Το σιρόπι σφενδάμου είναι ένα δημοφιλές φυσικό γλυκαντικό που θεωρείται από πολλούς πως είναι πιο υγιεινό και πιο θρεπτικό από τη ζάχαρη.
Τι είναι το σιρόπι σφενδάμου ή αλλιώς Maple Syrup
Το σιρόπι σφενδάμου (maple syrup) παράγεται από το σάκχαρο του σφενδάμου. Ο σφένδαμος, είναι ένα γένος δέντρων με την επιστημονική ονομασία Acer. Η επιστημονική ονομασία του σφενδάμου οφείλεται στα χαρακτηριστικά του φύλλα με τρεις ή πέντε μυτερές απολήξεις.
Advertisment
Έχει καταναλωθεί για πολλούς αιώνες στη Βόρεια Αμερική. Πάνω από το 80% του παγκόσμιου εφοδιασμού παράγεται τώρα στην επαρχία του Κεμπέκ στον ανατολικό Καναδά.
Πως παράγεται;
Ουσιαστικά, δημιουργούνται μερικές τρύπες, στο δέντρο του σφενδάμου έτσι ώστε να έχει δίοδο εξόδου το σιρόπι το οποίο και συλλέγεται στην συνέχεια σε ένα δοχείο. Ο χυμός βράζεται μέχρις ότου το μεγαλύτερο μέρος του νερού εξατμιστεί, αφήνοντας ένα παχύ, ζαχαρούχο σιρόπι, από το οποίο στην συνέχεια απομακρύνονται τυχόν ακαθαρσίες.
Το τελικό σιρόπι χρησιμοποιείται σαν γλυκαντικό σε άλλα πιάτα, γλυκά, ροφήματα κ.α.
Advertisment
Ιστορία και παράδοση
Η ιστορία του σιροπιού από τον σφένδαμο μας έρχεται από πολύ μακριά.
Αυτόχθονες πληθυσμοί που ζούσαν στη βορειοανατολική Αμερική ήταν οι πρώτες ομάδες που ήταν γνωστό ότι παρήγαγαν σιρόπι και ζάχαρη σφενδάμου. Σύμφωνα με αυτόχθονες προφορικές παραδόσεις, καθώς και αρχαιολογικά στοιχεία, ο χυμός σφενδάμου επεξεργάζονταν για να γίνει σιρόπι πολύ πριν φτάσουν οι Ευρωπαίοι στην περιοχή. Δεν υπάρχουν ωστόσο επικυρωμένες πηγές για το πώς ξεκίνησε η παραγωγή και η κατανάλωση του σιροπιού αλλά υπάρχουν διάφοροι θρύλοι.
Ένα από τα πιο δημοφιλή περιλαμβάνει τον χυμό του σφενδάμου να χρησιμοποιείται στη θέση του νερού κατά την διάρκεια μαγειρέματος ελαφιού το οποίο σερβιρόταν στον αρχηγό. Οι αυτόχθονες φυλές ανέπτυξαν τελετές γύρω από την παραγωγή ζάχαρης, γιορτάζοντας το πρώτο πλήρες φεγγάρι της άνοιξης με ένα χορό τον “χορό του σφενδάμου”.
Στα αρχικά στάδια του ευρωπαϊκού αποικισμού στη βορειοανατολική Αμερική, οι ντόπιοι αυτόχθονες λαοί έδειξαν στους άπορους αποίκους πώς να χτυπήσουν τους κορμούς του σφενδάμου κατά την άνοιξη ώστε να συλλέξουν τον χυμό.Ο André Thevet, ο «Βασιλικός Κοσμογράφος της Γαλλίας», έγραψε για τον Jacques Cartier που έπινε χυμό σφενδάμου κατά τη διάρκεια των καναδικών ταξιδιών του.
Μέχρι το 1680, Ευρωπαίοι έμποροι γούνας συμμετείχαν στη συγκομιδή προϊόντων σφενδάμου. Ωστόσο, αντί να κάνουν τομές στο φλοιό του δέντρου, οι Ευρωπαίοι χρησιμοποίησαν τη μέθοδο διάτρησης των κορμών με τρυπάνι. Κατά τη διάρκεια του 17ου και του 18ου αιώνα, ο επεξεργασμένος χυμός σφενδάμου χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως πηγή συμπυκνωμένης ζάχαρης, τόσο σε υγρή όσο και σε κρυσταλλική-στερεή μορφή.
Το σιρόπι σφενδάμου έχει βαθμούς
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ποιότητες σιρόπι σφενδάμου οι οποίες κατά βάση ταξινομούνται λόγω χρώματος.
