Θέλετε να αποφεύγετε τις αναποδιές όσο περισσότερο γίνεται και να απολαμβάνετε όσο περισσότερη επιτυχία είναι δυνατόν; Από μια άποψη, σε κάθε περίπτωση είστε στην ίδια θέση με όλους τους άλλους: Θέλετε να ζήσετε μια καλή ζωή.
Πιστεύω ότι σε όλους μας αξίζει να ζούμε καλά. Εσείς, εγώ αλλά και όλοι οι υπόλοιποι πρέπει να έχουμε την ευκαιρία να ζήσουμε καλά από τη στιγμή που ερχόμαστε στον κόσμο. Η ζωή, δυστυχώς, είναι πολύ σύντομη, σε μερικές περιπτώσεις διαρκεί μόνο λίγες δεκαετίες. Όμως, ανεξάρτητα από το αν θα ζήσετε μέχρι τα πενήντα, τα εξήντα, τα εβδομήντα ή, γιατί όχι, τα εκατόν δέκα, πιστεύω ότι σας αξίζει να ζήσετε καλά για όλο το χρονικό διάστημα που θα βρίσκεστε εδώ. Αν και σε αυτόν τον πλανήτη προκαλούνται περισσότερα προβλήματα από όσα πιθανώς είχαμε προβλέψει, αν και ο κόσμος, όπως είναι σήμερα, δεν είναι πάντα όμορφος, και παρά το γεγονός ότι η κοινωνία μας μερικές φορές φαίνεται εντελώς αρρωστημένη, έχουμε καθήκον να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε.
Advertisment
Για να πετύχετε αυτές τις υπέροχες πιθανότητες μόνο ένα πράγμα χρειάζεται στ’ αλήθεια να κάνετε. Ξεχάστε τις μεγάλες λίστες με τα ατελείωτα ζητήματα, βάλτε στην άκρη τις καλές συμβουλές.
Δεν χρειάζεται να καθίσετε σε μια γωνία και να κάνετε διαλογισμό, ούτε να αγορεύετε επί μακρόν για τα όνειρα και τα οράματά σας. Ούτε χρειάζεται να γίνετε παγκόσμιοι πρωταθλητές σε ένα και μόνο πράγμα. Όχι, μονάχα ένα πρέπει να κάνετε για να έχετε καλή τύχη. Αν κάνετε αυτό το ένα πράγμα, τότε όλα θα πάνε κατ’ ευχήν.
Είστε έτοιμοι;
Advertisment
Το μόνο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να αναλάβετε την ευθύνη του εαυτού σας εκατό τοις εκατό.
Τώρα.
Ο πιο σημαντικός παράγοντας για να αποφύγετε τις αναποδιές και να δημιουργήσετε ένα λαμπρό μέλλον για τον εαυτό σας είναι η ικανότητα να αναλαμβάνετε τις ευθύνες σας. Κανείς δεν πρόκειται να κατακτήσει τα όνειρά του χωρίς να δεχτεί να αναλάβει πλήρως τις ευθύνες του.
Όταν λέω ευθύνες, το εννοώ με θετικό τρόπο. Όχι τις βαριές ευθύνες για τις αποτυχίες των άλλων ή τις ευθύνες για την εξέλιξη της κοινωνίας. Ή για τη διαμάχη στη Μέση Ανατολή. Ή την ευθύνη που αναλαμβάνουν ορισμένοι για τις πράξεις του αφεντικού τους χωρίς να ακούνε ποτέ ένα «ευχαριστώ». Όχι, εννοώ την ευθύνη που παίρνετε εσείς οι ίδιοι για τον εαυτό σας και για τη ζωή σας.
Και ως προς αυτό αρκετοί έχουν πολλά να μάθουν.
Χωρίς αμφιβολία, είστε υπεύθυνοι άνθρωποι σε πάρα πολλά ζητήματα. Είμαι σίγουρος ότι φροντίζετε την οικογένειά σας, είστε αφοσιωμένοι στη δουλειά σας, δεν θέτετε τον εαυτό σας σε περιττούς κινδύνους, σέβεστε το όριο ταχύτητας όταν οδηγείτε κοντά σε σχολεία κ.ο.κ. Σίγουρα.
Όμως, καμιά φορά τα πράγματα πάνε στραβά έτσι κι αλλιώς.
Ας πούμε ότι τον προηγούμενο μήνα κάποια πήρε μπόνους 500 ευρώ. Και ο τρόπος με τον οποίο τα διαχειρίστηκε ήταν να τα φάει σε βραδινή έξοδο με τις φίλες της στην πόλη.
Το αποτέλεσμα: Πέρασαν υπέροχα. Όμως, τώρα εκείνη είναι τόσο άφραγκη όσο και πριν. Κέρδισε η βραχυπρόθεσμη απόλαυση έναντι της συνετής ζωής μακροπρόθεσμα. Και αυτό είναι πρόβλημα. Όλοι μας συνειδητοποιούμε ότι έτσι έχουν τα πράγματα. Όμως, και πάλι δεν κάνουμε το σωστό. Για διάφορους λόγους κρύβουμε την αλήθεια από τον εαυτό μας. Και δεν αναλαμβάνουμε πάντα την ευθύνη για την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε.
Ας κάνουμε άλλη μια προσπάθεια:
Τον προηγούμενο μήνα κάποια πήρε μπόνους 500 ευρώ. Επένδυσε τα χρήματά της σε ένα λογικό μετοχικό κεφάλαιο που έχει αρχίσει να αποκτάει μεγαλύτερη αξία.
Το αποτέλεσμα: Έχει αυξήσει τα περιουσιακά της στοιχεία και θα συνεχίσει να το κάνει. Ξαφνικά έχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα επειδή αυτή η γυναίκα ήταν πολύ πιο υπεύθυνη στις επιλογές της.
Ας αναλύσουμε τους τρεις τύπους ευθύνης που πρέπει να αναλάβετε:
Η πρώτη ευθύνη: όσα ΚΑΝΕΤΕ
Κατά κανόνα, η ευθύνη σας δεν τελειώνει ποτέ.
Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι όλα όσα κάνετε είναι δική σας ευθύνη. Οι πράξεις σας, ασχέτως αν είναι καλές ή κακές, είναι απολύτως δική σας ευθύνη. Ακόμα κι αν κάποιος άλλος σας ζητήσει να κάνετε κάτι συγκεκριμένο, το γεγονός ότι εσείς το κάνετε, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο το κάνετε είναι δική σας ευθύνη. Όταν ο σύντροφός σας σας ζητάει να κάνετε πράγματα που τα θεωρείτε αποκρουστικά, είναι δική σας ευθύνη να πείτε «ναι» ή «όχι». Αν το αφεντικό σας σας ζητήσει να κάνετε κάτι που δεν θεωρείτε σωστό –ενδεχομένως κάτι ανήθικο ή αμφιλεγόμενο ως προς την εργασιακή ηθική–, είναι δική σας η ευθύνη αν τελικά το κάνετε.
Δεν έχει σημασία που το αφεντικό σας απαίτησε να το κάνετε. Υπάρχουν άνθρωποι που θα έλεγαν όχι. Όταν τα παιδιά σας σας γκρινιάζουν για να αποκτήσουν προνόμια και ειδική μεταχείριση τα οποία πιστεύουν ότι δικαιούνται κι εσείς υποχωρείτε παρότι γνωρίζετε ότι είναι εντελώς λάθος, η ευθύνη είναι δική σας. Και μη χρεώσετε την απόφασή σας σε πιθανές συνέπειες, γιατί δεν περνάει. Άλλοι δεν θα είχαν κάνει ό,τι κάνατε εσείς.
Αν έχετε τσατιστεί λόγω του πεσμένου τζίρου στη δουλειά, ενώ ταυτόχρονα χλευάζετε τον εξωτερικό συνεργάτη που προσπαθεί να σας δείξει έναν καλύτερο τρόπο για να χειρίζεστε τα πράγματα, είστε υπεύθυνοι που αρνηθήκατε να ακούσετε χρήσιμες συμβουλές.
Όταν πατάτε το γκάζι ενώ έχει ανάψει το κόκκινο επειδή θεωρήσατε ότι θα προλάβετε να περάσετε, είστε υπεύθυνοι για όλες τις πιθανές καταστροφές που μπορεί να προκληθούν εξαιτίας της απόφασής σας. Μπορεί να ρίξετε το φταίξιμο σε οτιδήποτε, από το ότι έχετε καθυστερήσει να πάτε να πάρετε το παιδί σας από τον παιδικό σταθμό μέχρι το ότι «δεν είδατε» το κόκκινο φανάρι.
Όμως, πείτε το αυτό στον αστυνομικό που θα σας σταματήσει 200 μέτρα πιο κάτω. Ή στον πατέρα του παιδιού που παραλίγο να χτυπήσετε με το αυτοκίνητο.
