Από την αρχή της πανδημίας του Covid-19, είχαν διατυπωθεί προβληματισμοί για την πιθανότητα οι επιζώντες να εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης νευρολογικών και ψυχικών διαταραχών. Αρχικά, αυτή η ανησυχία στηριζόταν σε παρελθοντική εμπειρία με άλλους κορονοϊούς, αλλά σύντομα ακολούθησαν και ανάλογες περιπτώσεις που συνδέθηκαν με τον ίδιο τον Covid-19.
Υπήρξαν επίσης και ερευνητικά δεδομένα που έδειχναν ότι η ασθένεια μπορεί να επηρεάσει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Τον Νοέμβρη του 2020, μια μελέτη παρατήρησης από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ανέφερε ότι οι επιζώντες είχαν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης διαταραχών της διάθεσης ή αγχωδών διαταραχών στους 3 μήνες μετά τη λήψη της διάγνωσης του Covid-19.
Advertisment
Οι ίδιοι ερευνητές χρησιμοποίησαν το ιστορικό περισσότερων από 236.000 ασθενών στις ΗΠΑ για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης νευρολογικών και ψυχιατρικών παθήσεων 6 μήνες μετά τη διάγνωση του κορονοϊού. Οι συμμετέχοντες είχαν λάβει διαγνώσει στις 20 Ιανουαρίου και στις 13 Δεκέμβρη του 2020.
Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι οι διαγνώσεις νευρολογικών ή ψυχικών διαταραχών ήταν στο 34%. Στους 6 μήνες μετά τη διάγνωση του κορονοϊού, το 13% των συμμετεχόντων έλαβε την πρώτη του διάγνωση για νευρολογική ή ψυχιατρική πάθηση. Οι πιο συχνές διαγνώσεις ήταν οι αγχώδεις διαταραχές στο 17% όλων των συμμετεχόντων, οι διαταραχές διάθεσης στο 14%, οι διαταραχές κατάχρησης ουσιών στο 7% και η αϋπνία στο 5%.
Η εμφάνιση νευρολογικών παθήσεων ήταν χαμηλότερη – 2.1% όλων των συμμετεχόντων εμφάνισαν ισχαιμικό εγκεφαλικό, το 0.7% άνοια και το 0.6% εγκεφαλική αιμορραγία. Αυτή η σημαντική έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Psychiatry.
Advertisment
Πώς σχετίζεται με τη σοβαρότητα και την ένταση της ασθένειας
Όσοι εμφάνισαν σοβαρότερα συμπτώματα Covid-19 παρουσίαζαν και υψηλότερο κίνδυνο διάγνωσης νευρολογικών ή ψυχικών παθήσεων. Οι συμμετέχοντες που εμφάνισαν ντελίριο, που είναι μια ξαφνική κατάσταση σύγχυσης, ή εγκεφαλοπάθεια, κατά τη διάρκεια της ασθένειας είχαν υψηλότερο συνολικά κίνδυνο, συγκεκριμένα 62%, κατά τους επόμενους 6 μήνες.
Ο καθηγητής Paul Harrison, κύριος συντάκτης της έρευνας, αναφέρει πως τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τα υψηλά ποσοστά διάγνωσης ψυχικής διαταραχής μετά τον Covid-19. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι απαιτούνται πόροι για να αντιμετωπιστούν οι επιπλέον απαιτήσεις που εμφανίζουν οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας.
Σύγκριση με τον βαθμό αναπνευστικής λοίμωξης
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από το ιστορικό 236.379 ατόμων που είχαν διαγνωστεί με κορονοϊό από την βάση δεδομένων TriNetX. Συνέκριναν αποτελέσματα από αυτή την ομάδα με εκείνα 105.579 ατόμων που είχαν εμφανίσει γρίπη και 236.038 ατόμων που είχαν εμφανίσει λοίμωξη της αναπνευστικής οδού από τον Γενάρη έως και τον Δεκέμβρη του 2020. Οι δύο τελευταίες ομάδες λειτούργησαν ως ομάδες ελέγχου.
Οι πιθανότητες διάγνωσης με νευρολογική ή ψυχική πάθηση ήταν 44% περισσότερες μετά από κορονοϊό απ’ ότι μετά από γρίπη και 16% περισσότερες απ’ ότι μετά από οποιαδήποτε λοίμωξη της αναπνευστικής οδού.
Οι ερευνητές της συγκεκριμένης συγκριτικής μελέτης δηλώνουν ότι τώρα χρειάζεται να μελετηθεί τι συμβαίνει μετά τους 6 μήνες. Η έρευνα αυτή δεν μπορεί να αποκαλύψει τους μηχανισμούς που ευθύνονται γι’ αυτή τη σχέση αλλά σίγουρα υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω μελέτη του ζητήματος, αλλά και την οικοδόμηση γερών θεμελίων πρόληψης και αντιμετώπισης τέτοιων παθήσεων.
Ωστόσο, αξίζει να ειπωθεί ότι τέτοιες μελέτες που βασίζονται σε ηλεκτρονικά αρχεία για την υγεία παρουσιάζουν ορισμένες αδυναμίες. Για παράδειγμα, τα αρχεία μπορεί να είναι ανεπαρκή, οι διαγνώσει μη έγκυρες και δεν υπήρχαν επαρκείς πληροφορίες για τον τρόπο ζωής και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των συμμετεχόντων. Επιπλέον, οι ίδιοι οι ερευνητές αναφέρουν ότι η γρίπη και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι κυρίως εποχιακές, ενώ ο κορονοϊός όχι, κάτι που μπορεί να σηματοδοτεί μεγάλες διαφορές.
Πηγή:
www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(21)00084-5/fulltext
www.medicalnewstoday.com/articles/covid-19-1-in-3-diagnosed-with-brain-or-mental-health-condition
