«Στην καθημερινή άσκηση του διαλογισμού, είναι σημαντικό να στοχαζόμαστε τη θνητότητά μας. Υπάρχουν δύο επίπεδα προσωρινότητας. Στο πρώτο, το βασικό επίπεδο, η ζωή μεταβάλλεται διαρκώς και τα πράγματα παύουν να υπάρχουν, όπως εμείς. Σε πιο εκλεπτυσμένο επίπεδο, τα πάντα μεταβάλλονται κάθε στιγμή που περνάει, κι αυτό είναι κάτι που η επιστήμη μπορεί να εξηγήσει σε ατομικό και υποατομικό επίπεδο.
Το σώμα μας αλλάζει διαρκώς, όπως και ο νους μας. Τα πάντα βρίσκονται σε μια διαρκή φάση αλλαγής – τίποτα δεν παραμένει στατικό ή μόνιμο. Στην πραγματικότητα, ο Βούδας μάς λέει ότι οι αιτίες που προκαλούν τις αλλαγές, όπως την εμφάνιση της ζωής, είναι ενσωματωμένες μέσα στο αρχικό μας κύτταρο, τον σπόρο της ζωής δηλαδή, και το τέλος μας είναι καταγεγραμμένο εκεί μέσα. Αν αποδεχτούμε αυτή την αλήθεια, θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα προς τον στοχασμό της προσωρινότητάς μας».
Advertisment
Και ρωτώ: Γιατί υπάρχει η προσωρινότητα; Η απάντηση είναι: λόγω της αλληλεξάρτησης· τίποτα δεν υπάρχει ανεξάρτητα από τα άλλα. Ο στοχασμός αυτός είναι μέρος της καθημερινής μου άσκησης διαλογισμού. Η πρακτική αυτή μας βοηθά να προετοιμαστούμε για τον θάνατο, την ενδιάμεση φάση και μετά την αναγέννηση. Και για να ασκηθούμε αποτελεσματικά, θα πρέπει να φέρουμε στον νου μας τη διαδικασία του θανάτου.
«Λένε ότι εμείς οι ηλικιωμένοι άνθρωποι θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για το θάνατο και είναι σημαντικό να παραχωρούμε χώρο στο μέλλον, στις νεότερες γενιές. Έχει σημασία να θυμόμαστε ότι αργά ή γρήγορα ο θάνατος θα χτυπήσει την πόρτα όλων μας και ότι πρέπει να δώσουμε νόημα στον βίο μας όσο είμαστε ακόμα εν ζωή.
Το μεγαλύτερο, πιστεύω, προσδόκιμο επιβίωσης του ανθρώπου είναι περίπου τα εκατό χρόνια. Όμως, μπροστά στο βάθος της ανθρώπινης ιστορίας, τα εκατό χρόνια είναι πάρα πολύ λίγα. Αν σε αυτή τη σύντομη περίοδο προκαλέσουμε ακόμα περισσότερα προβλήματα στον πλανήτη, η ζωή μας δεν θα έχει κανένα νόημα. Αν μπορούσαμε να ζήσουμε για ένα εκατομμύριο χρόνια, τότε ίσως και να άξιζε τον κόπο. Αλλά, βλέπετε, η ζωή είναι μικρή. Όλοι μας είμαστε επισκέπτες σε αυτόν τον πλανήτη, σύντομοι επισκέπτες, γι’ αυτό θα πρέπει να διαχειριστούμε τον χρόνο μας συνετά, ώστε να κάνουμε τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για όλους μας».
Advertisment
Ο Τζίνπα μας ανέφερε μια αρχαία διδασκαλία ενός μεγάλου Θιβετανού δασκάλου: ο πραγματικός βαθμός της πνευματικής μας ανάπτυξης μετριέται από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την ίδια μας τη θνητότητα. Ο καλύτερος τρόπος για να προσεγγίσει κανείς το θάνατο είναι με τη χαρά· ο επόμενος καλύτερος τρόπος είναι να τον αντιμετωπίσει δίχως φόβο· και ο τρίτος καλύτερος τρόπος είναι να μη μεμψιμοιρεί μπροστά στο θάνατο.
Απόσπασμα από το βιβλίο των Δαλάι Λάμα, Ντέσμοντ Τούτου και Douglas Abrams “Το βιβλίο της χαράς” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο – Photo: Author/Depositphotos