Στις ΗΠΑ, το σιρόπι σφενδάμου ταξινομείται ως Βαθμός Α ή Β, όπου ο Βαθμός Α κατηγοριοποιείται περαιτέρω σε τρεις ομάδες – Light Amber, Medium Amber και Dark Amber – με τον βαθμό B είναι το πιο σκοτεινό από θέμα χρώματος σιρόπι.
Τα πιο σκούρα σιρόπια παρασκευάζονται από χυμό που εξάγεται αργότερα κατά τη συγκομιδή. Αυτά έχουν μια ισχυρότερη γεύση σφενδάμου και χρησιμοποιούνται συνήθως μέσα στις συνταγές, ενώ τα ελαφρύτερα περιχύνονται απευθείας πάνω από τρόφιμα όπως για παράδειγμα οι τηγανίτες.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ, πως είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να διαβάζετε πολύ καλά τις ετικέτες του σιροπιού που αγοράζετε καθώς είναι πολύ πιθανό αντί για καθαρό σιρόπι σφενδάμου να προμηθευτείτε κάποιο που έχει γεύση σφενδάμου, όπως για παράδειγμα υψηλής φρουκτόζης σιρόπι καλαμποκιού.
Η διατροφή σύσταση που έχει το σιρόπι σφενδάμου
Ποια είναι τα διατροφικά στοιχεία του σφενδάμου όμως;
Ποσότητα ανά 100 g
- Θερμίδες (kcal) 260
- Λιπίδιο 0,1 g
- Κορεσμένα λιπαρά 0 g
- Πολυακόρεστο λιπαρό οξύ 0 g
- Μονοακόρεστο λιπαρό οξύ 0 g
- Χοληστερόλη 0 mg
- Νάτριο 12 mg
- Κάλιο 212 mg
- Υδατάνθρακες 67 g
- Φυτικές ίνες 0 g
- Ζάχαρη 68 g
- Πρωτεΐνη 0 g
- Βιταμίνη A 0 IU
- Βιταμίνη C 0 mg
- Ασβέστιο 102 mg
- Σίδηρος 0,1 mg
- Βιταμίνη D 0 IU
- Βιταμίνη B6 0 mg
- Βιταμίνη B12 0 µg
- Μαγνήσιο 21 mg
Σιρόπι σφενδάμου και ιδιότητες
Περιέχει ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα – αλλά έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη
Αυτό που ξεχωρίζει το σιρόπι σφενδάμου από την εξευγενισμένη ζάχαρη είναι τα μέταλλα και τα αντιοξειδωτικά του.
Περίπου 1/3 φλιτζάνι (80 ml) καθαρού σιροπιού σφενδάμου περιέχει (2):
Ασβέστιο: 7% του RDI
Κάλιο: 6% του RDI
Σίδερο: 7% του RDI
Ψευδάργυρος: 28% του RDI
Μαγγάνιο: 165% του RDI
Αν και το σιρόπι σφενδάμου παρέχει μια αξιοπρεπή ποσότητα ορισμένων ανόργανων συστατικών, ιδίως μαγγανίου και ψευδαργύρου, θα πρέπει να τονίσουμε εδώ πως έχει πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Το 1/3 φλιτζάνι (80 ml) παρέχει περίπου 60 γραμμάρια ζάχαρης.
Και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως όταν καταναλώνεται υπερβολικά, η ζάχαρη μπορεί να είναι η κύρια αιτία ορισμένων από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας στον κόσμο, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2 και οι καρδιακές παθήσεις.
Αξίζει λοιπόν να αναλογιστούμε πως το γεγονός ότι το σιρόπι σφενδάμου περιέχει ορισμένα μέταλλα είναι ένας πολύ κακός λόγος να το επιλέξουμε σαν πηγή λήψης των μετάλλων δεδομένης της υψηλής περιεκτικότητάς του σε ζάχαρη.
Εάν ακολουθούμε ήδη μια ισορροπημένη διατροφή είναι σχεδόν βέβαιο πως λαμβάνουμε ούτως ή άλλως από αλλού τα απαιτούμενα μέταλλα και ιχνοστοιχεία που χρειαζόμαστε.
Ο γλυκαιμικός δείκτης του σιροπιού σφενδάμου είναι περίπου 54. Συγκριτικά, η κοινή ζάχαρη έχει γλυκαιμικό δείκτη περίπου 65. Οπότε, θα μπορούσε να θεωρηθεί καλύτερη επιλογή ενδεχομένως διότι αυτό σημαίνει πωςτο σιρόπι σφενδάμου αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα πιο αργά από το κανονικό σάκχαρο.
Περιέχει τουλάχιστον 24 αντιοξειδωτικά
Η οξειδωτική βλάβη, η οποία προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες, πιστεύεται ότι είναι ένας από τους μηχανισμούς πίσω από τη γήρανση άλλα και ότι κρύβεται πίσω και από πολλές ασθένειες.
