Κάποιος που αυτήν τη στιγμή έχει λιγότερες ικανότητες από σένα, σε λίγο καιρό από τώρα θα έχει περισσότερα αποτελέσματα από σένα, γιατί πολύ απλά θα εξασκήσει περισσότερο τις ικανότητές του. Τι θα έλεγες αυτός ο κάποιος να είσαι εσύ;
Είναι δεδομένο ότι, αφού μπορεί κάποιος με λιγότερη δυναμική από σένα, μπορείς και εσύ. Τι χρειάζεται όμως για να μπορέσεις; Να είσαι έτοιμος να δημιουργήσεις τη συνήθεια της νίκης. Και για να το κάνεις αυτό, πρέπει να εξασκείσαι, δηλαδή να επαναλαμβάνεις τη ρουτίνα της νίκης κάθε μέρα.
Advertisment
Κάνοντας το ίδιο πράγμα συνεχώς, εγκαθιστούμε τον χάρτη της διαδικασίας στο μυαλό μας. Μόλις ο χάρτης ολοκληρωθεί, το σώμα ακολουθεί τις οδηγίες του χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη προσπάθεια από εμάς. Η διαδικασία καταλήγει να γίνεται αυτόματα, μηχανικά. Δηλαδή δημιουργείται μια συνήθεια. Στην αρχή μας είναι δύσκολο, γιατί μας είναι ξένο. Προσπαθώντας το, γίνεται λιγότερο δύσκολο, και στο τέλος καταλήγει απλό και εύκολο.
Οι μεγαλύτεροι βιρτουόζοι της κιθάρας, την πρώτη φορά που την έπιασαν στα χέρια τους, παρήγαγαν εξίσου ενοχλητικό ήχο με κάποιον που δοκίμασε μία φορά να παίξει και τα παράτησε, γιατί δεν του άρεσε το αποτέλεσμα. Όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες πέρασαν από το συγκεκριμένο στάδιο. Όλοι απογοητεύτηκαν αρχικά από τα αποτελέσματά τους. Ήταν έτοιμοι όμως να περάσουν στο στάδιο του υποσυνείδητα ικανού. Δηλαδή του master. Η συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση αποδίδεται στον Νόελ Μπερτς και αφορά τα τέσσερα στάδια ικανότητας.
Το πρώτο στάδιο είναι αυτό του υποσυνείδητα ανίκανου. Βλέπεις σε μια συναυλία έναν σπουδαίο κιθαρίστα και νομίζεις ότι μπορείς και εσύ (δεν ξέρεις ότι είναι δύσκολο). Αγοράζεις μια κιθάρα και, μόλις βάλεις τα δάχτυλα στις χορδές, αντιλαμβάνεσαι ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Advertisment
Έχεις ήδη μεταφερθεί στο δεύτερο στάδιο, είσαι συνειδητά ανίκανος (ξέρεις ότι είναι δύσκολο). Πολλοί εδώ τα παρατούν.
Δεν έχουν την υπομονή και τη θέληση που απαιτούνται για να φτάσουν στο τρίτο στάδιο, αυτό του συνειδητά ικανού. Καθώς μαθαίνεις τις νότες, πρέπει να σκέφτεσαι κάθε σου κίνηση, να συνδυάζεις κάθε νότα με μια αντίστοιχη κίνηση, να προσπαθείς να κρατήσεις τον ρυθμό, να το κάνεις με ταχύτητα και, σαν να μη φτάνουν όλα αυτά, όσο πιο πολύ εξασκείσαι τόσο πιο πολύ πονούν τα δάχτυλά σου.
Στο τέταρτο στάδιο, αυτό του υποσυνείδητα ικανού, είσαι πλέον master*. Ελάχιστοι φτάνουν σε αυτό, όμως εδώ είναι που τα πράγματα γίνονται διασκεδαστικά και αρχίζεις να θερίζεις τους καρπούς της υπομονετικής σποράς σου. Το μυαλό έχει έτοιμο το πλάνο της επόμενης κίνησης, ο χάρτης έχει ολοκληρωθεί και δίνει στο σώμα εντολές. Το σώμα δεν χρειάζεται να πάρει συνειδητή εντολή από το μυαλό.
Η διαδικασία γίνεται αυτόματα. Μπορείς να κλείσεις τα μάτια, να σκέφτεσαι άλλα πράγματα, να παίζεις εκτός παρτιτούρας, να αυτοσχεδιάζεις. Τα δάχτυλα απλά αγγίζουν τις σωστές χορδές και το αποτέλεσμα είναι υπέροχο. Σκέψου τον τρόπο που οδήγησες την πρώτη φορά σε σχέση με πέντε χρόνια μετά. Ένας πρωτάρης οδηγός είναι εξαιρετικά προσεκτικός, αγχώνεται και μόνο στην ιδέα να κάνει όπισθεν ή να παρκάρει, και συνεχώς φοβάται ότι θα τρακάρει.
