Οι ψυχικές παθήσεις είναι συχνές, μπορούν να μειώσουν την ποιότητα ζωής και συνδέονται με υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από αυτοκτονίες, ατυχήματα και συννοσηρότητες. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα με διπολική διαταραχή, ψύχωση και μείζονα κατάθλιψη έχουν υψηλότερα ποσοστά διαβήτη τύπου 2 σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη αυξήθηκε από 108 εκατομμύρια το 1980 σε 422 εκατομμύρια το 2014. Οι επιστήμονες αναμένουν ότι τα ποσοστά της πάθησης θα συνεχίσουν να αυξάνονται τις επόμενες δεκαετίες.
Advertisment
Σε μια πρόσφατη μελέτη, μια διεθνής συνεργασία ερευνητών με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας διεξήγαγε μια μετα-ανάλυση 32 συστηματικών ανασκοπήσεων που περιγράφουν λεπτομερώς 245 πρωτογενείς έρευνες για να κατανοήσει τις πιθανές συνδέσεις μεταξύ ψυχιατρικών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με μία από πολλές ψυχικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών ύπνου, των διαταραχών πρόσληψης τροφής και των αγχωδών διαταραχών, τείνουν να έχουν υψηλότερα ποσοστά διαβήτη τύπου 2 σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Η έρευνα
Οι ερευνητές έψαξαν σε 4 διαδικτυακές βάσεις δεδομένων επιστημονικών ερευνών. Επικεντρώθηκαν σε συστηματικές ανασκοπήσεις μελετών παρατήρησης που διερευνούσαν τον επιπολασμό του διαβήτη τύπου 2 και των ψυχιατρικών διαταραχών. Μεταξύ όλων των μελετών, οι ερευνητές εντόπισαν περιπτώσεις διαβήτη και ψυχιατρικών παθήσεων μέσω: διάγνωσης, διαγνωστικών συνεντεύξεων, νοσοκομειακών αρχείων, συνταγών από φαρμακεία και αυτοαναφορών.
Advertisment
Όλα τα αρχεία υγείας που συμμετείχαν στη μελέτη αφορούσαν ενήλικες ηλικίας 18 ετών και άνω. 19 από τις ανασκοπήσεις προέρχονταν από την Ευρώπη, 6 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, 4 από την Αυστραλία και από 1 από τη Χιλή, την Κίνα και την Αιθιοπία. Οι ανασκοπήσεις που συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση επικεντρώθηκαν σε 11 κατηγορίες ψυχιατρικών παθήσεων:
– Σχιζοφρένεια
– διπολική διαταραχή
– κατάθλιψη
– διαταραχή χρήσης ουσιών
– αγχώδης διαταραχή
– διατροφικές διαταραχές
– νοητική αναπηρία
– ψύχωση
– διαταραχή ύπνου
– άνοια
– άλλες διαταραχές.
Από τις μετα-αναλύσεις των ανασκοπήσεων σε σχέση με καθεμία από τις παραπάνω ψυχιατρικές παθήσεις, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με διαταραχές ύπνου έχουν τον υψηλότερο επιπολασμό διαβήτη τύπου 2. Διαπίστωσαν ότι το 39,7% των ατόμων με διαταραχή ύπνου έχουν διαβήτη τύπου 2, ενώ το ίδιο ισχύει και για:
– 20,7% των ατόμων με διαταραχή υπερφαγίας
– 15,6% των ατόμων με διαταραχή χρήσης ουσιών
– 13,7% των ατόμων με αγχώδη διαταραχή
– 11,4% των ατόμων με διπολική διαταραχή
– 11,1% των ατόμων με ψύχωση
– 8,1% των ατόμων με νοητική αναπηρία.
Οι ερευνητές σημείωσαν, ωστόσο, ότι υπήρξαν σημαντικοί ερευνητικοί περιορισμοί σε 4 από τις μετα-αναλύσεις που επικεντρώθηκαν στη σχιζοφρένεια, στη διαταραχή χρήσης ουσιών, στη διαταραχή υπερφαγίας και στις μικτές ψυχιατρικές διαταραχές. Συνολικά, διαπίστωσαν ότι 20 από τις συστηματικές ανασκοπήσεις είχαν υψηλό κίνδυνο μεροληψίας όσον αφορά τον εντοπισμό και την επιλογή των συμπεριλαμβανόμενων μελετών, τη συλλογή δεδομένων και την αξιολόγηση των μελετών.
Όταν συνεκτιμήθηκαν όλες οι συστηματικές ανασκοπήσεις, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι εκτιμήσεις επιπολασμού του διαβήτη τύπου 2 μεταξύ των ατόμων με ψυχιατρικές παθήσεις κυμαίνονταν από 1,3% έως 66%. Εν τω μεταξύ, όταν συνεκτιμήθηκαν μόνο οι ανασκοπήσεις με χαμηλό κίνδυνο μεροληψίας, οι εκτιμήσεις του διαβήτη τύπου 2 κυμάνθηκαν από 5,1% έως 22,3%.
Άγνωστος ο μηχανισμός πίσω από τη σύνδεση
Οι επιστήμονες δεν κατανοούν τους υποκείμενους μηχανισμούς για τη σχέση μεταξύ διαβήτη και ψυχιατρικών παθήσεων. Είναι πιθανό, όμως, να είναι αμφίδρομοι.
«Οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες αξιολογούν τόσο τον διαβήτη όσο και τις ψυχιατρικές διαταραχές σε μια χρονική στιγμή, πράγμα που σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε αν ο διαβήτης προηγείται ή ακολουθεί αυτές τις ψυχολογικές διαταραχές», δήλωσε η Δρ Carnethon, μία εκ των ερευνητών.
