Οι επιπτώσεις ενός διαζυγίου στη ψυχολογία των παιδιών
Γράφει η Αθανασία Χρυσοστομίδου, Ψυχολόγος Α.Π.Θ
Advertisment
Μια αδιαμφισβήτητα μεταβατική και καταλυτική περίοδος για δύο γονείς, αλλά και για τα παιδιά τους αποτελεί η απόφαση των πρώτων για διάζευξη. Οι γονεϊκές συγκρούσεις, οι νέοι σύντροφοι και η μείωση του χρόνου που περνά το παιδί με τον ένα από τους δύο γονείς του, προκαλούν μεταβολές στη ζωή των παιδιών και στη ψυχολογική τους κατάσταση.
Έρευνες έχουν δείξει ότι παιδιά χωρισμένων γονιών ή παιδιά που μεγαλώνουν με μια μητριά ή πατριό, εμφανίζουν περισσότερες κοινωνικές, συναισθηματικές και συμπεριφορικές δυσκολίες, καθώς και προβλήματα στις σχέσεις με τους γονείς τους συγκριτικά με παιδιά μη χωρισμένων γονιών. Επιπλέον, τα παιδιά αυτά συχνά παρουσιάζουν και προβλήματα διαγωγής και χαμηλότερη επίδοση στο σχολείο. Ποιες είναι όμως οι συνήθεις αντιδράσεις των παιδιών μετά το διαζύγιο των γονιών τους;
Ο χωρισμός δεν θέλει μόνο κότσια αλλά και… παιδεία!
Advertisment
Τα παιδιά ενδέχεται να αισθανθούν ότι η αιτία των γονικών συγκρούσεων είναι τα ίδια, η συμπεριφορά τους και οι αδυναμίες ή λάθη τους. Όταν μάλιστα, αφορμή για κάποιες από τις διαμάχες των γονιών σταθεί η εκδήλωση μιας ανάρμοστης συμπεριφοράς τους, οι ενοχές τους αυξάνονται ακόμη περισσότερο. Συνεπώς, κρίνεται αναγκαία η συνεχής διαβεβαίωση εκ μέρους των γονέων πως δεν είναι υπεύθυνο το παιδί για τον χωρισμό, αλλά πως αποτελεί μια συνειδητή απόφαση των ενηλίκων με μοναδικό στόχο το όφελος όλων των μελών της οικογενείας.
Εμφανής γίνεται επίσης ο φόβος των παιδιών για ενδεχόμενη εγκατάλειψη. Μπορεί να έχουν την εσφαλμένη πεποίθηση ότι μετά το διαζύγιο, δε θα υπάρχει κανένας να τα φροντίζει, να τα στηρίζει και να τα αγαπά. Τα παιδιά έχουν επιτακτική ανάγκη να αισθανθούν ασφάλεια και την σιγουριά πως θα συνεχίσουν να χαίρουν της αμέριστης αγάπης και φροντίδας των γονιών τους. Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να αντιληφθούν ότι παρά τη λήξη της σχέσης τους, οι γονείς θα είναι πάντα οι γονείς τους που θα τα στηρίζουν και θα τα αγαπούν και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει.
Επιπλέον, τα παιδιά μπορεί να βιώνουν έντονο θυμό και επιθετικότητα κυρίως προς το γονιό που θεωρούν υπεύθυνο για το χωρισμό ή θυμό, διότι νιώθουν ότι δεν τα υπολόγισαν στην απόφαση του διαζυγίου. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αντιληφθούν εξαρχής πως κανένας από τους δύο γονείς δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο υπεύθυνος για τον χωρισμό και πως αποτελεί μια από κοινού απόφαση. Προς αυτή την κατεύθυνση οι γονείς θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφεύγονται οι αλληλοκατηγορίες, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο να θέσουν τα παιδιά τους στη μέση των ενδεχόμενων διαμαχών τους.
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί πως υπάρχουν πολλά παιδιά που προτιμούν τον χωρισμό των γονιών, από το να έρχονται καθημερινά αντιμέτωπα με τη δυσλειτουργική σχέση αυτών. Ωστόσο, αν οι γονείς εξακολουθούν να συγκρούονται και μετά το διαζύγιο, οι δυσκολίες των παιδιών δε ξεπερνιούνται μέχρι να βελτιωθούν οι σχέσεις των διαζευγμένων γονιών. Αισιόδοξο είναι πάντως το εύρημα πως όταν μεταφερθούν σε ένα ήσυχο οικογενειακό περιβάλλον, τα αποτελέσματα για τα παιδιά είναι θετικά. Επομένως, δεν είναι η σύνθεση της οικογένειας που θα καθορίσει την ευτυχία των μελών της, αλλά η ποιότητα των σχέσεων μεταξύ τους.
