Αγάπησε κάθε κομμάτι του εαυτού σου, κάθε κομμάτι της ζωής. Το παιχνίδι της ύπαρξης, που ο καθένας μας καλείται να παίξει, μοιάζει με παζλ: πολλά κομμάτια, φαινομενικά ασύνδετα μεταξύ τους, που αν δεν γνωρίζουμε τον τρόπο να τα ενώσουμε, προβληματίζουν και οδηγούν σε μια ζωή γεμάτη αναπάντητα ερωτήματα.
Ενώνοντας, όμως, τα θραύσματά μας, παρ’ όλες τις δοκιμασίες και τα εμπόδια στην υγεία, στα οικονομικά, στις σχέσεις, μαθαίνουμε να απολαμβάνουμε τη ζωή και –το κυριότερο– ανακαλύπτουμε το φως που υπάρχει μέσα μας.
Advertisment
Με ιδιαίτερη ευαισθησία και αγάπη προς τον άνθρωπο, η ψυχολόγος Έφη Ανδρεουλάκου μάς δίνει τα εργαλεία προκειμένου να δούμε με καθαρή ματιά το παζλ της ζωής μας. Μέσα από τις σελίδες του Παζλ, ενισχύεται η ικανότητά μας για αυτοπαρατήρηση, ενθαρρύνεται η ανάληψη της ευθύνης του εαυτού μας και ενδυναμώνεται η θέλησή μας να εξελίξουμε τον ψυχισμό μας. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργούμε αντίδοτα για κάθε μορφή αντιξοότητας και σαν καλοί καπετάνιοι πλοηγούμαστε με ασφάλεια και αγνή, δημιουργική περιέργεια στο ταξίδι της ζωής.
Το Παζλ δεν είναι ένας οδηγός προσωπικής ανάπτυξης που ζητά από τον αναγνώστη να τον ακολουθεί πιστά. Είναι ένας καθρέπτης που μας δείχνει όχι το ποιοι είμαστε, αλλά το ποιοι μπορούμε να γίνουμε. Και, ως καθρέπτης, λέει την αλήθεια.
Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο της Έφης Ανρεουλάκου Το Παζλ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books
Advertisment
ΕΝΗΛΙΚΩΣΗ: όταν αναλαμβάνεις την ευθύνη του εαυτού σου
Ουσιαστική ενηλικίωση είναι η φάση κατά την οποία αποφασίζεις να κάνεις πλήρη ανάληψη της ευθύνης του εαυτού σου. Τώρα, επιτέλους, έχεις την ευκαιρία να κάνεις στροφή 180 μοιρών και να οδηγήσεις το καΐκι σου εκεί που θέλεις. Λοξοδρομήσεις θα υπάρξουν, αλλά βασικά παραμένεις στην πορεία σου, στον στόχο που έχεις επιλέξει. Αντέχεις το κόστος και τις δοκιμασίες της διαδρομής. Ξέρεις ότι αξίζει τον κόπο. Κατανοείς πως ό,τι έχει γίνει έχει γίνει. «The past is dust», όπως λέει ο Dreamer στη Σχολή των θεών. Βλέπεις με ειλικρίνεια ποιος είσαι, πώς στοχεύεις να εξελίξεις τον χαρακτήρα σου, πού θέλεις να πας και τι θέλεις να πετύχεις.
Για να μπορέσεις να προχωρήσεις μπροστά, χρειάζεται αρχικά να κατανοήσεις και να μετα-αφηγηθείς το παρελθόν σου, ώστε τα βιώματά σου να μην επηρεάζουν το παρόν που ζεις. Βασική προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να κατανοήσεις πρώτα τον εαυτό σου.
Γνώθι σαυτόν. «Γνώθι σαυτόν» – «Μηδέν άγαν» – «Μέτρον άριστον», είναι κάποια από τα αποφθέγματα που αποδίδονται στους 7 σοφούς της αρχαίας Ελλάδας και βρίσκονταν στους Δελφούς χαραγμένα στον πρόσθιο τοίχο του πρόναου ή επί των παραστάδων της πύλης του μεγάλου ναού ή επί του υπέρθυρου ή επί των πολλών στηλών. Αποτελούσαν θεμελιώδεις αρχές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Η αξία τους όμως είναι δια- χρονική, ισχύουν για κάθε άνθρωπο, σε κάθε εποχή.
Γνώθι σαυτόν: γνώρισε τον εαυτό σου. Γιατί αυτό είναι τόσο σημαντικό; Ο εαυτός σου είναι η πλατφόρμα εκκίνησης για την κατανόηση των άλλων, του κόσμου, του πώς λειτουργούν τα πράγματα και η ζωή. Η γνώση της αλήθειας του εαυτού σου θα σε ομορφύνει ως άνθρωπο. Κι αυτή την ομορφιά έχεις χρέος να την προσφέρεις στη γενιά σου, σε όλη την ανθρωπότητα.
