Αυτό είναι το μυστικό για να βρίσκουμε τι είναι καλύτερο για εμάς να κάνουμε, να έχουμε το θάρρος για να το κάνουμε και να μπορούμε να προσπερνάμε τα εμπόδια που φράζουν τον δρόμο μας προς την απόκτηση των όσων επιθυμούμε από τη ζωή.
«Κανένας μας δεν γεννιέται γνωρίζοντας τι είναι αλήθεια, τι ισχύει. Πρέπει είτε να το ανακαλύψουμε από μόνοι μας είτε να πιστέψουμε και να ακολουθήσουμε άλλους. Το κλειδί είναι να ξέρουμε ποιος δρόμος θα φέρει καλύτερα αποτελέσματα. Εγώ πιστεύω ότι:
Advertisment
Α. Το ριζικά ανοιχτό μυαλό και η ριζική διαφάνεια είναι στοιχεία ανεκτίμητα για τη γρήγορη μάθηση και την αποτελεσματική αλλαγή. Η μάθηση είναι προϊόν ενός βρόχου διαρκούς ανατροφοδότησης σε πραγματικό χρόνο, εντός του οποίου παίρνουμε αποφάσεις, βλέπουμε τα αποτελέσματά τους και κατά συνέπεια βελτιώνουμε την κατανόησή μας όσον αφορά την πραγματικότητα. Αν είμαστε ριζικά ανοιχτόμυαλοι, η αποτελεσματικότητα αυτών των βρόχων βελτιώνεται, γιατί αυτό που κάνετε και ο λόγος που το κάνετε καθίστανται τόσο σαφή για τον εαυτό σας και τους άλλους που δεν γίνεται να υπάρξουν παρεξηγήσεις.
Όσο πιο ανοιχτόμυαλοι είστε, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να κοροϊδέψετε τον εαυτό σας και τόσο πιο πιθανό να σας πουν οι άλλοι την ειλικρινή τους άποψη. Αν είναι «αξιόπιστοι» άνθρωποι (και είναι πολύ σημαντικό να ξέρετε ποιος είναι «αξιόπιστος»), θα μάθετε πολλά από αυτούς.
Αν είστε ριζικά ανοιχτόμυαλοι και πιστεύετε στη ριζική διαφάνεια, η διαδικασία της μάθησής σας θα επιταχυνθεί. Μπορεί επίσης να παρουσιαστούν δυσκολίες, αφού η ριζική διαφάνεια μας εκθέτει πιο πολύ στην κριτική σε σχέση με την επιφυλακτικότητα. Είναι φυσικό να το φοβόμαστε αυτό. Κι όμως, αν δεν εκτεθείτε μέσω της ριζικής διαφάνειας, δεν θα μάθετε.
Advertisment
Β. Μην αφήνετε να σας βάζει εμπόδια ο φόβος της γνώμης των άλλων για εσάς. Πρέπει να είστε πρόθυμοι να λειτουργείτε με τους μοναδικούς τρόπους που εσείς θεωρείτε καλύτερους και με ανοιχτό μυαλό να σκέφτεστε τις πληροφορίες που αναπόφευκτα λαμβάνετε ακριβώς επειδή λειτουργείτε έτσι.
Μαθαίνοντας να έχεις ριζική διαφάνεια, είναι σαν να μαθαίνεις να μιλάς δημόσια. Παρόλο που στην αρχή έχεις αμηχανία, όσο πιο πολύ το κάνεις, τόσο πιο άνετα νιώθεις. Αυτό συνέβη σε εμένα. Για παράδειγμα, εξακολουθώ ενστικτωδώς να πιάνω τον εαυτό μου να αισθάνεται άβολα που είμαι τόσο ριζικά διαφανής σε αυτό το βιβλίο, εφόσον εκθέτω στο κοινό προσωπικό υλικό που θα προσελκύσει την προσοχή και την κριτική. Κι όμως το κάνω, γιατί έχω μάθει ότι αυτός ο τρόπος είναι ο καλύτερος και δεν θα ένιωθα καλά με τον εαυτό μου αν άφηνα τους φόβους μου να με εμποδίσουν. Με άλλα λόγια, έχω βιώσει τον θετικό αντίκτυπο της ριζικής διαφάνειας τόσον καιρό, που τώρα νιώθω άβολα αν δεν είμαι έτσι.
