Στην ιατρική, τα “αντιβιοτικά” ορίζονται ως “ομάδα φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην θεραπεία λοιμώξεων που προκαλούνται από μικρόβια”. Έχουν λοιπόν αντιμικροβιακή δράση, είτε εναντίον συγκεκριμένων μικροβίων, είτε, αν είναι ευρέως φάσματος, εναντίον πολλών μικροβίων. Τα αντιβιοτικά φάρμακα παρασκευάζονται εργαστηριακά και υπάρχουν διαφορετικές κατηγορίες, για την καταπολέμηση λοιμώξεων.
Συχνά σώζουν ζωές, μιας και ορισμένες λοιμώξεις, όπως οι μηνιγγίτιδα, η λέπρα, ή σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις, αντιμετωπίζονται εγκαίρως μόνο με ισχυρά αντιβιοτικά. Επειδή ο όρος έχει δημιουργηθεί για τις συγκεκριμένες οικογένειες φαρμάκων, δεν μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε επίσημα με την ίδια έννοια για βότανα, παρότι υπάρχουν πολλά βότανα με αντιμικροβιακή δράση, που μάλιστα καταπολεμούν κάποια μικρόβια που αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά, όπως ορισμένες μορφές σταφυλόκοκκου, στρεπτόκοκκου ή το ελικοβακτήριο του πυλωρού.
Advertisment
Σε κάποιες παθήσεις λοιπόν, τα αντιβιοτικά είναι απαραίτητα. Είναι όμως όσο συχνά τα χρησιμοποιούμε σήμερα; Συχνά τα αντιβιοτικά χορηγούνται προληπτικά, με την υποψία κρυολογήματος και χωρίς συνταγή ιατρού. Με τη συχνή χρήση, οι παθογόνοι μικρο-οργανισμοί αναπτύσσουν αντοχή σε συγκεκριμένα αντιβιοτικά και γίνονται πιο ισχυροί. Έτσι χρειαζόμαστε όλο και ισχυρότερα φάρμακα στα οποία τα μικρόβια να μην είναι ανθεκτικά. Επίσης τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν ιώσεις, αλλά προστατεύουν από μικρόβια που αναπτύσσονται σε φλεγμονές.
Γιατί κάποια βότανα είναι πολύτιμα στην αντιμετώπιση απλών λοιμώξεων όταν δεν είναι υποχρεωτική η αγωγή με αντιβιοτικά φάρμακα; Επειδή πολλά κοινά ελληνικά αλλά και ξένα φυτά, έχουν ισχυρή αντιμικροβιακή, αντιβακτηριακή και γενικά αντισηπτική δράση. Οι χημικές ενώσεις των φυτών είναι πολυσύνθετες. Όταν ένα φυτό χορηγείται φαρμακευτικά, η δράση του δεν απομονώνεται εύκολα σε ένα συστατικό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα μικρόβια, κατά κάποιο τρόπο να “μπερδεύονται” και να μην έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν αντοχή σε συγκεκριμένη ουσία. Έτσι καταπολεμούνται χωρίς να εξελίσσονται.
Επίσης μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει ποικιλία απλών βοτάνων, με πολλαπλές ισχυρές δράσεις, και να αποφύγει τυχόν επικίνδυνες παρενέργειες. Χρειάζεται βέβαια να προσέξει ότι τα βότανα δεν αλληλεπιδρούν με φάρμακα που τυχόν ήδη παίρνει ή ότι δεν αντενδείκνυνται για την ιδιαίτερη περίστασή του.
Advertisment
Με ποιο τρόπο λειτουργούν τα βότανα; Στην πιθανότητα λοίμωξης τα βότανα μπορεί να χρησιμοποιηθούν, όπου κρίνεται ιδανικό, εναλλακτικά ή συμπληρωματικά της φαρμακευτικής αγωγής. Βοηθούν να αντιμετωπιστεί η λοίμωξη με ποικίλους τρόπους. Κατ’ αρχήν μπορούν να χρησιμοποιηθούν βότανα για την αντιμικροβιακή και αντισηπτική τους δράση.
