Σε απάντηση όσων ανοήτως πιστεύουν ότι η στροφή των Ελλήνων (παρόλο που είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο) στην Βοτανολογία και στις θεραπευτικές δράσεις των φυτών οφείλεται στην οικονομική κρίση (ναι, ναι, υπάρχουν κάποιοι που το πιστεύουν), βρήκαμε και δημοσιεύουμε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Καθηγητή Φαρμακολογίας του Πανεπιτημίου Αθηνών, Βασίλη Ρεπούση την οποία είχε παραχωρήσει το 2004 στην ΕΡΤ. Στη συνέντευξη αυτή απαντά σε ερωτήματα σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων και τη μέθοδο της φυτοθεραπείας.
Όπως τονίζει, ο άνθρωπος μπορεί να εμπιστεύεται τα βότανα για τη θεραπεία ενός προβλήματος υγείας, εφόσον έχει γίνει σωστή διάγνωση της νόσου και κατόπιν ιατρικής συμβουλής και παρακολούθησης.
Advertisment
Ποιος είναι ο ορισμός της λέξης “βότανο”;
Βότανο θεωρείται το φυτό που χρησιμοποιείται από την παραδοσιακή θεραπευτική και ταυτόχρονα είναι αναγνωρισμένο από τις επίσημες αρχές. Η δράση και τα συστατικά του βοτάνου θα πρέπει να περιγράφονται υπό μορφή μονογραφίας σε κάποια διεθνή Φαρμακοποιία, αν όχι στην Ελληνική Φαρμακοποιία.
Ποιο το ακριβές αντικείμενο μελέτης της φαρμακογνωσίας;
Advertisment
Αντικείμενο της Φαρμακογνωσίας είναι η μελέτη των φυσικών δρογών και κάθε φυσικού προϊόντος που έχει θεραπευτική δράση ή πιθανή μελλοντική φαρμακευτική χρήση.
Είναι τα βότανα, (φαρμακευτικά φυτά) πράγματι θεραπευτικά;
Τα βότανα ή φαρμακευτικά φυτά έχουν θεραπευτική δράση εφόσον ανταποκρίνονται στις ενδείξεις των ανθρωπίνων ή ζωικών παθήσεων.
Πού οφείλουν τις θεραπευτικές τους ιδιότητες;
Τα φαρμακευτικά φυτά οφείλουν τις θεραπευτικές τους ιδιότητες σε ορισμένα δραστικά συστατικά που περιέχουν ή σε συνεργία πολλών συστατικών τους.
Ποιοι οι μηχανισμοί λειτουργίας τους στον ανθρώπινο οργανισμό;
Τα δραστικά συστατικά επιδρούν στους εξειδικευμένους υποδοχείς του ανθρώπινου οργανισμού αλλά κατά την ολιστική θεωρία το σύνολο του φυτού πρέπει να στοχεύει στο σύνολο των οργάνων.
Υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση των βοτάνων;
Η ποσότητα των δραστικών συστατικών στα βότανα μπορεί να επηρεάζεται από τις κλιματικές συνθήκες αλλά και το στάδιο ανάπτυξης του φυτού. Επίσης η απόδοση των βοτάνων μπορεί να επηρεάζεται από την ιδιαίτερη ανταπόκριση κάθε οργανισμού στη θεραπευτική αγωγή.
Ένας άνθρωπος μπορεί και σε ποιο βαθμό να εμπιστεύεται τα βότανα για τη θεραπεία ενός προβλήματος υγείας;
Μπορεί κατόπιν σωστής διάγνωσης της νόσου και μετά από ιατρική συμβουλή και παρακολούθηση.
Μπορεί η βοτανοθεραπευτική να χαρακτηριστεί επικίνδυνη για την υγεία του ανθρώπου και σε ποιες περιπτώσεις;
Υπάρχουν βότανα με ισχυρή δραστικότητα όπως η ευθάλεια, το στραμμώνιο, η δακτυλίτιδα και γι’ αυτό έχουν ορισθεί συγκεκριμένα όρια θεραπευτικής δόσης, πέραν των οποίων μπορεί να είναι επικίνδυνα για τον οργανισμό.
Είναι η Ελλάδα παράδεισος των βοτάνων; Αν ναι, εκμεταλλεύεται όπως θα έπρεπε την εύνοια της φύσης, ώστε να καλλιεργεί φαρμακευτικά φυτά;
Στην Ελλάδα με αξιόλογα στοιχεία φύονται περίπου 5.000 διαφορετικά είδη φυτών. Η εκτεταμένη εκμετάλλευση των φυσικών πληθυσμών θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στη διατήρηση της βιοποικιλότητας στο φυσικό περιβάλλον και γι’ αυτό συνιστάται να καλλιεργούνται τα φαρμακευτικά φυτά κάτω από καλές γεωπονικές συνθήκες. (GAP Good agricultural practice).
Στην Ελλάδα, σε ποιο βαθμό ερευνώνται οι θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών;
Υπάρχει σημαντική δραστηριοποίηση στον τομέα αυτόν με συνδυασμό πολλών επιστημών όπως της Βιολογίας, Χημείας και Φαρμακολογίας.
Υπάρχουν σήμερα σημεία πώλησης από όπου μπορεί κάποιος εύκολα να προμηθευτεί ένα βότανο. Πώς όμως μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι αυτό που μας δίνουν είναι και αυτό που τους ζητάμε;
Υπάρχουν συγκεκριμένα φαρμακεία με ποικιλία φαρμακευτικών φυτών, τα οποία έχουν συλλεχθεί και διατηρούνται υπό κατάλληλες συνθήκες και ο φαρμακοποιός ως υπεύθυνος επιστήμονας καλύπτει την ποιοτική αξιοπιστία των σκευασμάτων.
Σε ποια συμπεράσματα καταλήξατε κατά τις εργασίες του συνεδρίου φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών νοτιοανατολικής Ευρώπης που έλαβε χώρα στη Χαλκιδική;
Τα φυτικά προϊόντα και οι ουσίες που προέρχονται από αυτά καλύπτουν περίπου τα 2/3 των φαρμακευτικών παραγόντων που είναι διαθέσιμα στην υπηρεσία της Ιατρικής. Παρά τον τεράστιο φυτικό πλούτο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ένα μικρό ποσοστό των φυτών έχουν μελετηθεί υπό το πρίσμα των σύγχρονων Ιατρικών αντιλήψεων και σύντομα αναμένονται πολλά και εντυπωσιακά νέα βιοδραστικά συστατικά.
