Οι άνθρωποι πάντα ξεχώριζαν σε εκφραστικούς/εξωστρεφείς-δημιουργικούς και σε εσωστρεφείς-δημιουργικούς τύπους. Στην αρχή η επιστήμη της Ψυχολογίας απέδιδε το φαινόμενο σε δύο παράγοντες που είχαν να κάνουν με το άτομο: την ευφυΐα του και τη μόρφωσή του. Με άλλα λόγια, αν είναι κάποιος έξυπνος ή μορφωμένος ή και τα δύο μαζί, τότε παράγει και μεγαλύτερο έργο.
Ο κανόνας αυτός είχε τόσες εξαιρέσεις που σύντομα εγκαταλείφθηκε. Περισσότερο όμως έκανε εντύπωση το γεγονός ότι πολλοί έξυπνοι άνθρωποι ή μορφωμένοι ή και τα δύο δεν ήσαν καθόλου δημιουργικά άτομα, ενώ εμφανίζονταν πολλές φορές ελάχιστα μορφωμένα άτομα ή μέτριας ευφυΐας να είναι ιδιαίτερα δημιουργικά και παραγωγικά. Παρατηρώντας προσεκτικότερα αυτές τις δύο ομάδες ατόμων, διαπιστώθηκε ένα χαρακτηριστικό που έκανε τη διαφορά.
Advertisment
Οι δημιουργικοί-παραγωγικοί έχουν αυτοπεποίθηση. Δηλαδή πιστεύουν πως μπορούν και αξίζουν καλύτερα αποτελέσματα στη ζωή τους και τα διεκδικούν σε κάθε ευκαιρία. Αντίθετα οι λιγότερο δημιουργικοί έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και το γεγονός τους εμποδίζει να κάνουν μεγαλύτερα όνειρα και σχέδια. Τι είναι αυτή η αυτοπεποίθηση λοιπόν, που κάνει τη διαφορά στη ζωή των ανθρώπων; Στην πραγματικότητα είναι η γνώμη που έχει κάποιος για τον εαυτό του. Αν είναι καλή, έχει καλώς, γιατί ανεβάζει τον πήχη των επιθυμιών του. Αν δεν είναι καλή, τότε αρκείται σε ελάχιστα, μιας και δεν πιστεύει ότι αξίζει κάτι καλύτερο.
Το ερώτημα είναι πώς δημιουργείται η γνώμη που έχει κάποιος για τον εαυτό του; Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ένα μεγάλο μέρος του χαρακτήρα μας – και επομένως των πεποιθήσεών μας – διαμορφώνεται στην παιδική μας ηλικία, ιδιαίτερα μέχρι τα 7 μας χρόνια, και είναι αποτέλεσμα της σχέσης που είχαμε με το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζήσαμε. Η οικογένεια, οι γείτονες, το νηπιαγωγείο, το δημοτικό, η τηλεόραση και, γενικά, ό,τι ήρθε σε “επαφή” μαζί μας έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στο “χτίσιμο” του εσωτερικού μας συνειδητού, γνωστού ως υποσυνείδητο.
Αν και παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες, πχ η κληρονομικότητα, παρ΄όλα αυτά οι εγγραφές που έγιναν όταν ήμασταν παιδιά φαίνεται να σημαδεύουν τη συμπεριφορά μας στην υπόλοιπη ζωή μας.
Advertisment
Δείτε επίσης τα Τεστ:
Περιοριστικές Πεποιθήσεις: Πόσο σας εμποδίζουν να ζείτε τη ζωή που σας αξίζει;
Βρείτε ποια περιοριστική πεποίθηση σας εμποδίζει να ζείτε ελεύθεροι
Για παράδειγμα, μπορεί ένα παιδί να ακούει στο σπίτι του κάποιον (πατέρας μητέρα, θείος κλπ) να λέει: “Εμείς είμαστε τίμιοι, γι΄αυτό μείναμε φτωχοί”. Ένα μικρό παιδί, ιδιαίτερα στις ηλικίες κάτω των 7 ετών, δεν είναι σε θέση να κρίνει αυτό που ακούει αν είναι σωστό ή λανθασμένο. Το πιο πιθανό είναι να το υιοθετήσει μιας και το λέει ένα αγαπητό και σεβαστό πρόσωπο. Αν συμβεί αυτό, τότε ο εγκέφαλος του παιδιού έχει αναγνωρίσει τη μισή πραγματικότητα που μεταφράζεται: “Οι φτωχοί είναι οι τίμιοι (όπως η οικογένειά μου) και οι πλούσιοι είναι οι άτιμοι”.
