Θα εξετάσουμε αυτή τη διττότητα για κάθε διαφοροποιητή ξεχωριστά γιατί κανείς δεν επιθυμεί να τον προσέχουν για λανθασμένους λόγους. Ορισμένες φορές μπορεί να παρασυρθούμε και να ολισθήσουμε, ωστόσο δεν είναι αυτό που προσέχουν περισσότερο οι άλλοι. Όλοι έχουμε στιγμές μη αυθεντικότητας γιατί όλοι έχουμε και τις άσχημες μέρες μας. Αυτό που θέλει να μάθει ο κόσμος είναι πώς θα επανέλθετε από τις στιγμές αυτές.
Η συνέπεια είναι το κλειδί όλων των διαφοροποιητών. Όταν είμαστε συστηματικά αυθεντικοί και ξαφνικά αποκλίνουμε, ο κόσμος δεν αλλάζει γνώμη για μας ‒εκτός αν πρόκειται για κάτι σοβαρό. Μπορεί να το αποδώσουν σε μια κακή μέρα ή να σκεφτούν ότι είχαμε λόγο που φερθήκαμε διαφορετικά γιατί ξέρουν ότι φερόμαστε πάντα με συγκεκριμένο τρόπο.
Advertisment
Οι μεγάλες ασυνέπειες δεν περνούν απαρατήρητες, οπότε είναι πολύ σημαντικό να έχουμε γερές βάσεις και έντονη αίσθηση σκοπού.
Η αυθεντικότητα απαιτεί δουλειά
Όταν ήμουν μικρότερος, ο παππούς μου μου έλεγε πάντα: «Να λες την αλήθεια· έτσι δεν θα χρειάζεται να θυμάσαι τι έχεις πει». Είναι τόσο εύκολο να θυμάστε την αλήθεια. Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για το αν θα ανακαλύψουν το ψέμα σας ή θα πρέπει να πείτε και δεύτερο ψέμα για να καλύψετε το πρώτο. Όταν είστε ειλικρινείς σε όσα λέτε, χτίζετε την αξιοπιστία σας και μειώνετε το άγχος σας.
Καταβάλλω μεγάλη προσπάθεια για να είμαι αυθεντικός. Πλέον είναι πιο εύκολο· δεν έχω να αποδείξω πολλά γιατί οι άλλοι ξέρουν ότι είμαι αυθεντικός. Παρ’ όλα αυτά, σίγουρα θυμάμαι στιγμές, όταν ήμουν νεότερος, που σαφώς δεν φερόμουν αυθεντικά. Αναφορικά με το σημαντικό αυτό στοιχείο, δανείζομαι τον ορισμό ενός σπουδαίου μέντορά μου, του Τζον Τζόουνς, που μου δίδαξε το εξής: «Δεν θέλω να εξαπατώ ούτε τον εαυτό μου ούτε τους άλλους.»
Advertisment
Το απόφθεγμα αυτό είναι όμορφο στην απλότητά του. Εύκολο στα λόγια, δύσκολο στην πράξη. Αν θέλουμε να τα καταφέρουμε όσον αφορά το συγκεκριμένο στοιχείο, πρέπει να ξεκινήσουμε έχοντας σαφή αίσθηση σκοπού και υψηλό επίπεδο αυτεπίγνωσης. Αυτό μας επιτρέπει να έχουμε συναίσθηση του πώς λειτουργούμε ώρα με την ώρα, μέρα με τη μέρα.
Εννοείται πως είναι πιο εύκολο να είστε ο εαυτός σας όταν έχετε προσδιορίσει τι ακριβώς σημαίνει αυτό και πώς το εκλαμβάνουν οι άλλοι. Στο σημείο αυτό παίζει ρόλο η προσωπική δήλωση σκοπού. Σας προσφέρει ένα πρότυπο με βάση το οποίο θα αξιολογήσετε τον εαυτό σας.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που εξηγούν γιατί ίσως δεν είμαστε απόλυτα ο εαυτός μας. Από τους συνηθέστερους που έχω βιώσει είναι η πεποίθηση πως αν παρουσιαζόμαστε ως κάτι άλλο από αυτό που είμαστε πραγματικά θα φαινόμαστε πιο επιθυμητοί ή δημοφιλείς. Νομίζω πως οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να θυμηθούν τις φορές που επιχείρησαν να προβάλουν μια διαφορετική εικόνα.
Το λύκειο και το πανεπιστήμιο συνήθως είναι δύσκολες περίοδοι για πολλούς ανθρώπους σε ό,τι αφορά στην εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους και την αυτοπεποίθησή τους. Ήμουν πολύ ανασφαλής εκείνες τις περιόδους της ζωής μου. Θυμάμαι να προβάλλω έναν αέρα αυτοπεποίθησης για να καλύπτω ένα σωρό ανασφάλειες. Θυμάμαι, επίσης, ότι η συμπεριφορά αυτή μπορεί να με βοήθησε σε δύσκολες στιγμές, αλλά τελικά το πλήρωσα.
Να είστε πιστοί στον εαυτό σας
Όταν ήμουν νέος διαπίστωσα πως ένας τρόπος να καλύπτω τις ανασφάλειές μου ήταν να χρησιμοποιώ το χιούμορ (κάποιες φορές και ανάρμοστο χιούμορ). Αν ήμουν ο κλόουν της τάξης, θα με αποδέχονταν και θα με αγαπούσαν. Και όντως έτσι ήταν!
Πολλοί πρώην συμμαθητές και συμφοιτητές μου ίσως πουν ότι ήμουν αστείος τύπος. Και είναι γεγονός ότι στον χώρο της κωμωδίας και των επαγγελματιών κωμικών είναι πολλοί αυτοί που αποζητούν αγάπη και αποδοχή μέσα από τα κωμικά τους νούμερα. Είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο.
Πέρασα από μια έντονη διαδικασία εξέλιξης προκειμένου να αποκτήσω τα προσόντα στο πεδίο της οργανωσιακής ανάπτυξης (organization development ‒ OD). Τα μαθήματα ανάπτυξης ήταν απαραίτητα και μου έμαθαν πολλά. Θυμάμαι πως παρακολουθούσα μια σειρά από συνεδρίες εκπαιδευτικών ομάδων (t-group). Οι ομάδες αυτές ήταν δημοφιλής τεχνική και βοηθούσαν άλλες ομάδες και άτομα να ενημερώνουν και να αντιμετωπίζουν διάφορα θέματα. Σε μια εκπαιδευτική ομάδα το άτομο συχνά λαμβάνει περισσότερη απευθείας ανατροφοδότηση σε διάστημα μερικών ωρών απ’ ό,τι πολλοί άνθρωποι σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Από τη δική μου εμπειρία, μετά από περίπου επτά μέρες εντατικής δουλειάς (εργαζόμουν από τις 7.30 το πρωί ως τις 10 το βράδυ κάνοντας διαλείμματα μόνο για τουαλέτα ή φαγητό)
συμμετείχα σε μια τέτοια εκπαιδευτική ομάδα και ήταν η σειρά μου να λάβω ανατροφοδότηση. To κοινό θέμα στην ομάδα ήταν πως όλοι με έβρισκαν αστείο, αλλά δεν μπορούσαν να καταλήξουν ποιος ήμουν πραγματικά. Δεν μπορούσαν να καταλήξουν τι είδους άνθρωπος ήμουν. Δεν είχαν ιδέα τι ήταν σημαντικό για μένα. Με βάση αυτό, το κοινό συμπέρασμα ήταν πως δεν μπορούσαν να με εμπιστευτούν. Δεν ήμουν αξιόπιστος. Ήταν δύσκολο να το καταπιώ αυτό. Θυμάμαι πως εκείνη την εποχή δεν το είχα βρει καθόλου διασκεδαστικό –κι όμως, ήταν μια από τις σπουδαιότερες εμπειρίες της ζωής μου.
Στη συγκεκριμένη φάση της ζωής μου είχα ξεπεράσει το στάδιο του «είναι ανάγκη» να ψυχαγωγήσω τους άλλους –μου είχε γίνει συνήθεια. Θεωρούσα τον εαυτό μου αξιόπιστο και ειλικρινή. Ήθελα πραγματικά να με βλέπουν ως αληθινό παρά ως αστείο. Αφυπνίστηκα όταν με είδα μέσα από τα μάτια των άλλων. Ήταν πραγματικά καταπληκτικό όταν με αντίκρισα υπό το διαφορετικό πρίσμα της ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής ομάδας. Πολλοί άνθρωποι δεν βιώνουν αυτού του είδους την εμπειρία, κι έτσι, κάποιες φορές, πληρώνουν ακριβά το τίμημα της μη αυθεντικότητας.
Το τίμημα της μη αυθεντικότητας
Είχα πραγματικά απογοητευτεί όταν ένας από τους αγαπημένους μου παρουσιαστές δελτίου ειδήσεων αποδείχτηκε μη αυθεντικός. Ο Μπράιαν Γουίλιαμς (Brian Williams) είχε δηλώσει πως είχε βρεθεί σε ελικόπτερο που είχε δεχτεί πυρά κατά την κάλυψη του πολέμου του Ιράκ το 2003. Χρόνια αργότερα αυτόπτες μάρτυρες βγήκαν και διέψευσαν την ιστορία του· το ελικόπτερο Chinook στο οποίο επέβαινε δεν είχε δεχτεί επίθεση και δεν είχε προβεί σε αναγκαστική προσγείωση.
Ο Γουίλιαμς βίωσε το τίμημα της μη αυθεντικότητάς του καθώς αμφισβητήθηκαν και άλλες ιστορίες του, όπως η κάλυψη του τυφώνα Κατρίνα και της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου. Για έναν δημοσιογράφο η ειλικρίνεια, η ακεραιότητα και η αυθεντικότητα είναι πρωταρχικής σημασίας. Όταν τα έχασε όλα αυτά, ο Γουίλιαμς έχασε και τη δουλειά του.
Μια από τις σημαντικές συνέπειες της μη αυθεντικότητας είναι η διάβρωση της εμπιστοσύνης. Δύσκολα εμπιστεύεσαι άτομα που προβάλλουν κάτι που δεν είναι.
Απόσπασμα από το βιβλίο του David Nielson “Οι εννέα διαστάσεις της συνειδητής επιτυχίας” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος
