Είναι δύσκολο να δημιουργηθεί ένα σαφές πλάνο θεραπείας για την κατάθλιψη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις συμβατικές θεραπείες και υποβάλλονται σε πειραματικές θεραπείες, όπως η βαθιά εγκεφαλική διέγερση.
Για τις περισσότερες ιατρικές παθήσεις, οι γιατροί μπορούν να μετρήσουν άμεσα το μέρος του σώματος που αντιμετωπίζεται, όπως η αρτηριακή πίεση για καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτές οι μετρήσιμες αλλαγές χρησιμεύουν ως αντικειμενικός βιοδείκτης της ανάρρωσης που παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο φροντίδας αυτών των ασθενών.
Advertisment
Από την άλλη πλευρά, για την κατάθλιψη και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές, οι κλινικοί γιατροί βασίζονται στους ισχυρισμούς των ασθενών σχετικά με τα συμπτώματά τους.
Όταν ένας ασθενής λέει στον γιατρό του ότι βιώνει αρνητικά συναισθήματα, αυτό συμβαίνει επειδή υποτροπιάζει η κατάθλιψή του ή επειδή είχε μια κακή μέρα, όπως έχουν πολλοί άνθρωποι;
Είναι ανήσυχοι επειδή τα συμπτώματα της κατάθλιψής τους έχουν μειωθεί αρκετά ώστε να βιώνουν νέα συναισθήματα ή έχουν κάποιο άλλο ιατρικό πρόβλημα ανεξάρτητο από την κατάθλιψή τους;
Advertisment
Κάθε λόγος μπορεί να υποδεικνύει μια διαφορετική πορεία δράσης, όπως η αλλαγή μιας φαρμακευτικής αγωγής, η αντιμετώπιση ενός θέματος στην ψυχοθεραπεία ή η αύξηση της έντασης της θεραπείας εγκεφαλικής διέγερσης.
Είμαστε νευρομηχανικοί. Στη μελέτη μας, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Nature, εντοπίσαμε πιθανούς βιοδείκτες για τη βαθιά εγκεφαλική διέγερση που θα μπορούσαν μια μέρα να βοηθήσουν τους κλινικούς γιατρούς και τους ασθενείς να καθοδηγήσουν κατά τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων.
Βιοδείκτης για την κατάθλιψη
Η κλινική κατάθλιψη δεν ανταποκρίνεται στις διαθέσιμες θεραπείες σε σημαντικό αριθμό ασθενών. Οι ερευνητές εργάζονται για την εξεύρεση εναλλακτικών επιλογών για όσους πάσχουν από κατάθλιψη και έχουν εντοπίσει συγκεκριμένα εγκεφαλικά δίκτυα με μη φυσιολογική ηλεκτρική δραστηριότητα σε όσους πάσχουν από κατάθλιψη.
Αυτή η αντίληψη ότι η κατάθλιψη είναι ανώμαλη εγκεφαλική δραστηριότητα και όχι μια χημική ανισορροπία οδήγησε στην ανάπτυξη της βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης ως θεραπείας της κατάθλιψης: μια χειρουργικά εμφυτευμένη συσκευή που μοιάζει με βηματοδότη και παρέχει ηλεκτρικά ερεθίσματα σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου. Μελέτες που δοκίμασαν αυτή την τεχνική διαπίστωσαν ότι μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα της κατάθλιψης με την πάροδο του χρόνου στους περισσότερους ασθενείς.
Η ερευνητική μας ομάδα ήθελε να βρει συγκεκριμένες αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βιοδείκτης που θα μετρά αντικειμενικά πόσο καλά βοηθά η βαθιά εγκεφαλική διέγερση τους ασθενείς με κατάθλιψη. Έτσι, παρακολουθήσαμε την εγκεφαλική δραστηριότητα 10 ασθενών που έλαβαν βαθιά εγκεφαλική διέγερση στη θεραπεία κατάθλιψης επί έξι μήνες.
Στο τέλος των έξι μηνών, το 90% των ασθενών ανταποκρίθηκε στη θεραπεία – που ορίζεται από τη μείωση των συμπτωμάτων τουλάχιστον κατά το ήμισυ – και το 70% ήταν σε ύφεση, που σημαίνει ότι δεν πληρούσαν πλέον τα κριτήρια για κλινική κατάθλιψη.
Για να εντοπίσουμε έναν πιθανό βιοδείκτη, αναπτύξαμε έναν αλγόριθμο που αναζητούσε μοτίβα στις αλλαγές της εγκεφαλικής δραστηριότητας καθώς οι ασθενείς ανέκαμπταν. Ο αλγόριθμος βασίστηκε σε δεδομένα από 6 από τους αρχικά 10 ασθενείς που είχαν δεδομένα από το πείραμα.
Διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν συντονισμένες αλλαγές σε διαφορετικές συχνότητες που υπάρχουν στην ηλεκτρική δραστηριότητα εντός της περιοχής του εγκεφάλου που διεγείρεται. Χρησιμοποιώντας αυτά τα μοτίβα, ο αλγόριθμος ήταν σε θέση να προβλέψει αν κάποιος βρισκόταν σε σταθερή ανάρρωση με ακρίβεια 90% κάθε εβδομάδα.
Άρθρο των Christopher Rozell και Sankaraleengam Alagapan στο www.psypost.org