«Για παράδειγμα, οι διαταραχές του ύπνου, η διαταραχή χρήσης ουσιών και το άγχος μπορεί να είναι συνέπεια της επιβάρυνσης από τη διαχείριση μιας ασθένειας που αλλάζει τη ζωή, όπως ο διαβήτης». «Ταυτόχρονα, καθεμία από αυτές τις καταστάσεις μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον εγκέφαλο και στον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός επεξεργάζεται την τροφή για ενέργεια. Αυτές οι αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο το σώμα επεξεργάζεται και χρησιμοποιεί την τροφή για ενέργεια καθορίζουν τον μεταβολισμό μας. Ο διαβήτης είναι μια μεταβολική διαταραχή», συνέχισε η ίδια.
Ο Dr. Lindekilde, επίσης ένας εκ των ερευνητών, επεκτάθηκε στην αμφίδρομη φύση των ψυχιατρικών παθήσεων και του διαβήτη τύπου 2: «Για αρκετές ψυχιατρικές διαταραχές έχει παρατηρηθεί αμφίδρομη συσχέτιση μεταξύ ψυχιατρικών διαταραχών και διαβήτη τύπου 2. Αυτό ισχύει για παράδειγμα για την κατάθλιψη. Τα άτομα με κατάθλιψη έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, αλλά και το αντίστροφο ισχύει: τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 εμφανίζουν συχνότερα κατάθλιψη».
«Πιστεύουμε ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 είναι αυξημένος για τις περισσότερες ψυχιατρικές διαταραχές. Σε μια μεγάλη μελέτη κοόρτης που μόλις έγινε δεκτή για δημοσίευση στο Diabetes Care, παρακολουθήσαμε περισσότερα από 5 εκατομμύρια άτομα από το 1995-2018 και εντοπίσαμε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε όλες τις κατηγορίες ψυχιατρικών διαταραχών», πρόσθεσε.
«Πιστεύουμε ότι ένας συνδυασμός (παραγόντων τρόπου ζωής) – π.χ. δυσκολία στην ισορροπημένη διατροφή, κάπνισμα, σωματική αδράνεια και ανεπαρκής ύπνος – χρήσης ψυχοτρόπων φαρμάκων, συννοσηρότητας, καθώς και διαφόρων βιολογικών παραγόντων, π.χ. γενετικής, εξηγεί γιατί ο διαβήτης τύπου 2 είναι πιο διαδεδομένος σε άτομα με ψυχιατρική διαταραχή», εξήγησε.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να διερευνήσουν τη σχέση μεταξύ του διαβήτη τύπου 2 και ενός πλήρους φάσματος ψυχιατρικών παθήσεων. Σημειώνουν επίσης ορισμένους περιορισμούς στην εργασία τους. Εξηγούν ότι, καθώς οι μελέτες που συμπεριλήφθηκαν στην ανασκόπησή τους έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια πολλών δεκαετιών, οι εκτιμήσεις για τον επιπολασμό του διαβήτη τύπου 2 σε άτομα με ψυχιατρικές διαταραχές μπορεί να μην είναι τόσο σχετικές σήμερα.
Σημειώνουν επίσης ότι δεν υπήρχαν διαθέσιμες μελέτες που να περιγράφουν λεπτομερώς ορισμένες κοινές παθήσεις, όπως οι διαταραχές ελλειμματικής προσοχής και ο αυτισμός. «Η ανασκόπησή μας βασίζεται σε υπάρχουσες συστηματικές ανασκοπήσεις που διερευνούν τον επιπολασμό του διαβήτη τύπου 2 σε άτομα με ψυχιατρική διαταραχή», δήλωσε ο κος Lindekilde. «Έτσι, τα ευρήματά μας περιορίζονται από την ποιότητα και το περιεχόμενο των υφιστάμενων συστηματικών ανασκοπήσεων που δημοσιεύτηκαν πριν από την έρευνά μας».
Τι μας δηλώνουν αυτά τα ποσοστά
Τα άτομα με σοβαρή ψυχιατρική διαταραχή, όπως η σχιζοφρένεια, ζουν κατά μέσο όρο 15 χρόνια λιγότερο. Ένας από τους μηχανισμούς που το εξηγούν αυτό μπορεί να είναι η ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 και η μη βέλτιστη ανίχνευση και η μη βέλτιστη θεραπεία του διαβήτη. Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν και πάλι τη σημασία της εστίασης στον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 σε άτομα με ψυχιατρική διαταραχή.
Από προηγούμενες έρευνες γνωρίζουμε ότι η έγκαιρη ανίχνευση και η επακόλουθη έγκαιρη θεραπεία είναι σημαντική για την ελαχιστοποίηση ή/και την καθυστέρηση των επιπλοκών του διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, τα ευρήματα υπογραμμίζουν ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα ώστε να μπορέσουν οι επιστήμονες να κατανοήσουν τον υψηλό επιπολασμό του διαβήτη τύπου 2 σε αυτόν τον πληθυσμό.
Η επιστημονική κοινότητα δεν γνωρίζει ποιοι διαμεσολαβητικοί μηχανισμοί παίζουν τον μεγαλύτερο ρόλο. Η γνώση σχετικά με τους μηχανισμούς είναι σημαντική και απαραίτητη σε μελλοντικές πρωτοβουλίες πρόληψης. Ο διαβήτης είναι μια ασθένεια που αλλάζει τη ζωή και την απειλεί. Η σωστή διαχείρισή του μπορεί να σταματήσει ορισμένες από τις καταστροφικές συνέπειες.
Πηγή:
www.medicalnewstoday.com/articles/is-there-a-link-between-diabetes-and-psychiatric-conditions
