Σου έχει συμβεί ποτέ να κάνεις μια αρνητική πρόβλεψη και τελικά να επιβεβαιωθείς; Έχεις ποτέ σκεφτεί ότι η πρόβλεψη αυτή ενδεχομένως να σε επηρέασε σε τέτοιο βαθμό ώστε να διαμόρφωσε την έκβαση της κατάστασης;
Στη βιβλιογραφία αυτό είναι γνωστό ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία».
Advertisment
Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για να περιγράψει την πίστη για την έκβαση μιας κατάστασης, που μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά του ατόμου με τέτοιο τρόπο ώστε να οδηγήσει στο να γίνει τελικά αυτό που πιστεύει, πραγματικότητα.
Φαντάσου για παράδειγμα ότι πρόκειται να πραγματοποιήσεις μία ομιλία και αυτό σου δημιουργεί νευρικότητα. Φαντάζεσαι ότι θα αποτύχεις και αυτό σε αγχώνει ακόμα περισσότερο. Λόγω του άγχους, έχεις μειωμένη απόδοση και καταλήγεις στη σκέψη πως η αρχική πρόβλεψη ότι θα αποτύχεις, ήταν δικαιολογημένη. Μήπως όμως τελικά αυτό που συνέβαλε αρνητικά στο αποτέλεσμα ήταν η ίδια η πρόβλεψη; Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία είναι ουσιαστικά ένα αυτό-επιβαλλόμενο αποτέλεσμα. Πώς θα σπάσουμε αυτόν τον φαύλο κύκλο; Παρακάτω παρατίθενται μερικοί τρόποι:
Δημιούργησε θετικά σενάρια
Είναι πολύ εύκολο μερικές φορές να σε συνεπάρουν τα πιο αρνητικά σενάρια. Σχεδόν σε όλους μας, υπάρχει η λανθασμένη πεποίθηση πως κάνοντας αρνητικές σκέψεις και εστιάζοντας στα αρνητικά ενδεχόμενα, «θα προλάβουμε το κακό». Προσπάθησε να αντικαταστήσεις τις σκέψεις αυτές με θετικές και θα εκπλαγείς με το αποτέλεσμα. Ποιά θα μπορούσε να είναι η θετική έκβαση στο πρόβλημά σου; Είναι πραγματικά τόσο μακριά από την πραγματικότητα, όσο πιστεύεις; Ποιά είναι τα εναλλακτικά σενάρια που σε εμπνέουν και σου δίνουν κίνητρο;
Advertisment
Βάλε φρένο στο αρνητικό συνεχές της σκέψης
Όταν αναμασάμε τις ίδιες σκέψεις ξανά και ξανά, αυτές ενισχύουν τα αρνητικά μας συναισθήματα. Είναι καλό να σπάσουμε την αλυσίδα αυτών των σκέψεων. Βρες έναν αντιπερισπασμό – μία ευχάριστη δραστηριότητα που σου αλλάζει την διάθεση και σε κάνει να σκέφτεσαι θετικά. Εστιάσου σε θετικές σκέψεις μέσω οραματισμών. Σκέψου θετικά για τον εαυτό σου.
Προσποιήσου μέχρι να τα καταφέρεις (fake it till you make it)
Δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα να μπαίνεις σε μία διαδικασία αμφισβήτησης μιας τέτοιας πεποίθησης. Το να πάρεις τα πράγματα στα χέρια σου και να ενεργοποιηθείς για να αλλάξεις μια κατάσταση, είναι η καλύτερη τακτική. Σκέψου πώς θα λειτουργούσε κάποιος που εκτιμάς και δανείσου τη συμπεριφορά του σαν μοντέλο. Ακόμα και αν δεν το αισθάνεσαι «δικό σου» και «αυθεντικό» στην αρχή, είναι πολύ πιθανό τα αποτελέσματα μιας τέτοιας πρακτικής να σε ωφελήσουν.
Χρησιμοποίησε τεχνικές χαλάρωσης
Όταν η σκέψη της αποτυχίας σου δημιουργεί άγχος, είναι βοηθητικό να προσπαθήσεις να χαλαρώσεις σωματικά. Διαλογισμός, προοδευτική χαλάρωση μυών, τεχνικές αναπνοής, θα βοηθήσουν το σώμα σου να χαλαρώσει. Είναι επίσης πιθανό να αλλάξει η διάθεσή σου και να γίνει ευκολότερο για σένα να δεις τα πράγματα με μια πιο καθαρή ματιά.
Δες την κατάσταση σαν πρόκληση
Μπαίνουμε σε διαδικασία προφητειών γιατί αντιλαμβανόμαστε την κατάσταση σαν μία κρίση των αξιών και των δυνατοτήτων μας. Αναδιαμορφώνοντας την αντίληψή μας, μπορούμε πλέον να το αντιμετωπίσουμε διαφορετικά. Δες το σαν πρόκληση – θα ανταμειφθείς με το αποτέλεσμα, αλλά ακόμα και να μην έχεις το ποθητό αποτέλεσμα, σίγουρα η προσπάθεια μόνο κάτι καλό μπορεί να φέρει. Προσπάθησε να μειώσεις τη σπουδαιότητα της κατάστασης και αυτό θα σε βοηθήσει να προσεγγίσεις τα πράγματα με μεγαλύτερη ελαστικότητα και αυτοπεποίθηση.
Οι αυτοεκπληρούμενες προφητείες δημιουργούν προβλήματα, μπορείς όμως να τις προσεγγίσεις αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης και τη συμπεριφορά σου, με τρόπο ώστε να σταματήσουν οι φαύλοι κύκλοι που δυσκολεύουν τη ζωή σου.
Με άλλα λόγια, σταμάτα να σαμποτάρεις τον εαυτό σου…
- Carl Jung | Η θεωρία του τραυματισμένου θεραπευτή - 9 Φεβρουαρίου 2023
- Ο θεραπευτής δεν είναι εκεί για να σε φτιάξει. Είναι εκεί για να σε βοηθήσει να γίνεις εσύ! - 21 Μαρτίου 2022
- “Aυτoεκπληρούμενη προφητεία”: Δώσε τέλος στους φαύλους κύκλους που σε σαμποτάρουν! - 9 Φεβρουαρίου 2022