Ένας έμπειρος οδηγός μιλάει στο τηλέφωνο (που δεν θα έπρεπε), πίνει καφέ καθώς οδηγεί, και απορεί πώς έφτασε στον προορισμό του, μιας και δεν θυμάται να έστριψε στις προ- ηγούμενες δώδεκα στροφές. Είναι υποσυνείδητα ικανός. Στην αρχή όλα είναι χάος. Έπειτα έρχεται πάντα η αρμονία. Οι επιστήμονες περιγράφουν το ξεκίνημα του σύμπαντος σαν ένα χαοτικό γεγονός, τουλάχιστον για όποιους δέχονται τη θεωρία του Big Bang. Η αλλαγή, το νέο, δημιουργούν προσωρινά σύγχυση. Πρέπει να έχεις πίστη ότι η αρμονία θα έρθει. Κι αυτό συνήθως γίνεται όταν φτάνεις στο στάδιο του υποσυνείδητα ικανού.
Πρόταση:
Το ερώτημα είναι ποιες συνήθειες θέλεις να δημιουργήσεις. Συνήθως είμαστε καλοί στο να δημιουργούμε κακές συνήθειες. Κάπνισμα, ανθυγιεινή διατροφή, αγενή συμπεριφορά, παραίτηση στην πρώτη δυσκολία, αναποφασιστικότητα, αναβλητικότητα. Πώς όμως εγκαταστήσαμε αυτούς τους αρνητικούς χάρτες ζωής, ώστε να καταλήξουμε να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές τους; Με τη συνεχή επανάληψη. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, αντιστρέφοντας δηλαδή τη διαδικασία, μπορούμε να κόψουμε το τσιγάρο, να τρώμε υγιεινά, να φερόμαστε ευγενικά, να συνεχίζουμε στα εμπόδια, να παίρνουμε γρήγορες αποφάσεις, να μην αναβάλλουμε συνεχώς.
Κάνοντας το ίδιο πράγμα κάθε μέρα για τρεις μήνες, δημιουργείς συνήθεια ζωής. Αντίστοιχα, αποφεύγοντας για τρεις μήνες κάτι που έκανες για χρόνια, μπορείς να εγκαταστήσεις μία καινούρια aσυνήθεια. «Εύκολο να το λες», ίσως σκεφτούν κάποιοι, «αλλά δύσκολο να το κάνεις». Παρακάτω γίνεται αναφορά σε μια εξαιρετικά αποτελεσματική τεχνική, με την οποία θα μπορέσεις να δημιουργήσεις όποια νέα συνήθεια επιθυμείς, ή να διακόψεις μία παλιά, αντικαθιστώντας τη με μία νέα, σχεδιάζοντας έτσι τον αντίστοιχο χάρτη στο μυαλό σου.
Τα πέντε βήματα δημιουργίας μιας συνήθειας
- Αρχικά βρες τον λόγο για να το κάνεις. Ένα ισχυρό κίνητρο. Φτιάξε μια γραπτή λίστα με όσα θα κερδίσεις αν αποκτήσεις τη νέα σου συνήθεια, και όσα θα χάσεις αν δεν την αποκτήσεις.
- Πέτυχε μία μικρή νίκη άμεσα.
- Κάνε παρέα με ανθρώπους που έχουν παρόμοιες συνήθειες και ενδυνάμωσε την απόφασή σου με εξωτερικές πηγές έμπνευσης.
- Κάθε ημέρα που περνάει, αλλά και ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αντάμειβε τον εαυτό σου για την κατάκτησή του.
- Συνέχισε την ίδια διαδικασία κάθε μέρα, για τρεις μήνες.
Αν τώρα θέλεις να κόψεις μια παλιά συνήθεια, είναι σημαντικό να έχεις αποφασίσει με ποια συνήθεια θα την αντικαταστήσεις. Το επόμενο κεφάλαιο περιγράφει ακριβώς πώς μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτήν την τεχνική, μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα. Ένα εγχειρίδιο με οδηγίες χρήσης όχι απλά στο πώς να δημιουργήσεις μια νέα συνήθεια και να διαγράψεις μια παλιά, αλλά στο πώς να δημιουργήσεις μια νέα ζωή. Η ποιότητα της ζωής μας εξαρτάται από την ποιότητα των συνηθειών μας. Όλα γίνονται εύκολα όταν τα συνηθίσουμε. Είναι στο χέρι μας, λοιπόν, αν θα συνηθίσουμε απλά να ζούμε ή να διάγουμε μια καταπληκτική ζωή.
*Η θεωρία αυτή διατυπώθηκε το 1970, αρχικά με τον τίτλο Τέσσερα στάδια για να αποκτήσεις οποιαδήποτε νέα ικανότητα. Μερικοί επιστήμονες συνεχίζουν την έρευνα ακόμα και σήμερα και κάποιοι έχουν προσθέσει και ένα πέμπτο στάδιο που το ονομάζουν Η συνειδητή ικανότητα του υποσυνείδητα ικανού.
Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο “Η επιτυχία κρυβόταν στο κομοδίνο μου” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα
