Οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ έχουν σοβαρά προβλήματα ανάκλησης αναμνήσεων και η προοδευτική βλάβη στον εγκέφαλό τους σημαίνει ότι άλλες γνωστικές λειτουργίες έχουν επίσης αποδυναμωθεί. Αυτό μπορεί να προκαλεί μια κατάσταση άγχους και αποπροσανατολισμού σε πολλούς ανθρώπους, αλλά η μουσική μπορεί να βοηθήσει, όπως υποστηρίζει νέα έρευνα.
Στο Αλτσχάιμερ, ο εγκέφαλος προοδευτικά αποδυναμώνεται, οδηγώντας σε σοβαρή απώλεια μνήμης και βλάβες σε πολλές άλλες εγκεφαλικές λειτουργίες. Αυτές περιλαμβάνουν καθημερινές δυσκολίες ως προς τη λήψη αποφάσεων, την αυτο – φροντίδα και τη χρήση της γλώσσας.
Advertisment
Αυτές οι δυσκολίες δημιουργούν την ανάγκη για καλύτερες θεραπείες των συμπτωμάτων και των πιθανών αιτιών του Αλτσχάιμερ, αλλά επίσης και για καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης των δευτερογενών επιδράσεων της πάθησης αυτής στους ασθενείς, όπως το άγχος. Πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι εμφανίζουν Alzheimer μπορεί να βιώνουν έντονες καταστάσεις άγχους εξαιτίας των μπερδεμένων αναμνήσεων και της αποδυναμωμένης ικανότητάς τους να αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους.
Οι επιστήμονες δείχνουν ένα όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε ένα συγκεκριμένο τρόπο ανακούφισης του άγχους που προέρχεται από το Alzheimer ή ακόμα και στην αποτροπή ορισμένων πλευρών της γνωστικής αποδυνάμωσης: τη μουσική.
Η μουσική σύμμαχος στον αγώνα για την αντιμετώπιση του Alzheimer;
Μια πρόσφατη έρευνα εξέτασε άτομα με υποκειμενική αποδυνάμωση των γνωστικών λειτουργιών- μια πάθηση που συχνά αναπτύσσεται στο Alzheimer- και βρήκε ότι όσοι άκουγαν μουσικές εκπομπές μπορούσαν να «ενισχύσουν την υποκειμενική μνημονική λειτουργία και την αντικειμενική γνωστική επίδοση».
Advertisment
Ακολουθώντας την ίδια ιδέα, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Utah αποφάσισαν να ερευνήσουν τις επιδράσεις της μουσικής στον εγκέφαλο ασθενών με Alzheimer. «Όσοι πάσχουν από άνοια», εξηγεί ο ερευνητής Dr. Jeff Anderson «έρχονται αντιμέτωποι με έναν κόσμο, που είναι ανοίκειος/ ξένος σε εκείνους, κάτι που προκαλεί αποπροσανατολισμό και άγχος». «Πιστεύουμε» προσθέτει «ότι η μουσική θα αξιοποιεί το εγκεφαλικό δίκτυο (το διακριτικό) που ακόμα λειτουργεί».
Το διακριτικό δίκτυο του εγκεφάλου πρέπει να εντοπίζει ποια ερεθίσματα από το εξωτερικό περιβάλλον είναι αρκετά σημαντικά για να πυροδοτήσουν κάποια αντίδραση από το ανθρώπινο σώμα. Ο Dr. Anderson και η ομάδα του ενδιαφέρονται να εξετάσουν πώς η μουσική μπορεί να ενεργοποιήσει ανέγγιχτες, από τη νόσο, περιοχές αυτού και άλλων δικτύων. Τα ευρήματά τους έχουν δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό The Journal of Prevention of Alzheimer’s Disease.
«Η μουσική είναι σαν μια άγκυρα»
Οι ερευνητές εργάστηκαν με 17 συμμετέχοντες ασθενείς. Αρχικά, μέσα σε μια περίοδο 3 εβδομάδων, βοήθησαν τους συμμετέχοντες να βρουν και να επιλέξουν μουσικά κομμάτια που τους ήταν οικεία και σήμαιναν κάτι συναισθηματικά για εκείνους. Αυτό επέτρεψε στην ομάδα να δημιουργήσει προσωπικές λίστες τις οποίες άκουγαν οι συμμετέχοντες.
Οι ορατές επιδράσεις στους ασθενείς που άκουγαν εκείνα τα κομμάτια ήταν συγκινητικές. «Όταν βάζαμε τα ακουστικά στους ασθενείς, εκείνοι ζωήρευαν. Η μουσική είναι σαν μια άγκυρα, που τραβά τον ασθενή πίσω στην πραγματικότητα».
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες εξέτασαν με MRI τους εγκεφάλους των ασθενών, ενώ εκείνοι άκουγαν μελωδίες 20 δευτερολέπτων με διαλείμματα σιωπής. Τα υποκείμενα άκουσαν οκτώ κομμάτια τραγουδιών από τις δικές τους λίστες, αλλά και τις ίδιες επιλογές, παιγμένες ανάποδα, όπως επίσης και οκτώ περιόδους σιωπής.
Οι εξετάσεις αποκάλυψαν ότι η μουσική από τις δικές τους λίστες δεν πυροδοτούσε αποτελεσματικά μόνο τη δραστηριότητα ορισμένων εγκεφαλικών δικτύων, αλλά και την επικοινωνία ανάμεσά τους. Αυτά ήταν το οπτικό δίκτυο, το διακριτικό και το εκτελεστικό, όπως επίσης και το ζευγάρι των δικτύων της παρεγκεφαλίδας.
Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι η οικεία, αγαπημένη μουσική αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας με τους ασθενείς που έχουν Alzheimer. «Η γλώσσα και τα μονοπάτια της οπτικής μνήμης καταστρέφονται νωρίς καθώς η νόσος εξελίσσεται», σημειώνουν οι ερευνητές «αλλά οι προσωπικές μουσικές λίστες μπορούν να ενεργοποιήσουν τον εγκέφαλο, ειδικά στους ασθενείς που χάνουν την επαφή με το περιβάλλον τους».
Οι ερευνητές δεν υποστηρίζουν ότι η μουσική είναι μια ισχυρή θεραπεία για τα συμπτώματα του Alzheimer, αλλά ένας τρόπος ανακούφισης σίγουρα. Εδώ χρειάζονται περαιτέρω έρευνες ως προς τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και την λεπτομερέστερη εξέταση των εγκεφαλικών δικτύων που ενεργοποιούνται κατά την επαφή των ασθενών με τη μουσική.
[toggle title="Πηγές"]
https://www.nia.nih.gov/health/alzheimers-disease-fact-sheet
https://www.sciencedirect.com/science/book/9780128045930
[/toggle]
Photo: Author/Depositphotos
