28η Οκτωβρίου 1940: Το ηρωικό “ΟΧΙ”
Έχουν συμπληρωθεί 76 ολόκληρα χρόνια από έναν πόλεμο ο οποίος σημάδεψε την ανθρωπότητα. Από την 1η Σεπτεμβρίου 1939, ολόκληρη η Ευρώπη βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση. Οι δυνάμεις της ναζιστικής Γερμανίας κατακτούσαν τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, εκτός από την Αγγλία.Ο Μουσολίνι, ηγέτης της φασιστικής Ιταλίας, επεδίωκε να ενισχύσει την παρουσία του στα Βαλκάνια, στη συνέχεια να καταλάβει την Αλβανία και να επιτεθεί στην Ελλάδα.
Advertisment
Στις 28 Οκτωβρίου 1940 στις 3 το πρωί, ο πρεσβευτής της Ιταλίας Εμμανουέλε Γκράτσι παρέδωσε ιδιόχειρα τελεσίγραφο στον Έλληνα πρωθυπουργό, Ιωάννη Μεταξά, με το οποίο η ιταλική κυβέρνηση ζητούσε να επιτραπεί στον ιταλικό στρατό να μπει στην Ελλάδα. Ο Μεταξάς, απάντησε με την ιστορική φράση στα γαλλικά: “Alors, c’est la guerre”, που σημαίνει: “Επομένως, έχουμε πόλεμο”. Η απάντηση έπρεπε να δοθεί μέχρι τις 6 το πρωί, το τελεσίγραφο απορρίφθηκε.
Η Ελλάδα βρισκόταν πια σε πόλεμο! Οι σειρήνες ηχούσαν στην Αθήνα και είχαν σημάνει συναγερμό. Η καθολική αντίδραση του ελληνικού λαού στην εισβολή εκφράζεται με το σύνθημα: «Ο Χ Ι», καθώς ο πρωθυπουργός θεωρούσε πως μεγαλύτερο αγαθό από την ελευθερία δεν υπάρχει. Κηρύσσεται γενική επιστράτευση. Όσοι πήγαιναν να καταταγούν στο στρατό σκαρφάλωναν στα τραμ στα λεωφορεία και κρέμονταν σαν τσαμπιά σταφύλια, ενώ η ιαχή δονούσε την ατμόσφαιρα: ΟΧΙ! ΟΧΙ!
Οι Ιταλοί εισέβαλλαν στο ελληνικό έδαφος, ενώ τα αεροπορικά τους σμήνη βομβάρδιζαν τις ανοχύρωτες πόλεις: Πάτρα, Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Κέρκυρα χτυπώντας άμαχο πληθυσμό. Ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε: «Ολόρθοι στάθηκαν, πλάι πλάι, στρατός και λαός αδερφωμένοι, απέναντι στο μαύρο μηχανοκίνητο θεριό. Οι γυναίκες των χωριών της Ηπείρου υποδέχονταν τους ταλαιπωρημένους από τις κακουχίες φαντάρους με πίτες, πορτοκάλια, γλυκά, ρακί, και δάφνες του βουνού. Να είστε ευλογημένοι, τους έλεγαν».
Advertisment
Οι ελληνικές δυνάμεις κατόρθωσαν να σταματήσουν την προέλαση των ιταλικών στρατευμάτων στο μέτωπο της Πίνδου. Έπειτα καταδίωξαν τους επιδρομείς αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν τα εδάφη που είχαν καταλάβει. Πολλά τα θύματα του πολέμου που ξέσπασε σαν λαίλαπα. Η κατάληψη της Κορυτσάς, την 26η μέρα του πολέμου ήταν η αρχή μιας θριαμβευτικής πορείας. Οι πόλεις πέφτουν η μια μετά την άλλη. Ο ελληνικός στρατός παρελαύνει νικητής! Ο στρατός κατά τις ώρες της διακοπής της μάχης τραγουδούσε μέσα στις χαράδρες και τα φαράγγια: «Κορόιδο Μουσολίνι, κανείς δε θα σου μείνει».