≪Θες δε θες, πλουτίζεις το πατρικό σου το σώμα≫.
≪Έχεις ευθύνη≫.
≪Είσαι μια ζαριά που παίζεται η μοίρα του σογιού σου≫.
≪Κάθε πράξη σου αντιστοιχεί σε χιλιάδες μοίρες≫.
≪Ως περπατάς, ανοίγεις, δημιουργάς την κοίτη όπου θα μπει
και θα οδέψει ο ποταμός των απογόνων≫.≪Γύμνασε την καρδιά σου να κυβερνάει πιο απλόχερη παλέστρα≫.
≪Δε μιλάς εσύ. Μήτε η ράτσα μοναχά μέσα σου που φωνάζει, μέσα σου οι αρίφνητες γενεές των ανθρώπων -άσπροι,
κίτρινοι, μαύροι- χιμούν και φωνάζουν. Λευτερώσου κι απ’ τη
ράτσα≫.≪Πολέμα να ζήσεις όλο τον αγωνιζόμενον άνθρωπον≫.
Νίκος Καζαντζάκης, Ασκητική
Έχεις χρέος, έχεις ευθύνη να εξελίξεις, να εμπλουτίσεις, να φωτίσεις όλο το υλικό που εμπεριέχεται μέσα σου. Τότε, το στίγμα που θα αφήσει το πέρασμα της ζωής σου σε τούτο τον πλανήτη θα είναι ακέραιο, θα δονήσει, θα ελαφρύνει τους πριν, θα ελευθερώσει τους επόμενους, θα γαληνεύει τη συνείδησή σου. Άσε τις τελειότητες. Είναι αστείο να χάνεις χρόνο σε τέτοιες προσπάθειες, μόνο και μόνο για να τυλίξεις την ουσία σου με φανταχτερές κορδέλες.
Δες ποιος είσαι. Τις εσωτερικές σου αντιφάσεις. Το σκοτάδι σου. Έκανες το δώρο από αγάπη ή γιατί θέλεις κάποιο αντάλλαγμα; Φέρεσαι καλά γιατί το νιώθεις ή γιατί έτσι θα πετύχεις τον σκοπό σου; Φοβάσαι μην πάθει κάτι το παιδί σου και δεν το αφήνεις από δίπλα σου ή το χρειάζεσαι και το θέλεις εξαρτημένο; Ανησυχείς μην αποτύχει ο φίλος σου ή τελικά μήπως τα καταφέρει; Θαυμάζεις πραγματικά κάτι ή μέσα σου ζηλεύεις; Χαίρεσαι με τη χαρά του διπλανού σου ή νιώθεις τον ανταγωνισμό και ιδρώνεις, αγωνιάς μήπως πετύχει καλύτερα από εσένα; Αληθινά αγωνιάς μήπως ο σύντροφός σου πάθει κάτι ή καλύτερα να πάθαινε κάτι, αν διάλεγε να μην είναι μαζί σου;
Γιατί ακούς το πρόβλημα ενός ανθρώπου; Είναι από ενδιαφέρον ή για να νιώσεις ανακούφιση, καθώς δεν είσαι ο μόνος που υποφέρει; Συγκινείσαι με τη δυσκολία του άλλου ή κλαις γιατί θυμάσαι τον δικό σου πόνο; Προσφέρεις και τρέχεις για όλους γιατί το θέλεις πραγματικά ή γιατί έτσι έμαθες ότι αξίζεις; Αυτό που εκφράζεις ως ανησυχία ή φόβο μήπως είναι μία ενδόμυχη επιθυμία ή μια δικιά σου προβολή;
Ποια είναι η βαθιά κρυμμένη πρόθεσή σου πίσω από καθετί που λες ή κάνεις; Κρίνεις, φωνάζεις, γιατί σε ενοχλεί ο άλλος ή γιατί βρήκες αφορμή να εκτονώσεις τον εκνευρισμό σου; Μήπως τελικά έχει μαυρίσει η ψυχή σου, είτε από θλίψη είτε από κακία, γιατί αυτά που έζησες εγγράφηκαν άσχημα μέσα σου;
Είχα πρωτοακούσει από έναν ψυχαναλυτή ότι ο φόβος μπορεί να είναι και μια ασυνείδητη επιθυμία. Δεν το είχα πολυκαταλάβει αρχικά, αλλά το επεξεργαζόμουν. Θυμήθηκα ότι όταν ήμουν παιδί, έβλεπα συχνά τον εαυτό μου να παρευρίσκεται στην κηδεία των γονιών μου και εγώ να είμαι το μικρό ορφανό, αντλώντας τη συμπάθεια του κόσμου. Τότε σκεφτόμουν μόνο ότι έχω αγωνία μήπως χάσω τους γονείς μου. Ως ενήλικη αναλογίστηκα ότι θα μπορούσε να είναι μια ασυνείδητη επιθυμία, αποτέλεσμα καταστάσεων που ζούσα και με ταλαιπωρούσαν. Ίσως θα είχα και ένα δευτερογενές όφελος: θα κέρδιζα απλόχερα τη συμπάθεια. Μπορεί να υπήρχε κι αυτό στο βάθος της ψυχής μου. Ήταν πολύ αποκαλυπτική η συνειδητοποίηση. Άρχισα να αυτοπαρατηρούμαι με μεγαλύτερη εντατικότητα, να διεισδύω στον μύχιο εαυτό μου σε ολοένα και μεγαλύτερο βάθος. Άρχισα να καταλαβαίνω.
