Ο αριθμός «μηδέν» είναι ένας μαγικός αριθμός. Αντιπροσωπεύει την κενότητα, το τίποτα, και παρ’ όλα αυτά θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας φέρνοντας επανάσταση στην επιστήμη και τα μαθηματικά. Χρειάστηκε πολύς χρόνος μέσα στην ιστορία του ανθρώπου ώστε το μηδέν να αναγνωριστεί και να εκτιμηθεί.
Ακόμη και τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι το μηδέν είναι αριθμός μόνο αφού έχουν ήδη μάθει τους άλλους αριθμούς. Δεν είναι εύκολο για τον άνθρωπο να κατανοήσει ένα κενό σύνολο ως μια αφηρημένη αριθμητική αξία. Στο Πανεπιστήμιο του Τύμπιγκενμ, νευροεπιστήμονες με επικεφαλής τον καθηγητή Andreas Nieder έχουν πλέον κάποιες απαντήσεις ως προς τον τρόπο και το μέρος που τα κύτταρα του εγκεφάλου απεικονίζουν το μηδέν ως μέρος της γραμμής αριθμών.
Advertisment
Οι ερευνητές εκπαίδευσαν 2 πιθήκους Ρέζους προκειμένου να προσδιορίσουν τον αριθμό των κουκίδων στην οθόνη ενός υπολογιστή από το 0 ως το 4. Στο τεστ, οι πίθηκοι αξιολόγησαν ως «μηδέν» τον αριθμό που βρισκόταν πλησιέστερα στο 1 δίνοντας έτσι ποσοτική σημασία στην αρχή της γραμμής αριθμών.
Ενώ συνέβαινε αυτό, οι ερευνητές μετρούσαν τη δραστηριότητα σε 2 μέρη του εγκεφάλου των πιθήκων, τον βρεγματικό και τον μετωπιαίο λοβό, το οποίο αποτελεί το επόμενο σημείο που αποστέλλονται τα νευρικά σήματα. Οι ερευνητές είχαν αποδείξει στο παρελθόν ότι αυτές οι 2 περιοχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επεξεργασία της ποσότητας. Ο Andreas Nieder αναφέρει: «Η σύγκριση των 2 περιοχών του εγκεφάλου έδειξε μια αρχική εκπληκτική μεταμόρφωση στον τρόπο που τα κενά σύνολα απεικονίζονται από τους νευρώνες».
Advertisment
Τα νευρικά κύτταρα του βρεγματικού λοβού καταχώρησαν την απουσία μετρήσιμων κουκίδων ως έλλειψη οπτικού ερεθίσματος χωρίς ποσοτική σημασία και γι’ αυτό τον λόγο διαφέρουν ριζικά από τους αριθμούς. Στο επόμενο επίπεδο στο οποίο πραγματοποιείται η επεξεργασία, δηλαδή στον μετωπιαίο λοβό, οι νευρώνες αντιμετώπισαν την έλλειψη στοιχείων ως ένα κενό σύνολο μεταξύ άλλων μετρήσιμων συνόλων με τη μεγαλύτερη ομοιότητα να αφορά τον αριθμό 1. «Μόνο όταν φτάσει στον μετωπιαίο λοβό το κενό σύνολο γίνεται αντιληπτό ως αφηρημένη έννοια στη γραμμή των αριθμών σύμφωνα με τη συμπεριφορά των ζώων», λέει ο Nieder.
Τα καινούρια ευρήματα παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο και το μέρος που ο εγκέφαλος μεταφράζει ενεργά την απουσία μετρήσιμων ερεθισμάτων σε μια αριθμητική κατηγορία. «Για έναν εγκέφαλο που έχει εξελιχθεί για να επεξεργάζεται τα αισθητηριακά ερεθίσματα, η σύλληψη των κενών συνόλων αποτελεί ένα εξαιρετικό επίτευγμα», λέει ο Nieder. «Αυτό είναι το πρώτο σημάδι της ικανότητας να διατυπώσει έννοιες ανεξαρτήτως της εμπειρίας και πέρα από όσα γίνονται αντιληπτά, όπως ακριβώς απαιτείται για μια σύνθετη θεωρία αριθμών».
Το γεγονός ότι τα νεύρα στον προμετωπιαίο φλοιό είναι σε θέση να κάνουν αυτό το βήμα επιβεβαιώνει την τεράστια σημασία αυτής της περιοχής του εγκεφάλου για την αφηρημένη σκέψη, η οποία συχνά διαταράσσεται στις νευροψυχιατρικές διαταραχές.
