Τηλεοπτικές σειρές, ατέλειωτες ώρες σε αντίστοιχες πλατφόρμες, συνεχής χρήση κινητού τηλεφώνου και social media. Φυσικά, δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να χαλαρώνουμε, όμως όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε μια κάπως ανθυγιεινή αποσύνδεση από την πραγματική μας ζωή.
Είτε είστε καταβεβλημένοι από το άγχος, είτε αντιμετωπίζετε κατάθλιψη ή πένθος, η αποστασιοποίηση είναι μια βραχυπρόθεσμη λύση που δημιουργεί ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα. Με υπερβολική αποστασιοποιητική αυτο-καταπράυνση, η ζωή αρχίζει να χάνει τα φωτεινά και ευχάριστα κομμάτια της και αρχίζει να μοιάζει άδεια. Η ψυχοθεραπεία σχημάτων προσφέρει μερικά βήματα που μπορείτε να κάνετε για να επανέλθετε σε έναν πιο λειτουργικό δρόμο.
Advertisment
Η θεωρία της θεραπείας σχημάτων για τις πέντε βασικές συναισθηματικές ανάγκες του Young μπορεί να μας βοηθήσει να οδηγηθούμε πίσω σε μια πιο αυθεντική αίσθηση της εμπειρίας μας. Από τη γέννησή μας, έχουμε τις εξής πέντε βασικές ανάγκες:
– Να έχουμε ασφαλείς, σίγουρες σχέσεις με τους αγαπημένους μας
– Να νιώθουμε ότι είναι εντάξει να κάνουμε λάθη και να είμαστε ατελείς
Advertisment
– Να λέμε πώς νιώθουμε και τι χρειαζόμαστε
– Να έχουμε στοργική πειθαρχία και δομή χωρίς τόνο που μας τρομάζει
– Να νιώθουμε ελεύθεροι να είμαστε χαρούμενοι, αυθόρμητοι και δημιουργικοί
Εναπόκειται στους γονείς ή στον/στους φροντιστή/ές μας να μας παρέχουν αυτές τις ανάγκες καθώς μεγαλώνουμε και εξαρτόμαστε από αυτούς. Οι φροντιστές μας είναι αυτοί που μας καθοδηγούν στο ταξίδι της αίσθησης και της επικύρωσης αυτών των πέντε αναγκών. Αλλά αφού ενηλικιωθούμε, είναι στο χέρι μας να βεβαιωθούμε ότι είμαστε εμείς πλέον καλοί φροντιστές του εαυτού μας και ότι παρέχουμε αυτές τις ανάγκες.
Ανάλογα με το πόσο καλά οι γονείς επικύρωναν τα συναισθήματά μας, μπορεί να έχουμε αναπτύξει ορισμένους τρόπους κατανόησης του κόσμου και αντιμετώπισης ως απάντηση στην τριβή, την παραμέληση, την πίεση ή τις ανεκπλήρωτες ανάγκες. Οι θεραπευτές σχημάτων ονομάζουν αυτούς τους τρόπους αντιμετώπισης σχήματα. Πολλά από τα σχήματα και τους τρόπους μας αφορούν την προστασία μας από επώδυνα συναισθήματα ευαλωτότητας όταν οι ανάγκες μας μένουν ανεκπλήρωτες.
Με άλλα λόγια, είναι προτιμότερο να μη νιώθουμε μια ανάγκη παρά να νιώθουμε ότι απορρίπτεται, σωστά; Μόλις συνηθίσουμε να αποσυνδεόμαστε από τις συναισθηματικές μας ανάγκες, γίνεται πλέον δύσκολο να εντοπίσουμε ξανά αυτά τα συναισθήματα. Είναι σαν η ευάλωτη πλευρά μας να είναι αόρατη ή να χάνεται μέσα στις πιο δυνατές φωνές της αντιμετώπισης.
Έτσι, όταν χαλαρώνουμε και αποστασιοποιούμαστε, βασιζόμαστε σε αυτή την αποστασιοποίηση για να αποφύγουμε το γεγονός ότι οι συναισθηματικές μας ανάγκες μένουν ανεκπλήρωτες. Για να χρησιμοποιήσουμε τις πέντε συναισθηματικές ανάγκες ως οδηγό για να ξαναβρούμε τον εαυτό μας, μπορούμε να δοκιμάσουμε τα εξής βήματα:
– Μπορείτε να ανατρέξετε στον παραπάνω κατάλογο των πέντε αναγκών και να δείτε πώς αισθάνεστε για καθεμία από αυτές τις μέρες. Προσπαθήστε να κάνετε έναν ειλικρινή διάλογο με τον εαυτό σας σχετικά με το αν αυτές οι ανάγκες ικανοποιούνται πραγματικά ή τι πάει στραβά.