Στην αντάρα του πολέμου έφτανε ο απόηχος των τραγουδιών της Σοφίας Βέμπο, που εμψύχωνε τους στρατιώτες. Στο τέλος του χρόνου οι Ιταλοί έχουν απωθηθεί 60 χιλιόμετρα μακριά από τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Η νίκη της Ελλάδας εμφανής κι εντυπωσιακή, ανυψώνει την υπερηφάνεια του λαού. Το γεγονός ότι μια μικρή χώρα κατάφερε ένα τέτοιο πλήγμα στις δυνάμεις του Άξονα ενθαρρύνει τους άλλους λαούς, αν και ο εχθρός φαινόταν πανίσχυρος.
Ένας φαντάρος γράφει: «Για τους αντιπάλους μας δεν αισθανόμαστε μίσος, δεν τους περιφρονούμε, δεν τους χλευάζουμε. Απλώς δεν τους υπολογίζουμε! Άλλοτε τους λυπόμαστε. Τι φταιν οι φουκαράδες; Αυτοί είναι για καντάδες κι όχι για πόλεμο…» Στο μεταξύ, οι γερμανικές χιτλερικές δυνάμεις κάνουν την εμφάνισή τους στα μακεδονικά βουνά.
Την άνοιξη του 1941 ο ελληνικός στρατός, που υπερασπιζόταν το Ρούπελ κι άλλα οχυρά στα σύνορα με την Βουλγαρία, αγωνίστηκε σθεναρά, αλλά δεν άντεξε μπροστά στην πολεμική μηχανή των Γερμανών Ναζί. Έτσι, η γερμανική μπότα ακούστηκε βαριά μέσα στους δρόμους και στην ψυχή μας. Αντιμέτωποι πια με τριπλή Κατοχή: Οι Γερμανοί παραχώρησαν μέρος της Μακεδονίας και της Θράκης στους Βουλγάρους, ενώ μοιράστηκαν την υπόλοιπη χώρα με τους Ιταλούς. Πείνα, φόβος, εξαθλίωση! Οι τιμές των τροφίμων ανεβαίνουν στα ύψη και η μαύρη αγορά βασιλεύει.
Ο λαός δημιούργησε αντιστασιακές οργανώσεις, για να λύσει το πρόβλημα της επιβίωσης και να εμποδίσει την αποστολή Ελλήνων εργατών στη Γερμανία. Οι Γερμανοί αντέδρασαν με μανία. Φυλάκιζαν, βασάνιζαν, έκαιγαν πόλεις και χωριά, όπως τα Καλάβρυτα και το Δίστομο, για να κάνουν το λαό να υποχωρήσει. Στις 12 Οκτώβρη το 1944, ημέρα της απελευθέρωσης για την Ελλάδα. Στην Αθήνα οι καμπάνες χτυπούσαν χαρμόσυνα, καλώντας τους Αθηναίους να γιορτάσουν το τέλος της γερμανικής Κατοχής. Κατεβαίνει η γερμανική σημαία από την Ακρόπολη. Υψώνεται με υπερηφάνεια η γαλανόλευκη και αντηχούσε ο Εθνικός Ύμνος. Τελείωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος κι άφησε εικόνες από ερείπια και νεκρούς.
Μια μεγάλη ντροπή είναι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, που έφτιαξαν οι Ναζί, για να εξοντώσουν τους Εβραίους, τους κομμουνιστές κι όσους θεωρούσαν κατώτερους ανθρώπους. Άλλη ντροπή είναι η ατομική βόμβα, που έριξαν οι Αμερικανοί στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Ισοπέδωσαν τις δυο πόλεις και μαζί την έννοια άνθρωπος. Τα χρόνια πέρασαν, όμως τα ιστορικά γεγονότα είναι χαραγμένα βαθιά στην μνήμη όσων τα έζησα. Ζωντανά παραμένουν, ακόμη, και στη σκέψη όσων τους τα έχουν αφηγηθεί.
Ζήτω η 28η Οκτωβρίου!
- 25η Μαρτίου: Το χρονικό της ελληνικής επανάστασης του 1821 - 24 Μαρτίου 2017
- Όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για το άγχος των μαθητών - 18 Ιανουαρίου 2017
- Παράδοση: Καθιερωμένες αρχές και συνήθειες - 5 Δεκεμβρίου 2016