Τα αντιοξειδωτικά μπορούν να εξουδετερώσουν τις ελεύθερες ρίζες και να μειώσουν την οξειδωτική βλάβη, μειώνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο ορισμένων ασθενειών.
Μελέτες δείχνουν ότι το σιρόπι σφενδάμου είναι μια αξιοπρεπής πηγή αντιοξειδωτικών. Μια μελέτη διαπίστωσε 24 διαφορετικά αντιοξειδωτικά στο σιρόπι σφενδάμου.
Τα πιο σκούρα σιρόπια όπως ο βαθμός Β παρέχουν περισσότερα από αυτά τα ευεργετικά αντιοξειδωτικά από τα ελαφρύτερα.
Ωστόσο, η συνολική αντιοξειδωτική περιεκτικότητα παραμένει χαμηλή σε σύγκριση με τις μεγάλες ποσότητες ζάχαρης.
Μια μελέτη υπολόγισε ότι η αντικατάσταση όλης της εξευγενισμένης ζάχαρης στη μέση διατροφή με εναλλακτικά γλυκαντικά όπως το σιρόπι σφενδάμου θα αύξανε τη συνολική πρόσληψη αντιοξειδωτικών σας όσο και την κατανάλωση μίας μερίδας ξηρών καρπών ή μούρων.
Εάν πρέπει να χάσετε βάρος ή να βελτιώσετε την υγεία του μεταβολισμού σας, θα ήταν καλύτερα να παραλείψετε εντελώς τα γλυκαντικά αντί να πάρετε ένα σιρόπι σφενδάμου για παράδειγμα έτσι ώστε να το αντικαταστήσετε με τα κοινά γλυκαντικά.
Παρέχει άλλες ενδιαφέρουσες ενώσεις
Έχουν παρατηρηθεί πολλές δυνητικά ευεργετικές ουσίες. Μερικές από αυτές τις ενώσεις δεν υπάρχουν στο δέντρο σφενδάμου και σχηματίζονται αντ ‘αυτού όταν ο χυμός βράζεται για να σχηματίσει σιρόπι.
Ένα από αυτά είναι το Κεμπέκ, που πήρε το όνομά του από την επαρχία του Κεμπέκ που παράγει το σιρόπι σφενδάμου.
Οι δραστικές ενώσεις στο σιρόπι σφενδάμου έχουν αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στη μείωση της ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων και μπορεί να επιβραδύνουν τη διάσπαση των υδατανθράκων στο πεπτικό σας σύστημα.
Ωστόσο, λείπουν μελέτες σε ανθρώπους για να επιβεβαιωθούν αυτές οι επιπτώσεις στην υγεία που βρέθηκαν σε μελέτες δοκιμαστικών σωλήνων.
Επιπλέον, εδώ αξίζει να αναφέρουμε πως καλό θα ήταν να κοιτάμε και μια δεύτερη φορά ενδεχόμενες μελέτες που αναφέρονται στο σιρόπι σφενδάμου και τα οφέλη του καθώς υπάρχει περίπτωση να χρηματοδοτούνται από παραγωγούς σιροπιού σφενδάμου.
Συμπεράσματα και ενδεχόμενες παρενέργειες
Παρόλο που το σιρόπι σφενδάμνου περιέχει ορισμένα θρεπτικά συστατικά και αντιοξειδωτικά, έχει επίσης πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Το σιρόπι σφενδάμου είναι μια πολύ κακή πηγή θρεπτικών ουσιών σε σύγκριση με άλλα ωφέλιμα τρόφιμα όπως λαχανικά, φρούτα και μη μεταποιημένες ζωικές τροφές.
Η αντικατάσταση της εξευγενισμένης ζάχαρης με καθαρό, ποιοτικό σιρόπι σφενδάμου είναι πιθανό να αποφέρει καθαρό όφελος για την υγεία.
Το σιρόπι σφενδάμου είναι μια λιγότερο κακή έκδοση της ζάχαρης, όπως η ζάχαρη καρύδας για παράδειγμα. Ωστόσο δεν μπορεί αντικειμενικά να χαρακτηριστεί υγιής επιλογή. Και να μην ξεχνάμε, πως το μέτρο είναι το καλύτερο σε όλα.
Πηγές:
en.wikipedia.org/wiki/Maple_syrup
www.healthline.com/nutrition/maple-syrup
cfs.nrcan.gc.ca/publications?id=28297
Διαβάστε επίσης | Πόσες θερμίδες καίω στις καθημερινές μου δραστηριότητες και πώς να αυξήσουμε την καύση τους