Αν περνάτε υπερβολικά πολύ χρόνο με το κινητό στο χέρι μπροστά από την τηλεόραση και δεν έχετε πάρει χαμπάρι τη νευρικότητα της έφηβης κόρης σας πριν από τον σχολικό χορό την επόμενη μέρα, και αυτό δική σας ευθύνη είναι. Δεν έχει καμία σημασία που νιώσατε ότι έπρεπε να ακολουθήσετε τις αναρτήσεις της Μπιάνκα Ινγκρόσο (Bianca Ingrosso) στο Instagram για άλλη μια φορά. Ήταν δική σας επιλογή να δώσετε προτεραιότητα στο κινητό σας αντί να συζητήσετε με την κόρη σας για τις ανησυχίες της.
Αν μετά από το πιο άγριο ξεφάντωμα με συναδέλφους στη σύγχρονη ιστορία ξυπνήσετε ένα Σάββατο πρωί με πονοκέφαλο επικών διαστάσεων, κι αυτό δική σας ευθύνη είναι. Το γεγονός ότι ακολουθείτε σε κάθε ανούσια έξοδο Παρασκευή βράδυ με τους συναδέλφους σας ένας θεός ξέρει από πότε δεν αφορά κανέναν άλλο – εσείς είστε εκείνοι που το κάνετε. Και μην προσπαθήσετε να δικαιολογηθείτε στον εαυτό σας ή στον σύντροφό σας με το επιχείρημα κι οι άλλοι τόσο πολύ ήπιαν, γιατί δεν περνάει.
Εσείς φέρνατε το ποτήρι στα χείλη σας κάθε τρεις και λίγο. Ο πονοκέφαλος μετά το μεθύσι είναι απολύτως δική σας ευθύνη. Και όταν λέτε στην οικογένειά σας Δεν μπορώ να σας πάω με το αυτοκίνητο μέχρι το γήπεδο γιατί «δεν νιώθω και πολύ καλά σήμερα», όλοι καταλαβαίνουν τι εννοείτε. Κανέναν δεν κοροϊδεύετε.
Ένας μπουμπούνας έφερε μικρά κέικ με κρέμα στο γραφείο – φάγατε δύο και χαλάσατε τη δίαιτά σας. Ελάτε τώρα! Ποιος αποφάσισε να φάει τα κέικ και τα έβαλε στο στόμα του; Ποιου το σώμα επηρεάστηκε; Των συναδέλφων σας; Όχι, η δική σας μέση ανεβάζει τώρα τα έξοδα για αγορά καινούριων ρούχων.
Δεν μπορείτε να προβάλετε τον ισχυρισμό ότι η άλλη το έκανε, κι έτσι αναγκάστηκα να το κάνω κι εγώ. Όχι, όχι. Πήρατε μια συνειδητή απόφαση, αυτό κάνατε. Απαραίτητη ξεαπαραίτητη, εσείς ήσαστε αυτοί που κάνατε την επιλογή.
Μπορείτε πάντα να ελέγχετε τις ενέργειές σας.
Αν κάνετε οικονομία και επενδύσετε σωστά, και με αυτόν τον τρόπο γίνετε οικονομικά ανεξάρτητοι πριν ακόμα φτάσετε τα σαράντα, τότε αυτό σίγουρα είναι δική σας ευθύνη. Και σίγουρα μπορείτε να πάρετε τα εύσημα. Ισχύει και από την άλλη όψη του νομίσματος.
Ό,τι κάνετε είναι δική σας ευθύνη.
Είτε δημιουργείτε είτε επιτρέπετε όλα όσα συμβαίνουν γύρω σας
Για να αποφύγετε τις αναποδιές και να γίνετε πραγματικά επιτυχημένοι πρέπει να αποδεχτείτε ότι εσείς είστε το άτομο που έχετε τον έλεγχο της ζωής σας. Τούτη η στάση ζωής δεν είναι κάτι νέο, και δεν συμφωνούν όλοι με αυτήν, ωστόσο επιτρέψτε μου να σας παραθέσω μερικά παραδείγματα. Όταν λέω ότι εσείς «δημιουργείτε» όσα σας συμβαίνουν, εννοώ ότι οι δικές σας πράξεις επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα.