Εκτός του ότι μου δίνει την ελευθερία να είμαι αυτός που είμαι, μου έχει επιτρέψει να καταλαβαίνω τους άλλους και εκείνοι να καταλαβαίνουν εμένα, πράγμα που είναι πολύ πιο αποτελεσματικό και ευχάριστο από ό,τι αν δεν υπήρχε αυτή η αλληλοκατανόηση. Σκεφτείτε πόσο λιγότερες παρεξηγήσεις θα υπήρχαν και πόσο πιο αποτελεσματικός θα ήταν αυτός ο κόσμος –και πόσο πιο κοντά θα ήμασταν ο ένας στον άλλο γνωρίζοντας τι πραγματικά ισχύει– αν οι άνθρωποι, αντί να κρύβουν αυτό που σκέφτονται, το μοιράζονταν ανοιχτά με τους άλλους. Δεν εννοώ τα πολύ προσωπικά, ενδόμυχα μυστικά τους, αλλά τη γνώμη του καθενός για τον άλλο και την άποψή του για τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος. Όπως θα δείτε, έχω μάθει από πρώτο χέρι πόση δύναμη είχε αυτό το είδος ριζικής ειλικρίνειας και διαφάνειας στη βελτίωση της λήψης των αποφάσεών μου και στις σχέσεις μου. Έτσι, κάθε φορά που καλούμαι να επιλέξω, το ένστικτό μου μού λέει να είμαι διαφανής. Εξασκούμαι σε αυτό όπως θα έκανα προπόνηση σε κάποιο άθλημα, και σας συνιστώ να κάνετε το ίδιο.
Γ. Η αποδοχή της ριζικής ειλικρίνειας και της ριζικής διαφάνειας θα έχει ως αποτέλεσμα πιο ουσιαστική δουλειά και πιο ουσιαστικές σχέσεις. Η πείρα μου, που βασίζεται στην παρατήρηση χιλιάδων ανθρώπων που δοκίμασαν αυτή την προσέγγιση, λέει ότι με την εξάσκηση η συντριπτική πλειονότητα τη βρίσκει τόσο αποτελεσματική και ευχάριστη που δυσκολεύεται πλέον να λειτουργήσει με άλλον τρόπο.
Χρειάζεται, βέβαια, εξάσκηση και αλλαγή των συνηθειών μας. Έχω διαπιστώσει ότι κατά κανόνα το αναγκαίο διάστημα για να αλλάξουν οι περισσότερες συνήθειες είναι κάπου δεκαοκτώ μήνες.
Άνθρωποι που δεν μαθαίνουν να είναι ριζικά ανοιχτόμυαλοι δεν βιώνουν τη μεταμόρφωση που τους επιτρέπει να γίνουν πολύ πιο αποτελεσματικοί. Η απόκτηση ανοιχτού μυαλού δεν σημαίνει απώλεια της αυτοπεποίθησης. Στην πραγματικότητα, αφού αυξάνει τις πιθανότητες να έχουμε δίκιο, θα έπρεπε μάλλον να αυξάνει και τη σιγουριά μας.
Για να γίνει κανείς ανοιχτόμυαλος, χρειάζεται χρόνος. Όπως για καθετί που μαθαίνουμε σωστά, το να ενεργούμε έτσι είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα συνήθειας. Όταν το κάνετε τόσες φορές ώστε να γίνει σχεδόν ενστικτώδες, θα διαπιστώσετε ότι θα θεωρείτε ανυπόφορο το να ενεργείτε αλλιώς. Όπως ανέφερα προηγουμένως, κατά κανόνα χρειάζονται κάπου δεκαοκτώ μήνες, δηλαδή τίποτα σε σχέση με μια ολόκληρη ζωή.
Αποδέχεστε την πρόκληση;
Για εμένα υπάρχει μία και μόνη σημαντική επιλογή που πρέπει να κάνετε στη ζωή σας: Είστε πρόθυμοι να παλέψετε για να μάθετε τι ισχύει πραγματικά; Πιστεύετε βαθιά ότι η ανακάλυψη της αλήθειας είναι απαραίτητη για την ευημερία σας; Έχετε την ειλικρινή ανάγκη να βρείτε αν εσείς ή οι άλλοι κάνετε κάτι λάθος, το οποίο στέκει εμπόδιο στην επίτευξη των στόχων σας; Αν η απάντησή σας σε οποιαδήποτε από αυτές τις ερωτήσεις είναι «όχι», δεχτείτε ως δεδομένο ότι δεν θα φτάσετε ποτέ εκεί που μπορείτε. Αν, αντίθετα, αποδέχεστε την πρόκληση να γίνετε ριζικά ανοιχτόμυαλοι, το πρώτο βήμα για να το πετύχετε είναι να δείτε τον εαυτό σας αντικειμενικά. Στο επόμενο κεφάλαιο, “Καταλάβετε πως οι άνθρωποι λειτουργούν πολύ διαφορετικά”, θα έχετε μια ευκαιρία να το κάνετε.»
Απόσπασμα από το bestseller του Ray Dalio “Αρχές” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books. Δείτε περισσότερα για το βιβλίο εδώ