Ενώ ο Τζος και ο Φρανκ συμφωνούν ότι ο πατέρας τους μπορούσε να γίνει σκληρός και ανυποχώρητος καθώς μεγάλωναν, οι ιστορίες που λένε ως ενήλικες για την οικογένεια που μοιράζονταν δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικές. Ο Τζος είναι τέσσερα χρόνια μεγαλύτερος από τον Φρανκ – είναι τώρα και οι δύο στα 40 τους και πατέρες οι ίδιοι – και ενώ ο Τζος είναι ακόμα στην οικογένεια, ο Φρανκ δεν έχει μιλήσει με τους γονείς του ή τον αδελφό του εδώ και 5 χρόνια.
Σύμφωνα με τον Τζος, ο πατέρας του πιστεύει στη «σκληρή αγάπη»: «Ο πατέρας μου πιστεύει ακράδαντα ότι υπάρχει ένας σωστός τρόπος να κάνεις τα πράγματα και δεν ντρέπεται να σου πει ποιος είναι αυτός. Αλλά αυτό προέρχεται από ένα καλό μέρος της καρδιάς του – ήθελε εγώ και ο Φρανκ να είμαστε δυνατοί και δεν πιστεύει στο να χρυσώνει το χάπι της αλήθειας. Είναι απλά ο τρόπος του».
Advertisment
Ο Φρανκ, δικηγόρος, αποκαλεί την αφήγηση του αδελφού του «απόλυτη ανοησία» και σημειώνει ότι ο Τζος εργάζεται στην κατασκευαστική επιχείρηση του πατέρα τους, την οποία θα κληρονομήσει: «Ο πατέρας μου είναι ένας νταής, απλά και καθαρά. Εκφοβίζει τη μητέρα μου, τα παιδιά του και τους ανθρώπους που εργάζονται γι’ αυτόν. Ο αδελφός μου ανέχεται τον εκφοβισμό του και του δίνει μια θετική χροιά, επειδή είναι το ψωμί του. Η λεκτική κακοποίηση του πατέρα μου με φόβιζε όταν ήμουν παιδί και με θύμωνε καθώς μεγάλωνα – είχα πολύ λίγη επαφή μαζί του όταν πήγα στο πανεπιστήμιο.
Θα μπορούσα να προσθέσω ότι δεν προσφέρθηκε να συνεισφέρει στα έξοδα των σπουδών μου και απαξίωνε ενεργά αυτό που ήθελα να κάνω. Έκοψα τελείως τις επαφές μας, όταν κάποια Χριστούγεννα, προσέβαλε τον 10χρονο γιο μου μπροστά στην οικογένεια, λέγοντας ότι είναι «ευαίσθητος σα νεράιδα» . Αυτό ήταν όλο. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι».
Αυτή η ιστορία αφορά δύο αδέρφια που είναι γιοι ενός λεκτικά κακοποιητικού πατέρα, αλλά, θα μπορούσε εξίσου εύκολα να είναι δύο αδερφές ή μια αδερφή και ένας αδερφός. Θα σκεφτόσασταν ότι τα αδέλφια πιθανότατα θα μοιράζονταν μια αφήγηση αν ένας γονιός ήταν βίαιος, σωστά; Στην πραγματικότητα, όχι. Πώς είναι δυνατόν δύο άνθρωποι να μεγαλώνουν στην ίδια οικογένεια και να έχουν τόσο διαφορετικές οικογενειακές αφηγήσεις;
Advertisment
Η σημασία των προσωπικών αφηγήσεων και γιατί τις υπερασπιζόμαστε
Αναδυόμαστε από την παιδική ηλικία και ορίζουμε τους εαυτούς μας, πρώτα απ’ όλα, από τις ιστορίες που έχουμε ακούσει για τον εαυτό μας από τους γονείς μας και την άμεση οικογένειά μας και στη συνέχεια, αργότερα, από τις ιστορίες που λέμε για τον εαυτό μας και τις οικογένειες καταγωγής μας. Στις λειτουργικές και αγαπημένες οικογένειες, ενώ μπορεί να υπάρχουν διαφωνίες ή και παράπονα και τα αδέλφια να μην είναι και τόσο κοντά ο ένας στον άλλο, οι οικογενειακές συγκεντρώσεις μοιάζουν ειρηνικές. Οι προσωπικές αφηγήσεις αυτών των αδελφών μπορεί να μην είναι πανομοιότυπες, αλλά τείνουν να μοιράζονται το ίδιο πλαίσιο.
Αυτό συνήθως δεν ισχύει για τις δυσλειτουργικές οικογένειες. Όταν υπάρχει λεκτική κακοποίηση, αποδιοπομπαίος τράγος, μια μητέρα ή ένας πατέρας που παίζει με τα αγαπημένα του ή συγκρίνει δυσμενώς το ένα αδελφάκι με το άλλο, στρέφει το ένα αδελφάκι εναντίον του άλλου ή επιτρέπει στο ένα αδελφάκι να τρομοκρατεί το άλλο – οι αφηγήσεις του κάθε αδελφού και η αξιολόγησή του για τους δύο γονείς και την οικογένεια στο σύνολό της είναι συχνά πολύ διαφορετικές, όπως συνέβη στην παραπάνω περίπτωση.
