«Η βιογραφία μας γίνεται η βιολογία μας», είναι μια φράση που έχει ειπωθεί από τη δημοσιογράφο Donna Jackson Nakazawa. Καθώς προσπαθούσε να καταλάβει τις αιτίες πίσω από τις χρόνιες ασθένειες και τον πόνο, έμαθε ότι τα αρνητικά γεγονότα της παιδικής της ηλικίας αφήνουν ένα μόνιμο αποτύπωμα στον εγκέφαλο και στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Αυτό, με τη σειρά του, επηρεάζει την ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε στην αλλαγή, στο στρες και στις ασθένειες κατά τη διάρκεια της ζωής μας.
Αν και το παιδικό τραύμα δεν προκαλεί χρόνιο πόνο στην ενήλικη ζωή, υπάρχει μια σύνδεση ανάμεσα στα δύο. Για να μειώσουμε την επίδρασή του στον χρόνιο πόνο, χρειάζεται πρώτα να καταλάβουμε πώς το στρες και το τραύμα επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να αναγνωρίσουμε πώς ένα επώδυνο παρελθόν προετοιμάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα να αντιδρά με υπερβολικό τρόπο σε αισθητηριακές πληροφορίες.
Advertisment
Οι συνέπειες του στρες της παιδικής ηλικίας
Τα αρνητικά γεγονότα στη ζωή ενός παιδιού λαμβάνουν πολλές μορφές. Η σεξουαλική και λεκτική κακοποίηση, ένα διαζύγιο ή μια απώλεια ενός γονέα, η οικογενειακή δυσλειτουργία, η ταπείνωση, η παραμέληση, ο αλκοολισμός και η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά είναι όλα στοιχεία με τεράστια επίδραση στην ψυχική, νοητική και σωματική υγεία του παιδιού. Αυτές οι αναταραχές ακολουθούν το παιδί στην ενήλικη ζωή και οδηγούν σε επιπλοκές στην υγεία ενός παιδιού – και μια αυξημένη αντίληψη του πόνου.
Η γνώση αυτής της συσχέτισης έχει αυξηθεί σημαντικά χάρη στις έρευνες που εστιάζουν στο παιδικό στρες. Μέσω αξιολογήσεων και τεστ, οι επιστήμονες έχουν καταλήξει σε έναν αριθμό προβλεπόμενων συνεπειών στην υγεία. Παρακάτω παρουσιάζονται 5 πεδία συναισθηματικής και σωματικής υγείας που επηρεάζονται από το χρόνιο στρες της παιδικής ηλικίας και επιδρούν στην αντίληψη πόνου και στην ενήλικη ζωή
5 τρόποι που ένα επώδυνο παρελθόν επηρεάζει τον χρόνιο πόνο
Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
Αντί να μας προστατέψει, ένα αδύναμο, παραιτημένο ανοσοποιητικό σύστημα στρέφεται κατά του σώματος, προκαλώντας φλεγμονές, πόνο και παρακώλυση των φυσιολογικών σωματικών διαδικασιών. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα που είχαν άσχημη παιδική ηλικία έχουν και 20% περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν για νόσο του ανοσοποιητικού. Και ένα δυσλειτουργικό ανοσοποιητικό σύστημα – με φλεγμονές στους μύες, στους τένοντες, στις αρθρώσεις και σε άλλους ιστούς – μεταφράζεται σε περισσότερο πόνο.
Advertisment
Διαταραγμένος ύπνος
Τα υψηλά ποσοστά στις κλίμακες μέτρησης των παιδικών τραυμάτων προβλέπουν και διπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων ύπνου. Περισσότερη επίδραση έχουν οι ενδοοικογενειακή βία και η σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Όσοι παλεύουν με τέτοιες αναμνήσεις συχνά παρουσιάζουν έντονες αυπνίες. Πολλοί δυστυχώς αγνοούν αυτή τη σύνδεση και θεωρούν ότι απόλυτος υπεύθυνος είναι ο σωματικός πόνος.
Αυξημένα ψυχικά προβλήματα
Οι έρευνες επίσης αποκαλύπτουν τις πολύ περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης κάποιου ψυχικού προβλήματος – ειδικότερα άγχος ή κατάθλιψη. Και όσο η συναισθηματική δυσφορία αυξάνεται, άλλο τόσο αυξάνεται και η αντίληψη του πόνου.
Προβλήματα προσοχής και συγκέντρωσης
Το χρόνιο στρες επηρεάζει αρνητικά τις δομές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν την προσοχή, τη συγκέντρωση και τη μνήμη. Τα προβλήματα προσοχής, συγκέντρωσης και υπερέντασης είναι 4 φορές πιθανότερα. Η συγκέντρωση και η προσοχή είναι νοητικές διαδικασίες που επηρεάζονται κατά πολύ από την ινομυαλγία.
Αυξημένη αντίληψη κινδύνου
Ο εγκέφαλός μας είναι εφοδιασμένος με το δίκτυο προκαθορισμένης λειτουργίας που μας επιτρέπει να χαλαρώνουμε. Σε αυτή την κατάσταση, ο εγκέφαλός μας αξιολογεί τι αξίζει ή όχι την προσοχή μας και σχεδιάζει τι χρειάζεται να γίνει στη συνέχεια. Το χρόνιο στρες και το τραύμα κατά την παιδική ηλικία διαταράσσει τη λειτουργία αυτού του δικτύου, αποδυναμώνοντας τις συνδέσεις ανάμεσα στις υπεύθυνες εγκεφαλικές δομές. Αυτή η δυσλειτουργία μας βοηθά να εξηγήσουμε γιατί ένα άτομο με ιστορικό παιδικού τραύματος συχνά αντιλαμβάνεται τα μη στρεσογόνα γεγονότα ως απειλή.
Evan Parks, Psy.D., κλινικός ψυχολόγος