Υπάρχει όμως και η άλλη μισή αλήθεια, που λέει ότι υπάρχουν και φτωχοί άτιμοι και πλούσιοι τίμιοι. Αυτή την πραγματικότητα δεν την αναγνωρίζει. Το ίδιο θα μπορούσε να συμβαίνει με τις σχέσεις των ανθρώπων, τη δημιουργικότητα, τα ταλέντα, την υγεία, την επιμόρφωση, την εξυπνάδα, τον έρωτα κλπ. Έτσι διαμορφώνονται οι πεποιθήσεις, που είναι ιδιαίτερα περιοριστικές. Δεν μπορούμε να είμαστε πλούσιοι και τίμιοι, ευτυχισμένοι και υγιείς!
Προσέξτε τις παροιμίες που έχει διατυπώσει κατά καιρούς το συλλογικό ασυνείδητο:
“Την υγεία μας να έχουμε κι ας μην έχουμε λεφτά”.
“Η φτώχια θέλει καλοπέραση”.
“Όποιος ζητάει τα πολλά χάνει και τα λίγα”.
“Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι”.
Στην πραγματικότητα όμως, θα έπρεπε να λέμε….
“Μπορούμε να είμαστε υγιείς και πλούσιοι”.
“Η φτώχια θέλει αλλαγή. Ο φτωχός δεν καλοπερνάει. Η ζωή θέλει καλοπέραση”.
“Όποιος ζητάει πολλά δεν είναι απαραίτητο να χάνει και τα λίγα. Το πιο πιθανό είναι να πάρει περισσότερα”.
“Πολλές φορές τα κεράσια είναι πραγματικά πολλά και τα παίρνουν αυτοί με τα μεγάλα καλάθια”.
Αν θέλει να δει κάποιος πόσο περιοριστικές πεποιθήσεις κουβαλάει στο υποσυνείδητό του, αρκεί να κοιτάξει τη ζωή που κάνει. Αισθάνεται ικανοποιημένος; Θα μπορούσε να ήταν καλύτερα τα πράγματα; Έχει ατυχίες; Φταίει κάποιος άλλος;
Εκείνοι που ρίχνουν την αιτία στους άλλους, δηλαδή “έξω και πέρα από τις δυνάμεις τους”, δεν κάνουν καμιά προσπάθεια να αλλάξουν τα πράγματα. Περιμένουν μόνο από τους άλλους και συνέχεια γκρινιάζουν. Αυτοί που έχουν καταλάβει ότι είναι υπεύθυνοι για οτιδήποτε τους συμβαίνει, ψάχνουν τρόπους να αλλάξουν τα πράγματα. Και εδώ όμως χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.
Στην πρώτη ομάδα ανήκουν εκείνοι που ψάχνουν κάποιον άλλο να κάνει την αλλαγή γι΄αυτούς και να τους μεταμορφώσει από βάτραχο σε πρίγκιπα και, στη δεύτερη ομάδα, ανήκουν εκείνοι που αναζητούν τον τρόπο, τη μέθοδο, την τεχνική, που θα τους επιτρέψει να αποκαλυφθεί το περιοριστικό του “πιστεύω” και στη συνέχεια να το αντικαταστήσουν ή να το ξεπεράσουν. Όσοι ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, καθώς δοκιμάζουν διαρκώς και συγκρίνουν μεθόδους, τεχνικές, δασκάλους κ.α, προσκολλώνται και ζητούν κάποιος άλλος να κάνει τη δουλειά γι΄αυτούς. Απογοητεύονται γρήγορα και πείθονται ότι κανείς δεν αλλάζει.
Η δεύτερη κατηγορία ενσωματώνει αυτό που μαθαίνει, το εφαρμόζει στην καθημερινότητά της και, επειδή φέρνει αποτέλεσμα, το χρησιμοποιεί συνέχεια. Όταν έχεις ένα περιοριστικό “πιστεύω”, έχεις μια πνευματική αναπηρία. Δεν πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις κάτι. Όταν έχεις μια φυσική (σωματική) αναπηρία, χρειάζεται συνήθως να αντιμετωπίζεις τα προβλήματα που σου δημιουργεί για πάντα. Στην πνευματική αναπηρία όμως, σε ένα λεπτό απαλλάσσεις τον εαυτό σου από αυτό το μειονέκτημα, αρκεί να το αποφασίσεις και να αλλάξεις τα “πιστεύω” σου.
“Το μέλλον ήρθε πιο νωρίς” Παναγής Μεταξάτος εκδόσεις BELL – Photo: Author/Depositphotos