Δυστυχώς, αυτό δεν είναι ασυνήθιστο. Όταν τα ενήλικα παιδιά κατηγορούν τους γονείς για κακοποιητική μεταχείριση, οι γονείς μπορεί να αναγκάσουν τα αδέλφια να πάρουν θέση. Η αποξένωση των αδελφών είναι συχνά η παράπλευρη απώλεια της αναγνώρισης της γονικής κακοποίησης.
Εξετάζοντας τις αιτίες της αποξένωσης των αδελφών
Μια μελέτη σχετικά με την αποξένωση των αδελφών που δημοσιεύθηκε από τις Lucy Blake, Becca Bland και Alison Rouncefield-Swales τον Μάρτιο του 2022 απηχεί τις δικές μου ανεκδοτολογικές παρατηρήσεις. Μια έρευνα στάλθηκε σε περίπου 1.600 άτομα, τα οποία είχαν ήδη αναζητήσει υποστήριξη για την αποξένωση, θέτοντας τρία ερωτήματα: 1) Είστε σήμερα αποξενωμένος/η ή βιώνετε τη διακοπή της σχέσης με την/τους αδελφή/ες, τον/τους αδελφό/ους σας; 2)
Παρακαλώ επιβεβαιώστε τη σχέση σας με την αδελφή/αδελφό σας (βιολογικός αδελφός, ετεροθαλής, θετός, άλλος) και 3) Παρακαλώ περιγράψτε με δικά σας λόγια τη σχέση σας ή την έλλειψη σχέσης με την αδελφή/αδελφό σας. Περίπου οι μισοί (807) από όσους ήρθαν σε επαφή απάντησαν.
Οι περισσότεροι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι η αποξένωση με τους γονείς και τα αδέλφια ήταν συνέπεια του ότι «πήραν το μέρος του γονέα» ή ότι επέλεξαν να διατηρήσουν τη σχέση γονέα-παιδιού έναντι της σχέσης αδελφών. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι ορισμένοι ερωτηθέντες περιέγραψαν τους αποξενωμένους γονείς τους ως έχοντες τον έλεγχο του αδελφού τους μέσω χειραγώγησης, πλύσης εγκεφάλου ή εκβιασμού. Περιττό να πούμε ότι όσο πιο εξαρτημένο είναι το ενήλικο παιδί από τον γονέα – για οικονομική βοήθεια, φύλαξη παιδιών ή οτιδήποτε άλλο – τόσο πιο πιθανό είναι να ακολουθήσει τη γραμμή, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, και να επιμείνει στην αφήγηση του γονέα.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η γονεϊκή ευνοιοκρατία αποτέλεσε παράγοντα σε ορισμένες αποξενώσεις αδελφών, είτε προερχόμενη από τη διαφορετική μεταχείριση που ξεκίνησε στην παιδική ηλικία είτε εμφανιζόμενη στην ενήλικη ζωή. Ενώ ορισμένοι ερωτηθέντες αναφέρουν ότι η αποξένωση επιταχύνθηκε από μια αντιπαράθεση ή έναν καυγά, άλλοι βίωσαν μια αργή εξασθένιση με την πάροδο του χρόνου.
Στην παρούσα έρευνα, οι αποξενώσεις με αδερφούς συνδέονταν συχνότερα με την επιλογή συντρόφου ή συζύγου από τον αδερφό, ενώ εκείνες με αδερφές αποδίδονταν στη ζήλια.
Η εξιδανίκευση και η μυθοποίηση των αδελφικών δεσμών
Επειδή η αδελφική σχέση είναι η μακροβιότερη στη ζωή ενός ατόμου, μυθολογείται ότι είναι πάντα στενή, υποστηρικτική και εμπλουτίζει τη ζωή – σκεφτείτε τις Μικρές Κυρίες ή τον Χάνσελ και τη Γκρέτελ. Και ενώ αυτό θα είναι αλήθεια για κάποιους, ο μύθος παραγράφει την πολυπλοκότητα των περισσότερων αδελφικών σχέσεων και την τοξικότητα περισσότερων από μερικών από αυτές.
Οι άνθρωποι φυλούν με σθένος τις οικογενειακές τους αφηγήσεις, και η γονική διαφορική μεταχείριση σημαίνει ότι, μερικές φορές, και οι δύο πλευρές έχουν δίκιο. Για παράδειγμα, ένα αδελφάκι μπορεί να έχει εντελώς διαφορετική άποψη για έναν γονέα και να βιώνει διαφορετική μεταχείριση – ομοίως, μια μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ των αδελφών μπορεί επίσης να αποφέρει μια διαφορετική εμπειρία στην ίδια οικογένεια. Άλλες φορές, όμως, η προσήλωση σε μία γραμμή είναι απλώς θέμα προσωπικού συμφέροντος.
Ένα πράγμα είναι σαφές: η γονική κακοποίηση, όπως μια πέτρα που ρίχνεται σε μια λίμνη, έχει αντίκτυπο στις σχέσεις μέσα στην οικογένεια, και οι προσωπικές αφηγήσεις συνήθως αντανακλούν αυτή την αλήθεια.
Πηγή: www.psychologytoday.com/us/blog/tech-support/202204/how-conflicting-childhood-memories-can-break-siblings-apart
