Η σκανδιναβική διατροφή αποτελείται από κόκκινα φρούτα, ψάρια, λαχανικά και κραμβέλαιο (λάδι κανόλα). Είναι γνωστό ότι ωφελεί διάφορες πτυχές της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας βάρους, της αρτηριακής πίεσης, της φλεγμονής και του προφίλ των λιπιδίων του αίματος. Μελέτες δείχνουν επίσης ότι μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και θανάτου.
Η διατροφική έρευνα αντιμετωπίζει συχνά προκλήσεις λόγω της έλλειψης αντικειμενικών μετρήσεων, καθώς οι μελέτες βασίζονται συνήθως σε υποκειμενικά εργαλεία, όπως ερωτηματολόγια κατανάλωσης τροφίμων. Η χρήση βιοδεικτών αντ’ αυτού μπορεί να επιτρέψει στους ερευνητές να μετρήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις επιπτώσεις της διατροφής στην υγεία.
Advertisment
Στην παρούσα μελέτη, ερευνητές από τη Σκανδιναβία αξιολόγησαν τις μεταβολικές επιδράσεις της ΣΔ στο μεταβολισμό της γλυκόζης, τα λιπιδαιμικά προφίλ του αίματος και τους δείκτες φλεγμονής, χρησιμοποιώντας δεδομένα από μια τυχαιοποιημένη δοκιμή ελέγχου από το 2013.
Κατά την εξέταση των μεταβολιτών στο αίμα και τα ούρα των συμμετεχόντων, διαπίστωσαν σύνδεση μεταξύ στενότερης τήρησης της δίαιτας και μεγαλύτερου οφέλους στη φλεγμονή χαμηλού βαθμού και στα λιπιδαιμικά προφίλ, καθώς και στους δείκτες του μεταβολισμού της γλυκόζης.
«Η αρχική ανάλυση συνέκρινε τους συμμετέχοντες στο σκέλος της παρέμβασης με εκείνους στο σκέλος ελέγχου», δήλωσε η Christina C. Dahm, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Aarhus στη Δανία, σε συνέντευξή της στο Medical News Today. Η Δρ Dahm δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Αυτή η εκ νέου ανάλυση χρησιμοποιεί μεταβολίτες στο πλάσμα αίματος και στα ούρα για να ομαδοποιήσει άτομα με υψηλά επίπεδα μεταβολιτών που προέρχονται είτε από τη διατροφή παρέμβασης είτε από τη διατροφή ελέγχου», πρόσθεσε. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Clinical Nutrition.
Advertisment
Στη μελέτη του 2013 συμμετείχαν 200 άτομα με υπέρβαρο και μεταβολικό σύνδρομο. Ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν 55 έτη. Μετά από μια αρχική περίοδο 4 εβδομάδων, κατά τη διάρκεια της οποίας οι συμμετέχοντες κατανάλωναν την τυπική τους διατροφή, οι ερευνητές τους ανέθεσαν τυχαία να ακολουθήσουν είτε την ΣΔ είτε μια διατροφή ελέγχου, η οποία ορίστηκε ως η μέση πρόσληψη θρεπτικών συστατικών σε όλες τις σκανδιναβικές χώρες.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές έδωσαν οδηγίες στους συμμετέχοντες στην ομάδα ΣΔ να αυξήσουν την κατανάλωση προϊόντων ολικής άλεσης, όπως η σίκαλη και το κριθάρι, παράλληλα με τα κόκκινα φρούτα, τα άλλα φρούτα και τα λαχανικά. Οι συμμετέχοντες στην ομάδα ελέγχου έλαβαν οδηγίες να καταναλώνουν προϊόντα σιταριού με χαμηλές φυτικές ίνες, συμπεριλαμβανομένου του επεξεργασμένου λευκού ψωμιού και των ζυμαρικών, και να μην μετριάσουν την κατανάλωση λαχανικών και φρούτων.
Και οι δύο διατροφές περιείχαν παρόμοιες ποσότητες θερμίδων για να διατηρήσουν το βάρος των συμμετεχόντων σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες είτε για 18 είτε για 24 εβδομάδες και τους πήραν δείγματα αίματος και ούρων στην αρχή και στο τέλος της παρέμβασης, καθώς και στη 12η εβδομάδα.
