Όλοι κάνουμε λάθη. Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης. Αυτό που δεν είναι τόσο συνηθισμένο είναι το να παραδεχόμαστε τα λάθη μας και να ζητάμε συγγνώμη. Λογικά σκεπτόμενοι, θα έλεγε κανείς ότι το καλύτερο που μπορεί να κάνει κάποιος όταν φέρεται λάθος είναι να απολογηθεί για τη συμπεριφορά του, αλλά κάτι τέτοιο δεν το βλέπουμε να συμβαίνει συχνά.
Η αποστροφή που έχουμε στην απολογία μπορεί να οφείλεται σε νευροβιολογικούς παράγοντες και στην θετική άποψη που όλοι τείνουν να έχουν για τον εαυτό τους. Σύμφωνα με τον κοινωνικό ψυχολόγο Elliot Aronson, συγγραφέα του βιβλίου Mistakes Were Made (But Not by Me), ο εγκέφαλός μας πιστεύει πάντα ότι κάνει το σωστό, ανεξάρτητα με το αν η συμπεριφορά μας δείχνει το αντίθετο.
Advertisment
Το γεγονός ότι οι πράξεις μας δεν συνάδουν με τις απόψεις μας, μερικές φορές, δημιουργεί πνευματική ένταση. Παρόμοιος είναι και ο τρόπος που λειτουργούν οι καπνιστές, οι οποίοι γνωρίζουν ότι το τσιγάρο είναι βλαβερό, αλλά εξακολουθούν να καπνίζουν δύο πακέτα την ημέρα.
Πολλοί συμπεριφέρονται με τρόπο που συμμορφώνεται με τον τρόπο που σκέφτονται για τον εαυτό τους, αναφέρει και ο Alex Lickerman, από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο και συγγραφέας του βιβλίου The Undefeated Mind: On the Science of Constructing an Indestructible Self. Έτσι, όταν απολογούμαστε για κάτι που κάναμε ή είπαμε, νιώθουμε υποσυνείδητα σαν να είμαστε ανέντιμοι.
«Η παραδοχή ότι δεν είμαστε συνεπείς με τον εαυτό μας, δεν γίνεται εύκολα ανεκτή», είπε ο Lickerman στην HuffPost. «Εάν υποστηρίζετε ότι δεν είστε μισαλλόδοξοι, ή όπως αλλιώς χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας, και απολογηθείτε επειδή κάνατε το αντίθετο είναι σαν να παραδέχεστε ότι κάνατε πράγματι αυτά τα πράγματα».
Advertisment
Αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι τα πράγματα. Το μυστικό για να γίνετε καλύτερο στο να ζητάτε «συγγνώμη» είναι να απελευθερωθείτε από τις ταμπέλες που βάζετε.
«Επειδή αποτύχατε μία φορά δεν σημαίνει ότι είστε αποτυχημένοι. Για να μάθετε να ζητάτε “συγγνώμη”, πρέπει να απομακρυνθείτε από την ιδέα ότι ένα λάθος θα σας μετατρέψει σε κάτι που δεν είστε».
Ακολουθούν μερικές συμβουλές για να μία σωστή «συγγνώμη»:
– Πάρτε την ευθύνη. Εάν απολογείστε για κάτι, παραδεχτείτε ότι το κάνατε.
– Δώστε μία ειλικρινή εξήγηση. «Πρέπει να είναι ειλικρινής γιατί οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν όταν κάποιος λέει ψέμματα».
– Αποφασίστε ότι θα τα πάτε καλύτερα στο μέλλον. Μία συγγνώμη δεν σημαίνει τίποτα, αν δεν σας γίνει μάθημα.
– Προχωρήστε. Απολογηθείτε και συνεχίστε τη ζωή σας. Μη μείνετε κολλημένοι στο λάθος που κάνατε.
Ο Lickerman καταλήγει ότι όταν απολογούμαστε για κάτι που ξέρουμε ότι κάναμε λάθος, μας βοηθά να νιώσουμε καλύτερα και επιφέρει γνωσιακή ηρεμία. Δεν είναι, άλλωστε, πιο εύκολη η ζωή όταν δεν χρειάζεται να υπερασπιζόμαστε τις λάθος επιλογές μας;
