Ο φόβος της διαφορετικότητας
Καθένας τροφοδοτεί το φόβο της διαφορετικότητας επειδή κατά βάθος επιθυμεί την επέκταση του εαυτού του μέσα στον άλλον. Αυτό που είναι διαφορετικό φοβίζει. Η αποδοχή της ετερότητας απαιτεί να εγκαταλείψουμε ορισμένες από τις αναπαραστάσεις, τις πεποιθήσεις και τις βεβαιότητές μας.
Φαίνεται πιο απλό να απορρίψουμε ό,τι δεν είναι συνεπές με τη δική μας αντίληψη, αλλά είναι πολύ πιο καταστροφικό.
Advertisment
Ο Γιώργος, 30 ετών, ανήκει σε μια παραδοσιακή θρησκευόμενη οικογένεια. Ηθικά υποφέρει επειδή ζει μυστικά τον ομοφυλόφιλο προσανατολισμό του. Θέλοντας να θεραπεύσει τη δυσφορία της ζωής του, εκμυστηρεύτηκε σε έναν ιερέα.
Αυτός τον διέταξε “να αναζητήσει θεραπεία γι’ αυτή τη διαταραχή του”. Καταλαβαίνοντας, όμως, ότι ο Γιώργος έχει ήδη σεξουαλικές σχέσεις με άντρες, αλλάζει εντελώς και τον καθηλώνει: “Είναι μια απεχθής πράξη, ένα βαρύ αμάρτημα. Πρέπει με κάθε θυσία να ξαναβρείτε το δρόμο προς τον Θεό”.
Ο Γιώργος είχε την ελπίδα να βρει μια υποστήριξη και μια λύση. Όταν έρχεται να μας συμβουλευτεί είναι πελαγωμένος. Έτσι, συναντά τον μικρό Γιώργο των έξι χρόνων, ο οποίος του λέει: ” Μου αρέσουν τα αγόρια. Για μένα αυτό είναι φυσικό και βασίζομαι σε σένα για να ζήσουμε μαζί ευτυχισμένοι”.
Advertisment
Αυτή η εμπειρία ήταν μια πραγματική κάθαρση. Μέχρι εκείνη τη μέρα, αισθανόταν υποχρεωμένος να είναι ένας άλλος άνθρωπος. Ήταν φοβισμένος και ένιωθε ντροπή στη σκέψη να ακολουθήσει τις δικές του ανάγκες και τις δικές του αξίες. Ακούγοντας το εσωτερικό του παιδί, μπόρεσε τελικά να εκφράσει όλο τον πόνο και την πίκρα του.
Έπειτα από μερικές συνεδρίες είπε: ” Ίσως δεν γνωρίζω τον Θεό, αλλά γνωρίζω τον εαυτό μου. Γνώρισα ποιος είμαι πραγματικά. Έχω έναν ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό. Αυτό είναι μέρος αυτού που είμαι. Η αποστολή μου είναι να το αποδεχτώ ώστε να επιτρέψω στον μικρό Γιώργο να είναι ελεύθερος και ευτυχισμένος”.
Αυτό το οδοιπορικό μας άγγιξε πολύ και μας έκανε να θυμηθούμε τη σημασία που έχει η αποδοχή των διαφορών. Η ίδια η δική μας εμπειρία ως ζευγάρι, είναι μια ιστορία ανοχής και τιθάσευσης. Στην αρχή της σχέσης μας, οι διαφορές μας φάνταζαν σαν σοβαρό μειονέκτημα: η διαφορά ηλικίας, η κοινωνική προέλευση, η εκπαίδευση, η κουλτούρα, η απόσταση και τα σημεία αναφοράς
(Μαρί-Φρανς: “Θυμάσαι, τον Μάη του ’68 όταν…”, Εμμανουήλ: ‘Μα δεν είχα καν γεννηθεί το ’68!”). Ο Γάλλος συγγραφέας και ακαδημαϊκός Jacques de Bourbon Busset έλεγε: “Η αγάπη έρχεται όταν η διαφορά δεν χωρίζει πια”.
Ο φόβος της διαφοράς έχει τις ρίζες του στην αποτυχία να συμβιβαστούν η πραγματικότητα μιας κοινής ανθρώπινης συνείδησης και οι μοναδικές ιδιαιτερότητες κάθε ατόμου. Ο φόβος του άλλου, σε όλες του τις μορφές, εκπέμπει ένα βαθύ αίσθημα απομόνωσης και λανθάνουσας επιθετικότητας.
Ο άλλος είναι ένας καθρέφτης της ιδιαιτερότητας και της μοναδικότητας της ανθρώπινης ζωής.
Οι ανάγκες μέσα στις σχέσεις
Ορισμένες ανάγκες έχουν ζωτική σημασία στη σχέση με τον εαυτό μας για να δημιουργηθεί μια γέφυρα ανάμεσα στον ενήλικο και το εσωτερικό μας παιδί.
Διαφοροποιώντας λίγο την ορολογία του Jacques Salome, αναλύουμε παρακάτω τις επτά βασικές ανάγκες.
1. Η ανάγκη για αναγνώριση
Το εσωτερικό σας παιδί έχει ανάγκη να θεωρείται ιδιαίτερο πρόσωπο γι’ αυτό που είναι πραγματικά και όχι για το τι αναμένεται από αυτό.
2. Η ανάγκη έκφρασης
Το εσωτερικό σας παιδί έχει ανάγκη να μιλά για το ίδιο, δηλαδή να εκφράζεται χωρίς τα λόγια του και η εσωτερική του αλήθεια να αγνοούνται, να παραποιούνται ή να λοιδορούνται.