Αν μπείτε σε ένα μπαρ σε μια κακόφημη συνοικία μέσα στη νύχτα, πάτε κατευθείαν σε μια παρέα από τέσσερις γεροδεμένους άντρες με ξυρισμένα κεφάλια και τατουάζ που καλύπτουν μέχρι και τα πρόσωπά τους, οι οποίοι πίνουν από τις τέσσερις το απόγευμα, και πείτε: «Θεέ και Κύριε, πρώτη φορά βλέπω κάτι τόσο άσχημο», ξέρετε πολύ καλά ότι θα καταλήξετε στο νοσοκομείο.
Δείτε όμως κι ένα παράδειγμα που πιθανόν να είναι πιο δύσκολο να το χωνέψετε: Επιστρέφετε παραπαίοντας κάθε βράδυ, έχοντας δουλέψει για άλλη μια φορά υπερωρίες. Είστε έτοιμοι να πέσετε σε κώμα από την κούραση και πιέζετε τον εαυτό σας να φάτε βραδινό –σε απόλυτη σιωπή–, ενώ από το μυαλό σας περνούν απαίσιες σκέψεις για τον εργοδότη σας. Μετά απλώς χαζεύετε σαν φυτό μπροστά στην τηλεόραση και βομβαρδίζεστε με ειδήσεις για δολοφονίες, τρομοκρατικές επιθέσεις, διεφθαρμένους πολιτικούς και προφητείες για το επερχόμενο τέλος του κόσμου εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Είστε τόσο αγχωμένοι και στρεσαρισμένοι που σας φαίνεται αδύνατο να κάνετε οτιδήποτε άλλο. Όπως, για παράδειγμα, να πάτε μια βόλτα με τη σύντροφό σας ή να παίξετε με τα παιδιά σας πριν πέσουν για ύπνο. Η σύντροφός σας θέλει να σας μιλήσει για σημαντικά πράγματα. Όμως, εσείς είστε εξαντλημένοι κι έτσι λέτε ορθά κοφτά ότι πρέπει να ξεκουραστείτε. Μετά από τρία χρόνια τέτοιας οικογενειακής ευτυχίας επιστρέφετε αργά ένα βράδυ σε ένα άδειο και σιωπηλό διαμέρισμα. Η σύντροφός σας έχει φύγει κι έχει πάρει μαζί της και τα παιδιά. Ίσως υπάρχει κι ένα σημείωμα στην κουζίνα: Δεν με αγαπάς πια.
Μια απλή αλήθεια: Και αυτή την κατάσταση εν πολλοίς εσείς τη δημιουργήσατε. Απλώς σας πήρε λίγο περισσότερο καιρό για να το συνειδητοποιήσετε.
Η δεύτερη ευθύνη: όσα ΔΕΝ κάνετε
Κάτι που εύκολα μπορεί να σας διαφύγει είναι ότι είστε, επίσης, υπεύθυνοι για όσα ΔΕΝ κάνετε.
Κάθε φορά που γνωρίζετε ότι θα έπρεπε να βγείτε για περπάτημα αντί να πιείτε ένα ακόμα ποτήρι κρασί είναι δική σας ευθύνη. Δεν έχει σημασία αν το «ξεχάσατε» ή αν το αποφύγατε εσκεμμένα – με άλλα λόγια, δεν δίνετε δεκάρα τσακιστή. Παρομοίως, αν δείτε κάποιον στη δουλειά που χρειάζεται βοήθεια σε κάτι που εσείς μπορείτε να το κάνετε σε πέντε λεπτά, αλλά επιλέγετε να του γυρίσετε την πλάτη γιατί, απλώς, δεν είναι δικό σας καθήκον, και αυτό είναι δική σας ευθύνη.
Η απόφαση να είστε λιγότερο εξυπηρετικοί συνάδελφοι θα είναι πάντα δική σας ευθύνη. Θα ανακαλύψετε τις συνέπειες αυτής της επιλογής τη μέρα που θα ζητήσετε εσείς βοήθεια.
Κάθε φορά που πατάτε το «snooze» στο κινητό σας αντί να σηκωθείτε από το κρεβάτι και να διαβάσετε μισή ώρα ένα βιβλίο που θα σας προσφέρει έμπνευση κι ενέργεια είναι δική σας ευθύνη.
Κάθε φορά που δεν ακούτε τον σύντροφό σας γιατί θεωρείτε ότι ξέρετε εκ των προτέρων τι θα σας πει είναι δική σας ευθύνη. Αν λάβετε ένα πονηρό sms από μια συνάδελφο και αποφύγετε να της επισημάνετε ότι αυτό δεν είναι αποδεκτό επειδή είστε παντρεμένοι, γίνεστε γελοίοι. Το αρσενικό εγώ σας δεν έχει καμία σχέση με το συμβάν. Το ότι δεν ξεκαθαρίζετε την κατάσταση είναι δική σας ευθύνη.