Τα περισσότερα αρωματικά φυτά, με ισχυρά αντισηπτικά αιθέρια έλαια έχουν αυτή τη δράση. Μερικά παραδείγματα είναι το σκόρδο, το θυμάρι, η μέντα, το τεϊόδεντρο, η Αχίλλεια, η Αρτεμισία, το μύρο, το θυμάρι, το φασκόμηλο, το γαρύφαλλο, ο ευκάλυπτος και το φασκόμηλο. Επίσης άλλα αντιμικροβιακά φυτά μπορεί να περιέχουν τανίνες ή άλλα συστατικά, όπως ο φλοιός της ιτιάς, ο φλοιός της βελανιδιάς, η ρίζα της Βαπτίσιας (άγριο λουλάκι), η Ύδραστις. Η λίστα είναι τεράστια, και κάθε τόπος έχει τα δικά του φυτά.
Τα φυτά έχουν πολλαπλές δράσεις, και πέρα από αντιμικροβιακά μπορεί να λειτουργούν παράλληλα ως αντικαταρροϊκά, αντιϊικά, αντισπασμωδικά, αντιφλεγμονώδη, διουρητικά, τονωτικά του λεμφικού συστήματος ή του κυκλοφορικού συστήματος, αποτοξινωτικά, καθαρτικά, επουλωτικά, μαλακτικά.
Επίσης κάποια βότανα μπορεί να δρουν ειδικά σε συγκεκριμένα συστήματα, όπως το σκόρδο στο κυκλοφορικό και στο αναπνευστικό -το θυμάρι, η Ινούλα, το μάραθο, το μύρο και η Βαπτίσια, η γλυκόριζα ειδικά στο αναπνευστικό- το μύρο, το σκόρδο, η κανέλα, η Αψιθιά, η Ύδραστις, τα εσπεριδοειδή και η Αχίλλεια, -ειδικά στο πεπτικό- ο Κέδρος, η Μπαρόσμα, η Αχίλλεια, -ειδικά στο ουροποιητικό.
Συνδυαστικά με φάρμακο, αυτό που βοηθά τον οργανισμό να αντιμετωπίσει μια λοίμωξη είναι ένα καθαρό περιβάλλον που δεν ενισχύει την αναπαραγωγή μικροβίων (απλή διατροφή χωρίς ζάχαρη, καφέ, κάπνισμα), ο πυρετός (για μικρό διάστημα η υψηλή θερμοκρασία, σκοτώνει μικρόβια και ιούς), η αποτοξίνωση (φρέσκα φρούτα και λαχανικά- χυμός λάχανου ειδικά για βρογχίτιδες και για το έλκος στομάχου- και αποτοξινωτικά βότανα) και η ξεκούραση. Τα βότανα χρειάζεται να χορηγούνται σε ισχυρή, θεραπευτική, αλλά ασφαλή δόση, για να έχουν αρκετά δραστικά συστατικά για την καταπολέμηση της λοίμωξης, πάντα με προσοχή.
Τέλος, ας θυμόμαστε ότι υπάρχουν σύγχρονα και επικίνδυνα μικρόβια, που χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή, και ότι ένας οργανισμός με ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα θα προστατευτεί ευκολότερα. Η καθημερινή φροντίδα του σώματος και η εσωτερική γαλήνη, ευνοούν την άμυνα του οργανισμού. Προστατέψετε από πριν τον εαυτό σας, ειδικά σε δύσκολες περιόδους, πίνοντας βότανα και τρώγοντας σκόρδα ή κρεμμύδια και χόρτα!
Κωνσταντίνα Λίτσα
(Βοτανοθεραπεύτρια / BSc Honours Herbal Medicine- constantinalitsa@gmail.com)
Πηγή: Κορινθιακή εφημερίδα “Μήτιδα”
Photo: Author/Depositphotos