3. Η ανάγκη να εισακουστεί
Το εσωτερικό σας παιδί έχει ανάγκη να εισακουστεί στη δική του ηλικία, στο επίπεδο των δικών του συναισθημάτων, αντιλήψεων και αναγκών, χωρίς ερμηνείες, τροποποιήσεις ή συζητήσεις.
4. Η ανάγκη απόδοσης αξίας
Το εσωτερικό σας παιδί έχει ανάγκη να δίνετε μεγάλη αξία στο ίδιο και όχι σε αυτό που κάνει ή δεν κάνει.
5. Η ανάγκη της οικειότητας
Και αν αρχίζατε να ζείτε στιγμές οικειότητας με το εσωτερικό σας παιδί τουλάχιστον δέκα λεπτά την ημέρα…. Ρωτήστε το πώς είναι, τι χρειάζεται, τι θα του άρεσε. Μοιραστείτε μαζί του τις αποφάσεις σας. Χρειάζεστε τις συμβουλές του εσωτερικού σας παιδιού για να μην γίνετε ένας ενήλικος πομπώδης, υπερδραστήριος και βαριεστημένος.
6. Η ανάγκη δημιουργίας και επιρροής
Το εσωτερικό σας παιδί συμβολίζει το ελεύθερο και δημιουργικό Εγώ. Με το να είναι δημιουργικός, ο καθένας μπορεί να εκφράσει την αληθινή ουσία του εαυτού του. Το παιχνίδι και η δημιουργία είναι οι βάσεις της αυτοπραγμάτωσης που οδηγεί στην ολοκλήρωση του εαυτού. Όταν δημιουργούμε τη ζωή μας, επηρεάζουμε, εντελώς φυσικά, τον εαυτό μας και τον κόσμο.
7. Η ανάγκη του ονείρου και της ελπίδας
Το εσωτερικό σας παιδί σας ψιθυρίζει: “Έχω ανάγκη να δημιουργήσουμε μαζί έναν καλύτερο κόσμο”. Το όνειρο και η ελπίδα βασίζονται σε μία από τις κύριες δημιουργικές δυνάμεις, τη φαντασία. Καθώς φαντάζεται πώς να δημιουργήσει το καλύτερο στο επίπεδό του, ο καθένας συμμετέχει στην ευημερία ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Ο φόβος του άλλου
Ο φόβος μολύνει την υγιή συναλλαγή με τον άλλον. Όλα τα ανθρώπινα συστήματα (οικογένεια, σχολείο, επιχείρηση, κοινωνία κ.λ.π) εξομοιώνουν τα άτομα και εντείνουν τον φόβο της απόρριψης, τον φόβο να κριθεί κάποιος και τον φόβο της διαφοράς. Μια προβληματική επικοινωνία δεν ευνοεί την εγκαθίδρυση υγιών σχέσεων βασισμένων στον σεβασμό του ανθρώπου.
Όταν φοβάμαι τον άλλον, δεν έχω επαφή με ένα άτομο αλλά με μια συμπεριφορά που ερμηνεύω. Ορισμένες συμπεριφορές είναι πραγματικά ακατάλληλες ή βίαιες. Άλλες ενεργοποιούν πλευρές του εαυτού μας που προτιμούμε να μην βλέπουμε, να μην αναγνωρίζουμε. Η στάση του άλλου μπορεί επίσης να είναι συνεπής με ό,τι πιστεύουμε ή ό,τι περιμένουμε.
Σε όλες τις περιπτώσεις, το να μπερδεύουμε ένα πρόσωπο με τη συμπεριφορά του είναι αρνητικό για τη σχέση. Αν συγχέω έναν άνθρωπο με τη συμπεριφορά του, δεν τον βλέπω πλέον και δεν μπορώ να επικοινωνήσω μαζί του.
Η ανάληψη της ευθύνης
Ζω μαζί με τον άλλον σημαίνει ότι συνδέομαι με τον ίδιο μου τον εαυτό και έχω οικειότητα με το εσωτερικό μου παιδί. Η σύνδεση με το παιδί μέσα μας επιτρέπει να είμαστε περισσότερο παρόντες και συνειδητοί.
Καθένας είναι υπεύθυνος εκατό τοις εκατό για τη συμπεριφορά του, τα συναισθήματά του, τις ενέργειές του και την αντίδρασή του απέναντι στον άλλον. Όταν συμβαίνει κάποια σύγκρουση, το συνηθισμένο λάθος είναι να επιμερίζεται η ευθύνη στα δύο.
Μερικές φορές πρόκειται για μια στρατηγική προκειμένου να πάρουμε τη θέση του θύματος. Η ανάληψη της ευθύνης επιτρέπει να δίνουμε, να παίρνουμε, να ζητάμε, να δεχόμαστε ή να απορρίπτουμε με σεβασμό προς τον εαυτό μας και προς τον άλλον.
Ο Jacques Salome γράφει χαρακτηριστικά: “Είμαι υπεύθυνος για ό,τι μου συμβαίνει από τη γέννησή μου μέχρι το θάνατό μου και αποφεύγω να κατηγορώ οποιονδήποτε σχετικά με ό,τι προκύπτει στη ζωή μου, γνωρίζοντας ότι έχω τη δυνατότητα να ανακαλύψω το νόημα, τα διακυβεύματα και τα πιθανά μηνύματα”.
Νίκησε τον φόβο Marie-France & Emmanouel Ballet εκδόσεις Πεδίο
Photo: Author/Depositphotos