– Αν βρείτε κάποιες ανάγκες που μένουν ανεκπλήρωτες, προσπαθήστε να θυμηθείτε την τελευταία φορά που νιώσατε ότι αυτές οι ανάγκες εκπληρώνονται. Τι συνέβαινε εκείνη τη στιγμή στη ζωή σας; Αυτό θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε στιγμή: παιδική ηλικία, εφηβεία, πρώιμη ενηλικίωση κ.λπ.
– Πώς μπορείτε να δημιουργήσετε τις συνθήκες στη ζωή σας τώρα ώστε να νιώθετε καλύτερα για αυτές τις ανάγκες; Τι θα χρειαστεί;
– Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας, όπως ένας καλός φροντιστής, γύρω από την κατανόηση των αναγκών σας και το πώς αξίζετε να τις ικανοποιήσετε. Προσπαθήστε να δώσετε στον εαυτό σας αυτό που σας λείπει με καλοσύνη.
– Αν αισθάνεστε ότι μια συγκεκριμένη ανάγκη δεν έχει ποτέ πραγματικά ικανοποιηθεί, ίσως να θέλετε να το μοιραστείτε με έναν ψυχολόγο που μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε μια καλύτερη αίσθηση του τι σας λείπει και πώς να το κάνετε να συμβεί τώρα. Βοηθά πραγματικά να έχετε βοήθεια σε αυτό.
Έτσι, για παράδειγμα, έχετε παρατηρήσει ότι δεν αισθάνεστε αυθόρμητοι ή δημιουργικοί; Όταν σκέφτεστε αυτή την ανάγκη, ποιο συναίσθημα σας έρχεται στο μυαλό; Είναι σύνηθες να νιώθετε ντροπή ή ανικανότητα όσον αφορά στην αυτοέκφραση. Από πού προέρχεται αυτό το αρνητικό συναίσθημα και πώς σας εμποδίζει; Ποια είναι μια απλή δραστηριότητα που μπορείτε να κάνετε για να επαναφέρετε λίγη δημιουργικότητα χωρίς ντροπή;
Κρατιέστε από το να εκφράσετε τις ανάγκες και τα συναισθήματά σας; Μπορεί να αισθάνεστε ότι για κάποιο λόγο δεν μπορείτε να εκφραστείτε. Ίσως ανησυχείτε μήπως πληγώσετε κάποιον με την αλήθεια ή ότι οι ανάγκες σας δεν ισχύουν ή ότι θα σας απορρίψουν. Τι νομίζετε ότι κάνει τα συναισθήματα ή τις ανάγκες σας να αποτελούν πρόβλημα σε αυτή την κατάσταση; Μπορείτε να τα δείτε ως έγκυρα; Αν όχι, γιατί; Η απάντηση μπορεί να σας εκπλήξει και να σας πει περισσότερα για τον εαυτό σας απ’ ό,τι περιμένετε.
Αν πρόκειται να κάνετε μια παρουσίαση και αισθάνεστε πανικόβλητοι ή νευρικοί, η ανάγκη σας για ασφάλεια και σταθερότητα μπορεί να νιώθετε ότι απειλείται. Γιατί αυτή η παρουσίαση είναι τόσο υψηλού κινδύνου; Πείτε στον εαυτό σας ότι θα γίνετε αποδεκτοί και θα εκτιμηθείτε ακόμα και αν κάνετε κάποιο λάθος, γιατί είστε αγαπητοί και σημαντικοί όπως είστε. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι κάνατε ό,τι καλύτερο μπορούσατε, και αν δεν πάει καλά, θα επιβιώσετε και θα μάθετε από τις αποτυχίες και τα λάθη σας και θα αναπτυχθείτε από την εμπειρία.
Είναι μια φυσική ανθρώπινη τάση να απομακρυνόμαστε από τις συναισθηματικές μας ανάγκες προκειμένου να ανταπεξέλθουμε. Έτσι, την επόμενη φορά που θα μπείτε στον πειρασμό να «χαλαρώσετε υπερβολικά», ίσως θελήσετε πρώτα να αναρωτηθείτε τι μπορεί πραγματικά να χρειάζεστε.
Πηγή:
www.psychologytoday.com/intl/blog/flipping-out/202108/your-five-core-emotional-needs-keep-you-feeling-alive
