Όνομα: Πράσο
Επιστημονική ονομασία: Άλιον το πράσσον – Allium porrum
Advertisment
Οικογένεια: Λειριοειδών
Άλλα ονόματα: κουράθα, κεφαλωτό
Περιγραφή
Το πράσο είναι ένα από τα πιο δημοφιλή λαχανικά μας. Έχει στενή συγγένεια με το κρεμμύδι και είναι ανθεκτικό φυτό με ζωηρή ανάπτυξη.
Καλλιεργείται παντού ως λαχανικό, με σπορά ή με μεταφύτευση μικρών φυτών. Οι ποικιλίες του διακρίνονται ανάλογα με την εποχή καλλιέργειας (θερινή, χειμερινή, φθινοπωρινή συγκομιδή), το σχήμα του βολβού και το μήκος του στελέχους.
Advertisment
Η καταγωγή του είναι από τη Μέση Ανατολή και από τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου και διαδόθηκε στην Ευρώπη από τους Ρωμαίους.
Είναι ψηλό και λεπτό φυτό, με μακρύ κυλινδρικό στέλεχος που αποτελείται από επικαλυπτόμενα φύλλα. Αναπτύσσεται καλά σε δροσερό κλίμα, με συχνές βροχές.
Τον πρώτο χρόνο, από ένα βλαστό αναπτύσσονται μακριά φύλλα σε σχήμα λόγχης και μία παχιά σαρκώδη βάση. Οι σαρκώδεις βάσεις των φύλλων καλύπτουν η μία την άλλη και σχηματίζουν ένα σχεδόν κυλινδρικό, παχύ και μακρύ βολβό.
Ο καρπός του πράσου είναι κάψα και περικλείει πολλά μαύρα σπόρια. Η σπορά μπορεί να γίνει είτε απευθείας στο χωράφι, είτε σε ειδικό ψυχρό σπορείο κατά το μήνα Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο. Μετά τη σπορά πρέπει να περάσουν 2 – 3 μήνες, μέχρι να βγουν τα φυτάρια. Η μεταφύτευση γίνεται τους καλοκαιρινούς μήνες, όχι όμως απευθείας, καθώς τα φυτάρια πρέπει να μείνουν σε ειδικό ξηρό μέρος και να ξεραθούν. Η συγκομιδή γίνεται το χειμώνα. Το πράσο είναι ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες και μπορεί να αντέξει και σε θερμοκρασία κοντά στους 0 βαθμούς.
Συστατικά
Αποτελείται κατά 90% από νερό. Περιέχει φλαβονοειδή, φολικό οξύ, βιταμίνες Α, C, Ε, Κ, θειαμίνη και νιασίνη. Περιέχει επίσης, κάλιο, ασβέστιο, σελήνιο και μαγνήσιο, μαγγάνιο και ψευδάργυρο καθώς και αντιοξειδωτικά όπως τα καροτενοειδή, η ξανθίνη και η λουτεΐνη.
Έχουν λίγες θερμίδες (100 γρ. φρέσκα κοτσάνια περιέχουν 61 θερμίδες) και τα επιμήκη κοτσάνια τους παρέχουν καλές ποσότητες διαλυτών και αδιάλυτων ινών.
Ιστορία και παράδοση
Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι απέδιδαν μεγάλη αξία στο πράσο, οι δε Ρωμαίοι πίστευαν ότι τα καλύτερα πράσα ευδοκιμούν στην Αίγυπτο, όπου η καλλιέργειά τους αναφέρεται από τα πρώτα χρόνια της βιβλικής ιστορίας.
Ο Ιπποκράτης ήταν ο πρώτος που κατέγραψε τη δράση του. Το συνιστούσε ιδιαίτερα στις γυναίκες για να αυξήσουν τη γονιμότητά τους.
Ο Αριστοτέλης πίστευε πως η πέρδικα οφείλει την καθαρή φωνή της στο λαχανικό αυτό, ενώ ο αυτοκράτορας Νέρωνας λέγεται ότι κατανάλωνε συχνά πράσα για να κάνει τη φωνή του δυνατότερη και καλύτερη. Για αυτό το λόγο μάλιστα, απέκτησε το παρωνύμιο «πρασοφάγος».
Κατά το Μεσαίωνα, οι γιατροί βασίστηκαν κυρίως σε αυτή την ιδιότητα του πράσου θεωρώντας ότι «καθαρίζει τον αναπνευστικό σωλήνα». Εκείνη την εποχή στη Γαλλία, έφτιαχναν με πράσα, την περίφημη σούπα πουαρέ.
Αν δεχτούμε τους παπύρους, το πράσο θα πρέπει να έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στην αρχαία Αίγυπτο. Σε ένα πολύτιμο έγγραφο αναφέρεται ότι ο βασιλιάς Χέοπας, κατά την εποχή του οποίου κατασκευάστηκε η περίφημη πυραμίδα της Γκίζας, αντάμειψε με 100 πράσα ένα επιδέξιο γιατρό, που τον θεράπευσε από μια νόσο του ουροποιητικού.
Οι Εβραίοι επίσης, εκτιμούσαν το πράσο για τις δροσιστικές του ιδιότητες και το αναφέρουν στο «Βιβλίο των Αριθμών».
Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις
-Οι περισσότερες μελέτες για το πράσο, συσχετίζουν την κατανάλωση του με την καλή υγεία της καρδιάς.
-Το πράσο περιέχει τα φλαβονοειδή, που προστατεύουν από μερικές μορφές καρκίνου όπως του εντέρου άλλα και του μαστού.
-Καταπολεμά την αναιμία.
-Έχει αντιβακτηριακή, αντιική και αντιμυκητιακή δράση.
-Η κατανάλωση πράσων έχει σχετιστεί και με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαφόρων τύπων καρκίνου, κυρίως του παχέος εντέρου και του προστάτη.
-Τα πράσα βοηθούν τον οργανισμό να καταπολεμήσει μολύνσεις και φλεγμονές. Εξαιτίας της ιδιότητάς τους αυτής, η συχνή κατανάλωσή τους βοηθά ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αρθρίτιδας και φλεγμονών του ουροποιητικού συστήματος.
-Το πράσο περιέχει φυτικές ίνες. Οι αντιοξειδωτικές ενώσεις του μετατρέπονται σε αλλισίνη. Η ουσία αυτή βοηθά τον οργανισμό να αντιμετωπίσει μικρόβια, βακτήρια και ιούς. Επίσης, μειώνει το επίπεδο της χοληστερόλης.
-Για τις καούρες και τις ξινίλες στο στομάχι, το έλκος του δωδεκαδακτύλου και τις φλεγμονές του πεπτικού συστήματος.
-Η ίδια ουσία που αναφέρθηκε παραπάνω, δηλαδή η αλλισίνη βελτιώνει τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, περιορίζει την υπέρταση, απομακρύνει τον κίνδυνο πρόκλησης θρόμβων, αλλά και τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικών επεισοδίων.
-Από την εποχή του Ιπποκράτη κιόλας, το πράσο θεωρούνταν ευεργετικό για τη σωστή λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος, ενώ ταυτόχρονα, είναι αποτελεσματικό κατά του οιδήματος των άκρων. Καταπολεμά την κατακράτηση υγρών, το αίσθημα κόπωσης και την όψη φλοιού πορτοκαλιού (κυτταρίτιδα) στο σώμα των γυναικών.
-Καταπολεμά τη διάρροια, τα παράσιτα του εντέρου και βοηθά στη δυσκοιλιότητα.
-Ωφελεί αυτούς που πάσχουν από δερματικά προβλήματα όπως το έκζεμα και η ψωρίαση.
-Η κατανάλωση πράσου βοηθά επίσης στην καλύτερη υγεία του δέρματος τόσο του προσώπου όσο και ολόκληρου του σώματος.
Παρασκευή – δοσολογία
Εσωτερικά
Ο ζωμός πράσου πίνεται σαν τσάι για τη διουρητική του δράση. Πιστεύεται ότι η τακτική του χρήση διατηρεί την ομορφιά στο πρόσωπο και είναι ένας καλός τρόπος για να αποφευχθεί η πρόωρη γήρανση του δέρματος.
Σιρόπι
Συνδυάστε το αφέψημα πράσου με μέλι για να αντιμετωπίσετε τις φλεγμονές των αεραγωγών.
Κατάπλασμα
Είναι καταπραϋντικό για τις φουσκάλες, τα έλκη, το πρήξιμο των αρθρώσεων, τη στηθάγχη. Όταν εφαρμόζεται ζεστό στην κοιλιακή χώρα βοηθάει την ούρηση.
Λοσιόν
Ομορφαίνει το πρόσωπο, αφαιρεί την ερυθρότητα και τα σπυράκια.
Ενδιαφέροντα
-Το πράσο μαγειρεύεται είτε ολόκληρο, είτε μόνο ο βολβός του, και χρησιμοποιείται σε σούπες, ως συμπλήρωμα σε πατάτες, με ρύζι (πρασόρυζο), ενώ φτιάχνει και καταπληκτικές σάλτσες.
-Όταν αγοράζετε πράσα, επιλέξτε φρέσκα και βιολογικά, καθώς είναι πιο πλούσια σε γεύση και θρεπτικά συστατικά. Προτιμήστε τα μακριά και σκληρά λευκά και πράσινα κομμάτια, όχι πολύ μεγάλα σε μέγεθος και με υγιή ρίζα.
-Εάν θέλετε να ενισχύσετε τη δράση του, κόψτε το πράσο και αφήστε το για 5 λεπτά πριν το μαγειρέψετε. Έτσι επιτρέπετε τη μετατροπή της αλιΐνης σε αλλισίνη, μία ουσία με ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό σας.
-Αποφύγετε τα μαραμένα, με κίτρινες κορυφές. Στο σπίτι, τυλίξτε τα σε ένα χαρτί και τοποθετήστε τα μέσα στο ψυγείο, όπου θα μείνουν φρέσκα μέχρι και μια εβδομάδα μετά. Αν τα καθαρίσετε και τα κόψετε σε μικρά κομμάτια, μπορείτε να τα διατηρήσετε στην κατάψυξη για 3 μήνες.
-Το αφέψημά του δίνει στα καστανά μαλλιά, ωραία απόχρωση.
-Ανακουφίζει επίσης, από τα τσιμπήματα των εντόμων.
Προφυλάξεις
Το πράσο όταν τρώγεται τακτικά αδυνατίζει την όραση και φέρνει κακοστομαχιά. Άτομα με προβλήματα στα νεφρά και τη χοληδόχο κύστη θα πρέπει να αποφεύγουν την τακτική κατανάλωση του λαχανικού. Και αυτό γιατί τα πράσα περιέχουν σημαντικές ποσότητες οξαλικών αλάτων, τα οποία σε υψηλές συγκεντρώσεις, μπορούν να οδηγήσουν στο σχηματισμό οξαλικών λίθων στα νεφρά ή κάποια φλεγμονή στο έντερο.
Προσοχή: Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συνταγή ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου επαγγελματία υγείας ή διατροφολόγου. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν παρενέργειες.
[toggle title="Πηγές"]
“petit larousse” εκδόσεις Πεδίο Α.Ε
“Φύση & Υγεία” εκδόσεις Κωσταρά
“Εγκυκλοπαίδεια βοτάνων” εκδόσεις Μαλλιάρης Παιδεία
[/toggle]