Θυμάμαι, ένας φωτισμένος ιερομόναχος, ο πάτερ Π., είχε πει πως όταν πήγε στο Άγιον Όρος, στη σιωπή και τη μοναξιά του εαυτού του, ήρθε αντιμέτωπος με τα σκοτάδια της ψυχής του και συγκλονίστηκε. Προσπαθούσε, με την ειλικρίνειά του, να κάνει κι εμάς τους κοσμικούς να αντέξουμε αυτή την τρομακτική αλήθεια. «Εδώ φέρουν σκοτάδια οι φωτισμένοι μοναχοί, πόσο μάλλον εμείς, οι άνθρωποι χωρίς πνευματικότητα», θα αναλογιζόσουν απενοχοποιημένα, με ανακούφιση.
Πράγματι, κάπως έτσι συμβαίνει σε όλους μας. Θέλει θάρρος, δύναμη και ειλικρίνεια για να αυτοπαρατηρηθείς ουσιαστικά και να αντιμετωπίσεις τον εαυτό σου στην αστοχία του, στη μαυρίλα του, στην κακή του πρόθεση. Αηδιάζεις. Είμαι και είσαι γελοίος. Όμως είμαι και είσαι άνθρωπος, αυτή είναι η φύση μας. Το πνεύμα μας, η ψυχή μας, η σάρκα μας, αλληλοσυγκρούονται μέχρι να ισορροπήσουν.
Μέσα από τις αντιθέσεις σου, θα διαλέξεις ποιος θέλεις να είσαι. Αν ήσουν μόνο καλός, δεν θα είχες την ελευθερία της επιλογής. Δεν λειτουργεί όμως έτσι το παιχνίδι της ζωής στον πλανήτη Γη. Δεν έχεις έρθει να λειτουργήσεις προκαθορισμένα, με συγκεκριμένο τρόπο. Το ποιος είσαι θα το δεις ο ίδιος στην πορεία σου.
Στο χρυσό κλουβί, όλοι μπορεί να είμαστε καλοί, φιλάνθρωποι, ευγενείς, καλοπροαίρετοι. Στον στίβο της ζωής, στις δυσκολίες θα κρίνεις και θα αποφασίσεις ποιος θέλεις να είσαι, ποιος αντέχεις να είσαι.
Όταν συνειδητοποιήσεις το όλον σου, μπορεί να αρχίσεις να αυτοτιμωρείσαι. Κρύβει και αυτό πολύ εγωισμό, γιατί δεν αντέχεις τη μη τελειότητά σου. Αν ξεπεράσεις το σημείο των τύψεων και των ενοχών για το ποιος είσαι, θα αγκαλιάσεις την ολότητά σου. Θα χωρέσεις τον εαυτό σου ολόκληρο. Θα δώσεις άφεση στον εαυτό σου, θα τον κανακέψεις για όλα αυτά που κουβαλά κι έζησε, για όλες τις ατέλειές του. Είσαι άνθρωπος. Έτσι θα συγχωρέσεις και τους άλλους. Θα νιώθεις και θα δυσφορείς με τη μειονεξία τους, την αστοχία τους, την κακία τους, τη ζήλια τους, την επιθετικότητά τους, την προδοσία τους, αλλά θα συνειδητοποιείς ότι κι εσύ δεν είσαι αλάνθαστος, αψεγάδιαστος, τέρας ηθικής, αμόλυντος. Κι εσύ έχεις πέσει, κι εσύ έχεις κρίνει, κι εσύ έχεις ζηλέψει, κι εσύ έχεις θυμώσει, κι εσύ έχεις αδικήσει. Δεν είσαι «ο κριτής των πάντων»
