Πόσο άσχημη χρειάζεται να είναι η παιδική μας ηλικία για να μπορούμε να πούμε πως πιθανότατα θα έχουμε μια προβληματική και δυστυχισμένη ενήλικη ζωή; Οι επιστήμονες μελετούν ακριβώς αυτή τη σύνδεση. Τόσοι πολλοί μάλιστα που αυτή η ερώτηση έχει απαντηθεί ξανά και ξανά με διαφορετικούς τρόπους.
Έτσι, οι ερευνητές “εφηύραν” ένα ορισμό για το πόσο άσχημη ακριβώς χρειάζεται να είναι η παιδική μας ηλικία για να καταστρέψει το υπόλοιπο της ζωής μας. Προσδιόρισαν 10 σοβαρούς παράγοντες κινδύνου, όπως το διαζύγιο, ένας αλκοολικός γονιός, ένας χρήστης ουσιών στην οικογένεια, σεξουαλική κακοποίηση, βία στο σπίτι, αλλά και ψυχική ασθένεια σε ένα οικογενειακό μέλος – και ύστερα παρατήρησαν χιλιάδες παιδιά για να δουν ποια θα ήταν η επίδραση αυτών των παραγόντων κινδύνου.
Advertisment
Βρήκαν ότι αν ένα παιδί αντιμετωπίζει τέσσερις ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου, οι πιθανότητες μιας ευτυχισμένης ζωής είναι ελάχιστες και οι πιθανότητες δυστυχισμένης ζωής υψηλές. Πρόκειται βέβαια μόνο για αριθμούς, στατιστικές, πιθανότητες, αλλά αυτό που οι αριθμοί αποκαλύπτουν είναι ότι αν οι παράγοντες κινδύνου είναι πολλοί, οι πιθανότητες ευτυχίας είναι ξεκάθαρα εναντίον του.
Φυσικά, οι πιθανότητες είναι απλά πιθανότητες, και οι έρευνες αυτές δεν έχουν αξιολογήσει άλλες πιθανές θετικές συνθήκες. Αν κάποιος είναι τυχερός, μπορεί να αποχωρήσει νωρίς από το σπίτι, για να βρει την τύχη του κάπου αλλού. Σε αυτό το «τεστ» λοιπόν, εγώ είχα το χειρότερο σκορ, είχα 8 παράγοντες κινδύνου.
Οι πιθανότητες ευτυχίας ήταν ξεκάθαρα εναντίον μου και σύμφωνα με τις έρευνες, δεν θα κατάφερνα πολλά στη ζωή μου. Θα έπρεπε να είχα ήδη γίνει αλκοολικός, να υπέφερα από μείζονα κατάθλιψη, να μην μπορούσα να πετύχω επαγγελματικά ή να μεγαλώσω μια οικογένεια και πιθανότατα να πέθαινα νωρίς, είτε από αυτοκτονία, είτε από αλκοολισμό ή χρήση ναρκωτικών ουσιών.
Advertisment
Είχα έναν ψυχωτικό πατέρα και έναν κακοποιητικό, αλκοολικό πατριό. Η μητέρα μου έγινε αλκοολική και χώρισε δύο φορές. Είδα τη μητέρα μου κακοποιημένη. Φρόντιζα μόνος τον εαυτό μου, όσο οι γονείς μου έπιναν. Παρουσίαζα μαθησιακές δυσκολίες, ΔΕΠΥ και δυσλεξία.
Τώρα είμαι 68 ετών και είμαι παντρεμένος με μια καταπληκτική γυναίκα από το 1998. Έχουμε τρία επιτυχημένα παιδιά, εγώ είμαι ψυχίατρος παιδιών και εφήβων και ειδικεύομαι στις μαθησιακές δυσκολίες. Είμαι συγγραφέας 20 βιβλίων που έχουν πουλήσει 2 εκατομμύρια αντίτυπα. Κάνω διαλέξεις, βλέπω ασθενείς καθημερινά στο γραφείο μου και αυτό τον καιρό προσπαθώ να ανοίξω και σε άλλες πόλεις. Και δεν έχω κανένα σκοπό να σταματήσω.
Διαβάστε επίσης: Τι είναι η ψυχική ανθεκτικότητα και τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τα ανθεκτικά παιδιά και Ας δώσουμε στον εαυτό μας τη βοήθεια που χρειάζεται!
Ποτέ δεν σκέφτηκα πόσο κόντρα πήγα στην «τύχη» και στις πιθανότητές μου. Αλλά τώρα πια που έχω μεγαλώσει και συλλογίζομαι την παιδική μου ηλικία, πρέπει να αναγνωρίσω τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Πώς τα κατάφερα; Τι είχε συμβεί; Πώς πήγα κόντρα στις πιθανότητες; Αυτό που, κατά τη δική μου ταπεινή γνώμη, με έσωσε συμπυκνώνεται σε μια λέξη. Η λέξη είναι: αγάπη – η αγάπη στα πολλά διαφορετικά πρόσωπα και μέρη, τυχαία αγάπη, αγάπη με σκοπό, μακροχρόνια αγάπη, σύντομη αγάπη, αγάπη που ντρεπόμουν ακόμα και να παραδεχτώ, σπασμένη αγάπη που επιδιορθώθηκε – κάθε είδους αγάπη που μπορείτε να φανταστείτε.
Και φυσικά είναι αποδεδειγμένο ότι η αγάπη κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά για όσους υποφέρουν. Και ευτυχώς είναι δωρεάν και άπειρη. Είναι λυπηρό, ωστόσο, το πόσο δύσκολο είναι ορισμένες φορές το να τη βρούμε και πόσο τη φοβόμαστε.
Προσκαλώ κι εσάς να σκεφτείτε τι είναι αυτό που έκανε για εσάς τη διαφορά, ποιοι κανόνες και ποια εργαλεία σας έχουν βοηθήσει περισσότερο. Εκτός από την αγάπη, υπάρχουν και κάποιες άλλες πιθανές απαντήσεις: είχα φίλους, έμαθα πώς να συγχωρώ, είχα ένα αγαπημένο κατοικίδιο, εργαζόμουν πολύ, είχα υψηλούς στόχους και όνειρα, έκανα ψυχοθεραπεία. Αυτή η ιστορία και χιλιάδες άλλες μας αποκαλύπτουν κάτι ακόμα: πόσο μυστηριώδης, ανεξήγητη, απροσδόκητη και μαγική μπορεί να είναι η ζωή.
Edward Hallowell, ψυχίατρος παιδιών και ενηλίκων
