Η αγοραφοβία είναι μια αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονο φόβο για ένα μέρος ή μια κατάσταση από την οποία η έξοδος ή η φυγή μπορεί να είναι δύσκολη, ή όπου δεν είναι διαθέσιμη κάποια βοήθεια, αν εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα. Οι άνθρωποι με αγοραφοβία συχνά νιώθουν αβοήθητοι σε κάποιες καταστάσεις και αναπτύσσεται έντονο άγχος, πανικός ή ντροπή και συνεπώς δεν νιώθουν άνεση ή ασφάλεια σε δημόσιους χώρους – ειδικά σε μέρη όπου υπάρχει πολύς κόσμος.
Αυτή η φοβία αναγκάζει το άτομο να μείνει σπίτι τις περισσότερες φορές. Αν χρειαστεί να αφήσουν το σπίτι, χρειάζονται κάποιο συγκεκριμένο άτομο να τους συνοδέψει.
Advertisment
Τι προκαλεί την αγοραφοβία;
Όπως και με τις άλλες αγχώδεις διαταραχές, δεν είναι ξεκάθαρο τι προκαλεί την ανάπτυξη αγοραφοβίας. Διάφοροι παράγοντες όμως είναι πιθανό να συνεισφέρουν στο πρόβλημα, όπως:
– Kληρονομικότητα: Η αγοραφοβία και άλλες αγχώδεις διαταραχές υπάρχουν στην οικογένεια.
– Δομή εγκεφάλου: Διαφορές σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν το φόβο και το άγχος
Advertisment
– Τραυματικά γεγονότα: Σωματικό ή σεξουαλικό τραύμα κατά την παιδική ηλικία.
Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην αγοραφοβία και στην κρίση πανικού;
Η αγοραφοβία συχνά συσχετίζεται με την κρίση πανικού. Οι κρίσεις είναι συχνές, απότομες εξάρσεις φόβου ή τρόμου που εμφανίζονται όταν δεν υπάρχει προφανής κίνδυνος. Σύμφωνα με το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Υγείας, ένας στους τρεις με κρίση πανικού αναπτύσσει και αγοραφοβία.
Όσοι εμφανίζουν κρίσεις πανικού ζουν συνεχώς υπό το φόβο έξαρσης, κάτι που τους οδηγεί στο να αποφεύγουν συγκεκριμένα μέρη ή καταστάσεις. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κρίση πανικού με αγοραφοβία τείνει να γίνεται χρόνιο πρόβλημα, ενώ η κρίση πανικού χωρίς αγοραφοβία δεν είναι μια μόνιμη κατάσταση. Οι ειδικοί έχουν επίσης παρατηρήσει ότι η κρίση πανικού με αγοραφοβία συχνά συνυπάρχει και με ψυχαναγκαστική- καταναγκαστική διαταραχή.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αγοραφοβίας;
Ένα άτομο με αγοραφοβία:
– φοβάται να μείνει μόνο του σε μέρη από όπου είναι δύσκολο να φύγει ή να χάσει τον έλεγχο δημοσίως
– είναι απομονωμένο από άλλους ανθρώπους
– αισθάνεται αβοήθητο
– νιώθει ότι το σώμα ή το περιβάλλον του δεν είναι πραγματικά.
Η αγοραφοβία προκαλεί εξάρτηση από άλλους ανθρώπους και τους οδηγεί στο να παραμένουν συνεχώς σπίτι. Η αγοραφοβία όμως μπορεί επίσης να προκαλέσει συμπτώματα που μοιάζουν με εκείνα της κρίσης πανικού:
– Ναυτία ή άλλα γαστρεντερικά προβλήματα, όπως διάρροια
– Ταχυκαρδία
– Στηθάγχη ή δυσφορία
– Ζαλάδες
– Αναπνευστικά προβλήματα
– Εφίδρωση ή τρέμουλο
– Αίσθηση πνιγμού
– Μούδιασμα ή αίσθηση ότι «μας τσιμπούν βελόνες»
– Αναψοκοκκίνισμα
Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης;
Η έγκαιρη διάγνωση της αγοραφοβίας προλαμβάνει από την περαιτέρω ανάπτυξη της διαταραχής. Η αγοραφοβία, όπως και άλλες αγχώδεις διαταραχές, αντιμετωπίζονται γενικά με συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας.
Μάλιστα, αρκετές φορές χρησιμοποιείται μια μορφή γνωστικής-συμπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας, η θεραπεία έκθεσης, η οποία αντιμετωπίζει αποτελεσματικότερα τις φοβίες. Ο ψυχίατρος συνήθως συνταγογραφεί αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά για την αντιμετώπιση των έντονων συμπτωμάτων. Ωστόσο, στη συνέχεια χρειάζεται οπωσδήποτε κάποια μορφή ψυχοθεραπείας για την πλήρη εξάλειψη της φοβίας.
Photo: Author/Depositphotos
[toggle title="Πηγές"]
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0010440X13003490
https://www.psychiatry.org/patients-families/anxiety-disorders/what-are-anxiety-disorders
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17632648
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1911170/
[/toggle]
