Γράφει ο Δρ. Βασίλης Κιοσσές | Ψυχολόγος – Προσωποκεντρικός Θεραπευτής / Ιατρικός Εκπαιδευτής / Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων
Ο Δρ. Βασίλης Κιοσσές, έχει βραβευτεί με το Παγκόσμιο Βραβείο Καινοτομίας για πρότυπη εκπαίδευση στην ενσυναίσθηση για το βιωματικό πρόγραμμα εκπαίδευσης επαγγελματιών υγείας στην ενσυναίσθηση με τίτλο “Έλα στη θέση μου, Γιατρέ!”. Δείτε το σχετικό άρθρο της Εναλλακτικής Δράσης εδώ
Advertisment
Αν και θα συναντήσει κανείς ευρεία ετερογένεια μεταξύ των θεωρητικών σχετικά με το τι είναι ενσυναίσθηση, όλοι με έναν τρόπο συμφωνούν πως πρόκειται για μια βαθιά κατανόηση.
Ο Carl Rogers, ο θεμελιωτής της Προσωποκεντρικής Προσέγγισης στην ψυχοθεραπεία, πρότεινε τον παρακάτω ορισμό, ο οποίος έκτοτε συναντάται και συχνότερα στη βιβλιογραφία:
Ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να αντιλαμβάνομαι το εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς ενός άλλου ανθρώπου με την ακρίβεια σαν να ήμουν εκείνο το άτομο, χωρίς όμως να χάνω αυτή τη «σαν να» συνθήκη.
Advertisment
Λίγα χρόνια αργότερα επανήλθε και περιέγραψε την ενσυναίσθηση ως την κατάσταση κατά την οποία υπεισέρχομαι στον ιδιωτικό κόσμο του άλλου και τον βιώνω σαν να ήμουν εκείνος. Ακολουθώντας αυτό το σκεπτικό οι Baron-Cohen and Wheelwright περιέγραψαν την ενσυναίσθηση ως την «κόλλα» του κοινωνικού κόσμου που οδηγεί τους ανθρώπους να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο, και απωθεί από το να πληγώνονται μεταξύ τους.
Οι Levasseur and Vance ορίζουν την ενσυναίσθηση ως ακολούθως:
«Η ενσυναίσθηση δεν είναι μια ψυχολογική ή συναισθηματική εμπειρία, ούτε ένα ψυχικό άλμα στο μυαλό των ανθρώπων, αλλά είναι ένα άνοιγμα με σεβασμό στην ατομικότητα του άλλου».
Οι Greif and Hogan περιέγραψαν την ενσυναίσθηση ως μια παράλληλη διαδικασία της ηθικής ωριμότητας. Ο Schafer προτείνει ότι η ενσυναίσθηση είναι η εσωτερική εμπειρία του μοιράσματος και της βαθιάς κατανόησης της στιγμιαίας ψυχολογικής κατάστασης ενός ατόμου, ενώ οι Bellet and Maloney την προσδιόρισαν ως την ικανότητα κατανόησης της εμπειρίας ενός ατόμου από το εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς του την ικανότητα δηλαδή να «μπαίνω στα παπούτσια του άλλου» όπως χαρακτηριστικά περιγράφουν.
Ο Hamilton συνεχίζει αυτή την περιγραφή υποστηρίζοντας ότι η ενσυναίσθηση είναι το όχημα που θα διευκολύνει την κατανόηση του άλλου με έναν ουσιαστικό και γεμάτο νόημα τρόπο.
Ο Shamasundar, κινούμενος στο ίδιο πλαίσιο, προσθέτει ότι η ένταση της ενσυναισθητικής ανταπόκρισης είναι πιο βαθιά σε καταστάσεις που διέπονται από δυσφορία όπως θλίψη, θυμό και εχθρικότητα. Αυτές οι περιγραφές υπογραμμίζουν τη σοβαρότητα της ενσυναίσθησης σε καταστάσεις κατά τις οποίες το άτομο υποφέρει ή είναι θλιμμένο. Ως εκ τούτου η ενσυναίσθηση είναι ουσιαστικής σημασίας σε πλαίσια όπου ο ανθρώπινος πόνος είναι διάχυτος.
Αν και γίνεται μια πολύ ενδιαφέρουσα προσπάθεια μεταξύ των θεωρητικών, για να αφουγκραστούν την έννοια της ενσυναίσθησης, υπάρχουν κάποια στοιχεία και δεδομένα που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά.
Τι σχέση έχει λοιπόν η ενσυναίσθηση με τους αστροναύτες;
Τι σχέση έχει η ενσυναίσθηση με το κρασί;
Τι σχέση έχει η ενσυναίσθηση με τον κόσμο της επιχειρηματικότητας;