Για την παρούσα μελέτη μεταβολικού προφίλ, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 98 συμμετέχοντες στην ομάδα ΣΔ και 71 στην ομάδα ελέγχου. Διαπίστωσαν ότι όσοι τηρούσαν περισσότερο την ΣΔ είχαν διαφορετικούς λιποδιαλυτούς μεταβολίτες στο αίμα τους από τους άλλους. Οι ερευνητές συνδέουν αυτούς τους μεταβολίτες με την καλύτερη ρύθμιση της γλυκόζης, το βελτιωμένο προφίλ χοληστερόλης και τον μειωμένο καρδιομεταβολικό κίνδυνο.
Τα ευρήματα αυτά στηρίζονται στα αρχικά αποτελέσματα του 2013, που ανέφεραν ότι αν και η ΣΔ έχει θετική επίδραση στο λιπιδαιμικό προφίλ και τη φλεγμονή, δεν επηρεάζει το μεταβολισμό της γλυκόζης στο αίμα. Οι συμμετέχοντες με υψηλότερα επίπεδα των μεταβολιτών που προέρχονται από τη σκανδιναβική διατροφή είχαν χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων από εκείνους με χαμηλότερα επίπεδα των μεταβολιτών, παρόλο που κανένας από τους συμμετέχοντες δεν έχασε βάρος κατά τη διάρκεια της μελέτης.
Ποιοι μηχανισμοί κρύβονται πίσω από τη ΣΔ
Για να εξηγήσουν τα ευρήματά τους, οι ερευνητές λένε ότι τα ψάρια, ο λιναρόσπορος, ο ηλίανθος και η ελαιοκράμβη – όλα βασικά είδη διατροφής στη ΣΔ – περιέχουν υγιεινά λιπαρά.
«Μπορούμε μόνο να υποθέσουμε γιατί μια αλλαγή στη σύνθεση των λιπαρών ωφελεί τόσο πολύ την υγεία μας», λέει ο Lars Ove Dragsted, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. «Ωστόσο, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι η απουσία εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων και λιγότερα κορεσμένα λίπη από ζώα έχουν πολύ θετική επίδραση σε εμάς».
«Η σύνθεση των λιπαρών στη σκανδιναβική διατροφή, η οποία είναι υψηλότερη σε ωμέγα-3 και ωμέγα-6 ακόρεστα λιπαρά, πιθανώς εξηγεί πολλές από τις επιδράσεις στην υγεία που διαπιστώνουμε από τη σκανδιναβική διατροφή, ακόμη και όταν το βάρος των συμμετεχόντων παραμένει σταθερό», προσθέτει.
Ο Christopher Gardner., καθηγητής Rehnborg Farquhar στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι τα ευρήματα δεν προκαλούν έκπληξη. «Η παρέμβαση επικεντρώθηκε σε υγιεινές τροφές και συγκεκριμένα αναφέρονταν τα κόκκινα φρούτα, τα λαχανικά, τα ψάρια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και το κραμβέλαιο».
«Μπορώ να σκεφτώ πολλαπλούς μηχανισμούς για καρδιομεταβολικά οφέλη, ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους: λιγότερα κορεσμένα λιπαρά, περισσότερα ακόρεστα λιπαρά, περισσότερες φυτικές ίνες και χαμηλότερο νάτριο. Όλα αυτά θα επηρέαζαν ευεργετικά τα λιπίδια, τη γλυκόζη, την αρτηριακή πίεση, τη φλεγμονή», πρόσθεσε.
Οι συγγραφείς της παρούσας μελέτης καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η αξιολόγηση των μεταβολιτών είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος αξιολόγησης των οφελών για την υγεία από διαφορετικές διατροφές. Λένε, ωστόσο, ότι τα ευρήματά τους έχουν ορισμένους περιορισμούς. Για παράδειγμα, η ανάλυσή τους μπορεί να έχει παραβλέψει ορισμένους μεταβολίτες που άλλες τεχνικές σκιαγράφησης προφίλ μπορεί να έχουν βρει. Λένε επίσης ότι το μέγεθος του δείγματός τους ήταν σχετικά μικρό.
Πηγή:
www.medicalnewstoday.com/articles/nordic-diet-may-improve-cholesterol-blood-sugar-even-without-weight-loss
