Γνωρίζουμε ότι η ζάχαρη, αν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης μιας σειρά προβλημάτων υγείας. Έρευνα έδειξε ότι και τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να έχουν παρόμοιες συνέπειες, αλλά μέσω εντελώς διαφορετικών βιοχημικών μονοπατιών.
Τα τελευταία χρόνια, η υπερβολική πρόσληψη ζάχαρη έχει αποδειχθεί ότι φέρει μαζί της προβλήματα όπως παχυσαρκία, διαβήτη και καρδιαγγειακές νόσους. Καθώς η φήμη για τη ζάχαρη άρχισε να χειροτερεύει, τα τεχνητά γλυκαντικά βρήκαν την ευκαιρία να έρθουν στο προσκήνιο.
Advertisment
Σήμερα, δεκάδες εκατοντάδες προϊόντα περιλαμβάνουν τεχνητά γλυκαντικά, καθιστώντας τα ένα από τα πιο πολυχρησιμοποιημένα πρόσθετα στον κόσμο. Με μηδέν θερμίδες, καταφέρνουν να κάνουν τα ποτά και τα σνακ διαίτης αρκετά γλυκά, ώστε να τα απολαύσουν και οι πιο απαιτητικοί καταναλωτές.
Αλλά, όπως λέμε συχνά, «ό,τι λάμπει, δεν είναι χρυσός». Όλο και περισσότερες έρευνες δημοσιεύονται που απορρίπτουν την τέλεια εικόνα τους. Τα δεδομένα όμως συσσωρεύονται και υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τέτοιων χημικών θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε παχυσαρκία και διαταραχές μεταβολισμού.
Τα ευρήματα της μελέτης που εξετάζει τα τεχνητά γλυκαντικά παρουσιάστηκε σς συνέδριο Πειραματικής Βιολογίας που έγινε στο San Diego. Η έρευνα διεξήχθη από τον Brian Hoffmann, επίκουρο καθηγητή του τμήματος Βιοïατρικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Marquette και στο Ιατρικό Κολλέγιο του Wisconsin.
Advertisment
Μια φρέσκια ματιά στα γλυκαντικά
Ο Hoffmann εξηγεί γιατί αυτό το θέμα τον ενδιέφερε τόσο πολύ: «Παρά την προσθήκη τεχνητών γλυκαντικών με μηδέν θερμίδες στην καθημερινή διατροφή μας, υπάρχει και πάλι μια δραστική άνοδος στην παχυσαρκία και στο διαβήτη».
Αυτή η μελέτη αποτελεί μια εις βάθος εξερεύνηση των – μέχρι σήμερα – βιοχημικών αλλαγών που συμβαίνουν από τα τεχνητά γλυκαντικά στο σώμα. Για την επίτευξη αυτού του επιπέδου λεπτομέρειας, χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται αμερόληπτη μεταβολομική υψηλής απόδοσης.
Η μεταβολομική αναφέρεται στη μελέτη των προϊόντων του μεταβολισμού στο εσωτερικό των κυττάρων, των ιστών και των ζώων. Οι ερευνητές ήθελαν να κατανοήσουν πώς η ζάχαρη και τα γλυκαντικά επιδρούν στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων – στο αγγειακό ενδοθήλιο – τόσο σε κυτταρικές καλλιέργειες, όσο και σε ποντίκια.
Γι’ αυτό, εστίασαν σε δύο σάκχαρα (στη γλυκόζη και στη φρουκτόζη) και στα γλυκαντικά ασπαρτάμη και το ακεσουλφαμικό κάλιο που έχουν μηδέν θερμίδες. Για να συγκρίνουν τις ουσίες αυτές, τις χορήγησαν στα ποντίκια και έκαναν μετρήσεις για τις επόμενες 3 εβδομάδες.
Το ενδιαφέρον είναι ότι τα πειράματα αποκάλυψαν ότι τόσο η ζάχαρη, όσο και τα τεχνητά γλυκαντικά διατάρασσαν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα αιμοφόρα αγγεία. Αλλά αυτές οι δυσλειτουργίες συνέβαιναν με διαφορετικούς τρόπους:
«Στην έρευνά μας, τόσο η ζάχαρη, όσο και τα τεχνητά γλυκαντικά, φαίνεται να επιδεικνύουν αρνητικές επιδράσεις που συνδέονται με διαβήτη και παχυσαρκία, αν και μέσα από διαφορετικούς μηχανισμούς», διευκρινίζει ο Brian Hoffmann. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι οι αγγειακές αλλαγές που παρατήρησαν είναι αρκετά σημαντικές κατά τη διάρκεια της έναρξης και της προόδου του διαβήτη και της παχυσαρκίας.
Βιοχημικές αλλαγές
Τόσο η ζάχαρη, όσο και τα τεχνητά γλυκαντικά παρήγαγαν αλλαγές στα επίπεδα των λιπαρών, των αμινοξέων και άλλων χημικών στο αίμα των ποντικιών. Συγκεκριμένα, τα τεχνητά γλυκαντικά φάνηκε να αλλάζουν πώς το σώμα επεξεργάζεται το λίπος και λαμβάνει ενέργεια. Τώρα χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, για να την ανακάλυψη των ακριβών αλλαγών που συμβαίνουν και μένουν μακροχρόνια.
Επίσης, το γλυκαντικό ακεσουλφαμικό κάλιο βρέθηκε ότι συσσωρεύεται αργά στο σώμα. Σε υψηλότερες συγκεντρώσεις, η βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία ήταν πιο σοβαρή. Παρατηρήθηκε ότι σε μέτριες ποσότητες, το σώμα σας έχει το μηχανισμό να χειριστεί τη ζάχαρη. Όταν το σύστημα όμως υπερφορτώνεται για μια μεγάλη χρονική περίοδο, αυτός ο μηχανισμός καταρρέει.
Επίσης, παρατηρήθηκε ότι η αντικατάσταση αυτών των ζαχάρων με τεχνητά γλυκαντικά προκαλεί αρνητικές αλλαγές στο μεταβολισμό των λιπαρών και στην ενέργεια. Το ερώτημα είναι ένα: τι είναι ασφαλέστερο; Η ζάχαρη ή τα γλυκαντικά; Αλλά φυσικά, όσον αφορά την εσωτερική μας χημεία, τίποτε δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο.
Ωστόσο, ο Hoffmann προειδοποιεί ότι αν καταναλώνετε για πολύ καιρό και συνέχεια αυτές τις ξένες για το σώμα σας ουσίες, ο κίνδυνος εμφάνισης αρνητικών επιδράσεων στην υγεία αυξάνεται. Γι’ άλλη μια φορά, φαίνεται ότι το μέτρο είναι η καλύτερη λύση.
Πηγή: plan.core-apps.com/eb2018/abstract/382e0c7eb95d6e76976fbc663612d58a
