Άρθρο του σκεπτικιστή Michael Shermer
Συχνά με ρωτούν αν μου έχει συμβεί ποτέ κάτι που δεν μπορούσα να εξηγήσω. Αυτό που οι συνομιλητές μου έχουν κατά νου, δεν είναι συνήθως τίποτα περίπλοκα αινίγματα, όπως η συνειδητότητα ή η αμερικανική εξωτερική πολιτική, αλλά παράξενα φαινόμενα που υποδηλώνουν την ύπαρξη του παραφυσικού ή του υπερφυσικού. Η απάντησή μου είναι πως ναι, μου έχει συμβεί.
Advertisment
Το περιστατικό συνέβη στις 25 Ιουνίου 2014, δηλαδή την ημέρα που παντρεύτηκα την Jennifer Graf από τη Γερμανία. Την είχε μεγαλώσει η μητέρα της, αλλά ο παππούς της ο Walter ήταν η πιο κοντινή πατρική φιγούρα που είχε καθώς μεγάλωνε. Πέθανε όμως όταν εκείνη ήταν 16 ετών. Καθώς μετέφερε τα πράγματά της στο σπίτι μου πριν από τον γάμο, τα περισσότερα από τα κουτιά υπέστησαν ζημιές και πολλά πολύτιμα κειμήλια χάθηκαν, όπως τα κιάλια του παππού της. Το ραδιοφωνάκι Philips 070 του 1978 όμως έφτασε ασφαλές, γι’ αυτό έβαλα στόχο να το ξανακάνω να λειτουργήσει ύστερα από δεκαετίες που βρισκόταν σε αχρηστία. Έβαλα καινούριες μπαταρίες και το άνοιξα για να δω αν μπορούσα να το μαστορέψω. Προσπάθησα να το επισκευάσω ακόμα και χτυπώντας το πάνω σε μια σκληρή επιφάνεια. Δεν έγινε τίποτα. Τελικά τα παρατήσαμε και το βάλαμε στο πίσω μέρος ενός συρταριού στην κρεβατοκάμαρά μας.
Τρεις μήνες αργότερα, αφού μπήκαν οι απαραίτητες υπογραφές για την άδεια του γάμου μας στο δικαστήριο του Μπέβερλι Χιλς, επιστρέψαμε στο σπίτι και παρουσία της οικογένειάς μου ανταλλάξαμε όρκους και δαχτυλίδια. Επειδή βρισκόταν 9.000 χιλιόμετρα μακριά από την οικογένειά της, τους φίλους και το σπίτι της, η Jennifer αισθανόταν μοναξιά. Ευχήθηκε να ήταν εκεί ο παππούς της για να την παραδώσει. Μου ψιθύρισε ότι ήθελε να μου πει κάτι, κι έτσι πήγαμε μόνοι μας στο πίσω μέρος του σπιτιού, όπου ακούσαμε μια μουσική να έρχεται από το υπνοδωμάτιο. Δεν είχαμε κάποιο ηχοσύστημα εκεί, γι’ αυτό ψάξαμε για φορητούς υπολογιστές και iPhone και ακόμη ανοίξαμε την πίσω πόρτα για να ελέγξουμε αν οι γείτονες είχαν βάλει μουσική. Ακολουθήσαμε τον ήχο μέχρι τον εκτυπωτή στο γραφείο αναρωτώμενοι – παράλογα – αν αυτό το μηχάνημα που ήταν σαρωτής / φαξ κι εκτυπωτής μαζί περιελάμβανε και ραδιόφωνο. Κι όμως όχι.
Εκείνη τη στιγμή η Jennifer με κοίταξε με ένα βλέμμα που δεν έχω ξαναδεί παρά μόνο σε τρομαγμένους θεατές που έβλεπαν την ταινία «Ο εξορκιστής». «Δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό που νομίζω», είπε. Άνοιξε το συρτάρι και έβγαλε το ραδιοφωνάκι του παππού της, από το οποίο ακουγόταν ένα ρομαντικό τραγούδι. Καθίσαμε σιωπηλοί και ξαφνιασμένοι για αρκετά λεπτά. «Ο παππούς μου είναι εδώ μαζί μας», είπε η Jennifer, δακρυσμένη. «Δεν είμαι μόνη μου».
Advertisment
Λίγο αργότερα επιστρέψαμε στους καλεσμένους μας με το ραδιόφωνο να παίζει καθώς διηγούμουν την ιστορία μας. Η κόρη μου Devin, η οποία βγήκε από την κρεβατοκάμαρά της λίγο πριν αρχίσει η τελετή, πρόσθεσε τα εξής: «Άκουσα τη μουσική να έρχεται από το δωμάτιό σας ακριβώς λίγο πριν ξεκινήσετε». Το περίεργο είναι ότι ήμασταν εκεί κι ετοιμαζόμασταν μόλις λίγα λεπτά πριν και δεν ακουγόταν τίποτα.
Αργότερα εκείνο το βράδυ κοιμηθήκαμε υπό τον ήχο της κλασσικής μουσικής που έβγαινε από το ραδιοφωνάκι. Μάλιστα, σταμάτησε να λειτουργεί την επόμενη ημέρα κι από τότε παρέμεινε σιωπηλό.
Τι σημαίνει αυτό; Αν είχε συμβεί σε κάποιον άλλο θα μπορούσα να σκεφτώ κάποια ηλεκτρική διαταραχή καθώς και τον νόμο των μεγάλων αριθμών ως εξήγηση: υπάρχουν δισεκατομμύρια άνθρωποι που βιώνουν δισεκατομμύρια εμπειρίες κάθε μέρα, κι έτσι είναι σίγουρο ότι θα υπάρχουν και μερικά εξαιρετικά απίθανα γεγονότα που ξεχωρίζουν για τη χρονική στιγμή και το νόημά τους. Σε κάθε περίπτωση, τέτοιες ιστορίες δεν αποτελούν επιστημονική απόδειξη ότι οι νεκροί υπάρχουν κάπου αλλού ή ότι μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας μέσω ηλεκτρονικών συσκευών.
Η Jennifer είναι επιφυλακτική όπως κι εγώ όταν πρόκειται για υπερφυσικά φαινόμενα. Ωστόσο, ο μυστηριώδης συνδυασμός αυτών των υποβλητικών γεγονότων της άφησε μια ιδιαίτερη αίσθηση ότι ο παππούς της ήταν εκεί και ότι η μουσική ήταν ένα δώρο που σήμαινε ότι είχε την επιδοκιμασία του. Οφείλω να ομολογήσω ότι ο σκεπτικισμός μου δοκιμάστηκε. Απόλαυσα αυτή την εμπειρία περισσότερο απ’ ό,τι την εξήγησή της.
Η συναισθηματική ερμηνεία αυτών των παράξενων γεγονότων τους προσδίδει ξεχωριστή σημασία, ανεξαρτήτως αιτίας. Κι αν θέλουμε να πάρουμε στα σοβαρά την επιστημονική πεποίθηση ότι πρέπει να διαθέτουμε ανοιχτό μυαλό και να παραμένουμε αγνωστικιστές όταν υπάρχουν στοιχεία που είναι ανεξήγητα ή άλυτα αινίγματα, δεν θα πρέπει να κλείνουμε τις πόρτες της αντίληψης όταν μπορούν να παραμείνουν ανοιχτές προκειμένου να θαυμάσουμε τα μυστήρια που ξετυλίγονται μπροστά μας.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Michael Shermer είναι ο εκδότης του περιοδικού «Skeptic» (www.skeptic.com).