Για τίποτε από τα παραπάνω δεν μπορείτε να κατηγορήσετε κάποιον άλλο. Βαθιά μέσα σας γνωρίζετε ότι έχω δίκιο, παρότι όλοι μας κρυβόμαστε καμιά φορά πίσω από συγγνώμες και φτηνές δικαιολογίες. Οι μηχανισμοί άμυνας είναι, πράγματι, φυσιολογικοί, υπάρχουν για να μας προστατεύσουν από πιθανούς κινδύνους. Όμως, δεν είναι πολύ χρήσιμοι όταν απλώς σας ξεγελούν και σας κάνουν να πιστεύετε ότι πράξατε σωστά, όταν στην πραγματικότητα αυτό που κάνατε ήταν λάθος.
Συγγνώμη; Αργήσατε να πάτε σε μια σύσκεψη επειδή κάποιος άλλος χρησιμοποιούσε τον εκτυπωτή; Όμως, ποιος επέλεξε να περιμένει μέχρι την τελευταία στιγμή για να εκτυπώσει τα άτιμα τα έγγραφα; Ποιος δεν έκανε καλύτερη διαχείριση του χρόνου του;
Τι είπατε; Η ομάδα σας δεν κινήθηκε όπως έπρεπε και τώρα το αφεντικό σας θεωρεί ότι εσείς τα κάνατε μαντάρα; Όμως, ποιος δεν μπήκε στον κόπο να παρακολουθεί την ομάδα του;
Αν έπρεπε να μελετάτε, αλλά δεν μελετάτε και αντ’ αυτού παίζετε έξι ώρες παιχνίδια στον υπολογιστή, μόνο τον εαυτό σας μπορείτε να κατηγορήσετε. Εσείς αδιαφορείτε πλήρως, και όπου να ’ναι οι εξετάσεις πλησιάζουν.
Δεν επιμείνατε στην απειλή σας να κλείσετε το ίντερνετ αν τα παιδιά σας δεν μάζευαν τα πράγματά τους, και τώρα το σπίτι σας μοιάζει με εμπόλεμη ζώνη.
Δεν απαιτήσατε να έρθει κι εκείνος μαζί σας στον σύμβουλο γάμου, κι έτσι τώρα η σχέση σας είναι χειρότερη από ποτέ.
Αρνηθήκατε να συμμετάσχετε στα εσωτερικά προγράμματα εκπαίδευσης της εταιρείας σας γιατί πιστεύατε ότι τα ξέρετε όλα, και τώρα ένας νεοπροσληφθείς εικοσιτριάχρονος έλαβε τον τίτλο του Μάνατζερ της Χρονιάς και προορίζεται ήδη να γίνει το καινούριο αφεντικό σας.
Πήγατε σε ένα σεμινάριο όπου μάθατε τα πάντα για το μοντέλο DISC και τα τέσσερα χρώματα. Αλλά παρά το γεγονός ότι τώρα ξέρετε πως η κίτρινη συμπεριφορά σας σημαίνει ότι δεν δίνετε την πρέπουσα σημασία στις λεπτομέρειες, δεν κάνατε τίποτα για να διορθώσετε αυτό το σφάλμα. Τώρα τα έχετε κάνει θάλασσα με το συμβόλαιο με τον μεγαλύτερο πελάτη της εταιρείας και το αφεντικό του αφεντικού σας θέλει να σας μιλήσει για το μέλλον σας στη δουλειά.
Δεν γραφτήκατε ποτέ στο πρόγραμμα εκπαίδευσης για τους σκύλους σας, όπου θα σας βοηθούσαν να τους εκπαιδεύσετε, και τώρα τα τρία σκυλιά σας είναι εντελώς εκτός ελέγχου.
Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσετε είναι ότι σε καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν είστε θύμα κανενός άλλου παρά μόνο της παθητικότητάς σας. Δεν είπατε τίποτα, δεν απαιτήσατε τίποτα, περιμένατε πάρα πολύ, δεν είπατε ποτέ «ναι» ή «όχι», δεν δοκιμάσατε ποτέ κάτι καινούριο. Απλώς παραμείνατε αδρανείς.
Δεν είναι ωραίο να το ακούτε, το ξέρω.
Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο «Ανάμεσα σε εμπόδια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα
