Ορμόνες:
Είμαι Εγώ ή οι Ορμόνες μου; Η ζωή θεωρείται πως, στο πρωταρχικό της σημείο, είναι μια λειτουργία φυσικής και βιοχημικής δομής. Σ’ αυτό το πρωτογενές επίπεδο ο ρόλος που παίζουν οι ορμόνες για την διατήρηση της ανθρώπινης υγείας και ευεξίας είναι τεράστιος, παρόλο που οι ποσότητες που παράγονται από τους ενδοκρινείς αδένες είναι ελάχιστες. Παντού η πρωτογένεια, αν αφεθεί να κυριαρχήσει μόνη της, συνθέτει και αποσυνθέτει, οικοδομεί και ξηλώνει, ιδρύει και καταλύει. Με άλλα λόγια, οι ορμόνες στην πρωτογένειά τους προετοιμάζουν πάντα το σώμα για δράση! Οποιαδήποτε δράση!
Η δε άποψη για την υγεία είναι ότι αποτελεί το ανεμπόδιστο της ζωής και της αρμονικής ευεξίας, ψυχής και σώματος, για την εξέλιξη του είδους ενάντια σ’ αυτή την πρωτογένεια. Και η άμυνα, είναι αυτή που διασφαλίζει το ανεμπόδιστο, ή καλύτερα το ξεπέρασμα των εμποδίων. Η υγεία, επίσης, σαν γνωσιολογικό θέμα, όπως και η άμυνά της, είναι πρώτης προτεραιότητας για τον άνθρωπο και καθοριστικό για τις δεοντολογικές του κρίσεις και επιλογές.
Advertisment
Διότι κάθε μέρα βλέπουμε ανθρώπους που εμφανίζουν νοητικές ή συναισθηματικές μεταπτώσεις οι οποίες, αρκετές φορές, αποδίδονται στην έξαρση ή στην ανεπάρκεια της ορμονικής τους ισορροπίας όπως π.χ. η πιθανή επιθετικότητα ή ίσως η διαταραγμένη σκέψη ενός διαβητικού που αντιμετωπίζει μια κρίση υπογλυκαιμίας, οι αλλαγές διάθεσης κατά τον κύκλο της εμμηνόρροιας, ακόμη-ακόμη, μια χαρακτηριστική κατάθλιψη, που φτάνει στα όρια της τάσης για αυτοκτονία των ερωτευμένων, μα και εν αντιθέσει, των ατόμων που πάσχουν από τον θυρεοειδή τους αδένα, καθώς και άλλα πολλά.
Παρ’ όλα, λοιπόν, τα επιστημονικά επιτεύγματα, υπάρχουν αρκετά «κατηγορώ» για τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι σ’ αυτή καθ’ εαυτή τη ζωή μας και για το πώς χρησιμοποιούμε αυτό το θείο δώρο της υγείας μυαλού και σώματος, ειδικά σε χώρες όπου έχουμε την πολυτέλεια του ανεπτυγμένου βιοτικού επιπέδου. Οι περισσότερες ορμόνες, όπως τα οιστρογόνα, η προγεστερόνη, η τεστοστερόνη, η αδρεναλίνη, η ινσουλίνη, θυροξίνη, η μελατονίνη, η ντοπαμίνη κ.ά. παράγονται σε ποσοστά του δισεκατομμυρίου ή του τρισεκατομμυρίου, μα η φυσιολογική δομή του οργανισμού μπορεί να υποστεί μεγάλες αλλαγές ακόμα και λόγω πολύ μικρών ορμονικών διακυμάνσεων. Είμαστε, λοιπόν, έρμαια των ορμονών μας ή υπάρχει ένας ολιστικός εαυτός σε μια συνεχή δράση προς την ζωή;
Σε όλες τις εκδηλώσεις και τις ψυχικές διαθέσεις του ανθρώπου πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι ορμόνες. Και με την ψυχική διάθεση σχετίζονται τα πάντα: από τις κοινωνικές επιτυχίες έως τον πόνο στο μικρό μας δακτυλάκι! Επειδή, όμως, η επίδραση των ορμονών στη διάθεση έχει και την αντίθετη κατεύθυνση, είναι πολύ δύσκολο να συμπεράνει κανείς με ασφάλεια πότε οι ορμονικές μεταβολές είναι το αίτιο και πότε το αποτέλεσμα των μεταβολών της διάθεσης.
Advertisment
Σε κρίσιμες περιόδους της ανάπτυξης, όπως π.χ. της εφηβείας, της μητρότητας ή της κλιμακτηρίου και των δυο φύλων, οι ορμόνες έχουν σημαντικό ρόλο για τη μετέπειτα δομή του οργανισμού και παίζουν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά μας επιδρώντας σε διεργασίες που καθιστούν τον οργανισμό ικανό να πραγματοποιήσει μια συγκεκριμένη δραστηριότητα. Και ο ρόλος τους είναι μέρος ενός εξαιρετικά πολύπλοκου μηχανισμού που ως φαίνεται, συνήθως μπορεί να λειτουργήσει με περισσότερους από έναν τρόπους….
«Ήθελα να Προλάβω Μα… Κοκάλωσα από τον Φόβο μου» Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα βρέθηκε πως, τα τελευταία χρόνια, λόγω των πολύ γρήγορων ρυθμών και απαιτήσεων που έχουμε, νευριάζουμε πολύ ευκολότερα και οι ερευνητές λένε πως χάνουμε την ψυχραιμία μας τουλάχιστον δυο φορές την ημέρα! Η δρ. ClaudiaBernat, ειδική σύμβουλος ψυχικής υγείας του PrioryHospital στο Λονδίνο, υποστηρίζει πως, από την μια ο περιβάλλον χώρος μας με τις αυξομειώσεις των απαιτήσεων, καθώς και το φυσικό περιβάλλον που έπαψε να ‘ναι τόσο φυσικό, και από την άλλη, οι προσωπικές μας απαιτήσεις για αυτοπαραδοχή και αναγνώριση από τους γύρω, μας οδηγόυν σε ορμονικές διαταραχές.
Ο οργανισμός «συνεχώς τρέχει για να προλάβει» και οτιδήποτε μπει μπροστά του, που ο ίδιος θα θεωρήσει εμπόδιο, τον θυμώνει, τον πικραίνει, τον καταθλίβει ή τον νευριάζει. Αυτές οι λέξεις με τις έννοιες και την εκδήλωσή τους, τις πιο πολλές φορές, κρύβουν πίσω τους ορμονικές διαταραχές. Και πίσω από αυτές, βρίσκουμε συμπεριφορές, όπως αυτής της ενδοοικογενειακής βίας, όπου ο ένας από τους δυο συντρόφους ή τυχόν και οι δυο να γίνονται κακοποιά στοιχεία ο ένας για τον άλλο, μα και για τα παιδιά τους. Ακόμη, η εφηβική παραβατικότητα και η εγκληματικότητα.
«Κοκάλωσα και δεν μπόρεσα να κάνω τίποτα» ή «κατουρήθηκα και τα έκανα πάνω μου από την τρομάρα που πήρα» λέμε όταν κάτι μας έχει τρομάξει πολύ. Αυτό συμβαίνει γιατί απλά η αδρεναλίνη που υπερπαράχθηκε στα επινεφρίδια τοξίνωσε τους νευροδιαβιβαστές και δεν μπόρεσε το σώμα να πάρει τις κατάλληλες εντολές για να ενεργήσει. Εκεί, πάλι, π.χ. που είμαστε πολύ θυμωμένοι και κάποιος προσπαθεί να μας ηρεμήσει, σε κλάσματα δευτερολέπτου, αν ειπωθεί κάτι που θα το εκλάβουμε σαν αστείο, θα αρχίσουμε να γελάμε. Αυτό συμβαίνει γιατί πυροδοτήθηκαν λόγω της αύξησης της αδρεναλίνης και της ντοπαμίνης και οι ενδορφίνες –που ευθύνονται για την ευεξία– και έτσι νιώθουμε λίγο καλύτερα από πρότερα, μιας και η ευεξία χαλάρωσε το σφίξιμο που νιώθαμε όταν ήμασταν θυμωμένοι.
Η δραστηριότητα, τέλος, στην οποία εμπλέκεται ένα άτομο καθορίζει την ποιότητα και την ποσότητα των ορμονικών εκκρίσεων. Έχει βρεθεί ότι, οι ορμόνες του στρες επιδρούν με τα κέντρα της επιθετικότητας στον εγκέφαλο αρουραίων με τρόπο φαυλοκυκλικό, ενισχυτικής δηλαδή ανάδρασης. Αν κανείς αναλογιστεί πόσο επιθετικότεροι γινόμαστε εμείς όταν είμαστε αγχωμένοι, φαίνεται εύλογο να υποθέσουμε πως το παραπάνω εύρημα δεν περιορίζεται μόνο στους αρουραίους!
Τι σημαίνει πρακτικά για μας αυτό και τι μπορούμε να κάνουμε; Η απάντηση είναι πως, μπορούμε όταν είμαστε αγχωμένοι να θυμόμαστε ότι είναι πιθανό να νιώσουμε μεγαλύτερο εκνευρισμό και επιθετικότητα, και να έχουμε εκ των προτέρων σκεφτεί πως η αίσθηση ότι ο απέναντι μας που τον αισθανόμαστε ως απαράδεκτο, απειλητικό, τρομερό, είναι πιθανώς υπερβολική.
Η εκ των προτέρων τέτοιου είδους γνώση, μπορεί να μας βοηθήσει να μην εμπλακούμε σε έναν επιζήμιο καυγά όταν είμαστε αγχωμένοι είτε βρισκόμαστε στο σπίτι με τους οικείους μας είτε στην δουλειά. Εξ άλλου το λέμε πια και σαν έκφραση: «Μου ανέβασε την αδρεναλίνη στα ύψη»! Από μας, όμως, εξαρτάται αν θα επιτρέψουμε την συμπεριφορά μας να γίνει ένα δυσάρεστο γεγονός. Γιατί, υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν πως οι ορμόνες πράγματι επηρεάζουν τη συμπεριφορά ποικιλοτρόπως, μα υπάρχει και το γνωστικό μέρος με την μνήμη των πρότερων εμπειριών και των επιστημονικών ερευνών που μας γίνονται γνωστές, ούτως ώστε να μην αφηνόμαστε έρμαια των έσω εκκρίσεών μας, αλλά να βάζουμε σε χρήση και την λογική μας!
«Θέλω να Χάνω το Μέτρο» «Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη», λένε όσοι είναι συνηθισμένοι σε ένα τυπικό, δημοσιοϋπαλληλικής τάξης ωράριο και βιάζονται να επιστρέψουν στο σπίτι, να βάλουν τις παντόφλες και να στρωθούν σε μια αναπαυτική πολυθρόνα. Το ρητό αυτό δεν ισχύει για όλους.
Υπάρχουν άνθρωποι που όχι μόνο είναι ικανοί να δουλεύουν είκοσι ώρες το εικοσιτετράωρο, αλλά και αγωνίζονται να εξοικονομήσουν χρόνο για να επιδοθούν σε επιπλέον δραστηριότητες, που ανταποκρίνονται στο δυναμικό ταμπεραμέντο τους και την ισχυρή τους θέληση για ζωή. Πρόκειται στην κυριολεξία για «άλογα κούρσας», που θυσιάζουν πρόθυμα την ασφάλεια και την υγεία στον βωμό του υψηλού κινδύνου.
Η μεγάλη ποσότητα τεστοστερόνης και αδρεναλίνης που εκκρίνει ο οργανισμός αυτών των ατσαλωμένων αρσενικών αναζητεί επίμονα διέξοδο στο «ζειν επικινδύνως» και, τις περισσότερες φορές, τη βρίσκει. «Το ρίσκο είναι η δεύτερη ζωή μας» δηλώνουν οι fan των extreme-sport, τα «golden-boys» των χρηματιστηρίων, οι υπερ-μάνατζερς και μπίζνεσμεν. Όλοι αυτοί ανήκουν στην κατηγορία των πολεμοχαρών ρισκ-μεν.
Και αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο, αν σκεφτούμε ότι η οικονομική ζωή δεν είναι παρά το πεδίο ενός διαφοροποιημένου πολέμου, με νικητές και νικημένους, με μαχητές που κρατάνε περίεργα όπλα (ένα λάπτοπ, ένα στυλό, μια στατιστική ανάλυση ή τα πλάνα ενός καινούργιου υπερόπλου –ενός προϊόντος που θα κατακτήσει την αγορά), με στρατηγικά πλάνα βασισμένα πάνω στο μάρκετινγκ. Για τον «οικονομάνθρωπο», οι δυσκολίες που παρουσιάζονται ξαφνικά και για οποιοδήποτε λόγο, είναι επίσης, ό,τι για τον ορειβάτη μια δύσκολη ανάβαση.
Η σύνδεση του ανθρώπου με το στρες και με τον κίνδυνο είναι μια πολύ παλιά υπόθεση, που ξεκινάει από τα χρόνια της προϊστορίας και έχει να κάνει με την ανθρώπινη βιολογία. Οι «ήρωες της αδρεναλίνης και της τεστοστερόνης» ακόμη και σήμερα δεν θα παραιτηθούν ποτέ από την επιθυμία τους να φθάνουν στα άκρα(!). Πολλοί μάλιστα θεωρούν ότι η υποβολή στη δοκιμασία του υψηλού κινδύνου είναι ευεργετική για την απόδοσή τους στην δουλειά και την επιτυχία. Το μόνο που δεν λογαριάζουν είναι το κόστος της υγείας τους.
Οι σύγχρονες μελέτες έχουν αποδείξει ότι, όταν ο άνθρωπος βρίσκεται αντιμέτωπος με κάποιο κίνδυνο, το σύστημά του δεν πλημμυρίζει μόνο από αδρεναλίνη, αλλά και από στρες-ορμόνες, καθοριστικές της διάθεσής του, όπως η ενδορφίνη και η εγκεφαλίνη. Το αποτέλεσμα που έχει η κυκλοφορία των στρες-ορμονών στο ανθρώπινο σύστημα είναι παρόμοιο μ’ αυτό που δίνει η μορφίνη, δηλαδή συναισθήματα ψυχικής και σωματικής ευφορίας και ανάτασης.
Και ο βραβευμένος με το Νόμπελ δρ. Ντάνιελ Κάνεμαν στην «οικονομία της συμπεριφοράς» παρατήρησε ότι η διάθεση για κέρδος, είτε μέσα από επιχειρήσεις είτε από τυχερά παιγνίδια, πυροδοτούσε την ίδια δραστηριότητα με εκείνη που προκαλούσε μια ευχάριστη γεύση ή μια εθιστική ουσία, καθώς και την έκκριση σεξουαλικών ορμών. Όσο δε για το «άρωμα του χρήματος» φημίζεται για την «ελκτική» του δύναμη. Ωστόσο οι επιστήμονες που απομόνωσαν την μυρωδιά του λένε πως δεν είναι τίποτα περισσότερο πέρα από τη δυσοσμία του υλικού που έρχεται σε επαφή με το ιδρωμένο δέρμα.
Στα χρόνια της προϊστορίας ο άνθρωπος κυνηγώντας στα δάση για την τροφή του, δεν είχε να εκτελέσει μόνο μια επίπονη σωματική άσκηση, αλλά έπρεπε και να λειτουργεί με την αίσθηση των κινδύνων που παραμόνευαν σε κάθε του βήμα. Από τότε το ανθρώπινο σύστημα προσαρμόστηκε να λειτουργεί με αυτή την αναζήτηση του κινδύνου που χαρίζει ευφορία και αυτό το μήνυμα είναι γραμμένο στο συλλογικό ασυνείδητο, που μας διαπερνά όλους. Είναι η κυτταρική μνήμη του εγκεφάλου μας.
Και αν θέλει κανείς να αναζητήσει τις αιτίες για τα φαινόμενα της βίας και των πολέμων που ταλαιπωρούν έως και σήμερα τον κόσμο, δεν έχει παρά να ψάξει στις αρχέγονες αιτίες της λυτρωτικής αναζήτησης του κινδύνου. Για τον πολιτισμένο άνθρωπο, τα μεν αρχέγονα σχήματα παραμένουν, έχουν όμως ανατραπεί οι όροι του παιγνιδιού. Η ανάγκη για την επίπονη σωματική άσκηση γίνεται σπορ και η ανάγκη για την αναζήτηση του κινδύνου παίρνει το όνομα «μπίζνες». Η δε αναζήτηση της τροφής δεν γίνεται πια στην ζούγκλα, αλλά στην κοινωνία. Και η τίγρη με τα κοφτερά δόντια δεν είναι άλλη παρά η αντίπαλη επιχείρηση ή ο συνάδελφος στο διπλανό γραφείο που μπορεί να μας πάρει την θέση.
Για τους ανθρώπους που ασχολούνται με τις επιχειρήσεις, δεν είναι μόνο το κέρδος που μετράει, είναι και η πρόκληση. Να αναμετρηθείς με το θηρίο και να το νικήσεις! Είναι η αίσθηση του προϊστορικού κυνηγού που ξυπνάει, η αίσθηση του πειρατή που κυριεύει το πλοίο με τα λάφυρα! Για πολλούς, το κυνήγι του στρες και της έντασης ξεπερνάει τα όρια της απλής αναζήτησης και γίνεται κάτι περισσότερο: ένας τρόπος ζωής. Και όπως ήδη αναφέρθηκε, οι μπίζνες είναι πόλεμος.
Στόχος, λοιπόν, της επιχειρηματικής αναζήτησης δεν είναι μόνο το κέρδος, αλλά και ο κίνδυνος για το τυχόν χάσιμο αυτής της ίδιας της ζωής. Έτσι οι πόλεμοι συνεχίζουν είτε στα πραγματικά πεδία των μαχών, είτε μέσα στην απλή καθημερινότητα. Και οι έρευνες έρχονται να προσθέσουν πως το 95% της βίας και της εγκληματικότητας οφείλεται… στην υψηλή τεστοστερόνη(!).
Δεν είναι, όμως, πλέον μόνο οι άνδρες, που η υπερέκκριση της τεστοστερόνης τους οδηγεί σε υψηλά ρίσκα, ανταγωνιστικότητα, επιθετικότητα, βία κα πολέμους. Σήμερα, αρκετές γυναίκες παίρνουν σκευάσματα με τεστοστερόνη για περισσότερη ενέργεια. Αυτό έγινε πια μόδα, και οι γυναίκες αποτελειώνουμε έτσι την όποια θηλυκότητα θα μπορούσε να μας έχει απομείνει. Αρσενικοποιούμαστε, δυστυχώς, όλο και πιο πολύ. Και όλα αυτά για μια ανταγωνιστικότητα στο όνομα της «ισότητας», της επιτυχίας, του πλούτου και της αναγνώρισης(!).
Η τεστοστερόνη μπορεί ναι μεν να κάνει την γυναίκα πολύ ενεργητική και την πιο πετυχημένη στην δουλειά της, μα συγχρόνως την κάνει πιο απερίσκεπτη, επιθετική, βίαιη και απότομη, μέχρι που μπορεί να οδηγηθεί στα ναρκωτικά και την εγκληματικότητα. Η τεστοστερόνη δεν είναι η μόνη ορμόνη που σχετίζεται με την επιθετικότητα. Βρέθηκε πως και τα οιστρογόνα –είτε λόγω δυσλειτουργίας, είτε λόγω λήψης σκευασμάτων– αυξάνουν, επίσης, την επιθετικότητα. Και οι νικητές ξεχωρίζουν από το πλήθος, επειδή ακόμη και στις πιο δύσκολες περιπτώσεις παίρνουν γρήγορα αποφάσεις. Αλλά η επιτυχία έχει κι ένα ακριβό τίμημα: όλο και περισσότεροι, άνδρες ή γυναίκες, το πληρώνουν με την υγεία.
Έρωτας και Ορμόνες:
Ο σύγχρονος τρόπος της ζωής μας είναι γεμάτος με φόβους και νευρώσεις, φουλ στο στρες και την τοξικότητα, με διατροφή επίσης κακής ποιότητας και περιορισμένο ύπνο. Ας μην μιλήσω για τα αντικαταθλιπτικά σκευάσματα που έχουν γίνει καραμέλες, καθώς και την συνεχή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στην οποία υποβαλλόμαστε! Όλα αυτά εκθέτουν σε πολλούς κινδύνους την καλή λειτουργία του ενδοκρινικού μας συστήματος, μιας και όλα αυτά διαταράσσουν την λειτουργία των ορμονών.
Καθώς, όμως, ο υδράργυρος ανεβαίνει, παρασύρει μαζί του από την μια την ευερεθιστικότητά μας, αλλά συγχρόνως, και την ερωτική μας διάθεση η οποία «χτυπάει» κόκκινο. Οι ορμόνες στο αίμα μας παρουσιάζουν αξιοσημείωτες αλλαγές: Στους ερωτευμένους άνδρες η ορμόνη τεστοστερόνη, που μεταξύ άλλων αυξάνει την επιθετικότητα και τη σεξουαλική ορμή, μειώνεται. Αντίθετα στις γυναίκες, η τεστοστερόνη, που συνήθως βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα και είναι υπεύθυνη για τη σεξουαλική ορμή των γυναικών, αυξάνεται. Και στα δύο φύλα αυξάνεται σημαντικά η κορτιζόνη που είναι η κατ΄ εξοχήν ορμόνη του στρες. Και το ότι η τεστοστερόνη μειώνεται στους άνδρες ενώ αυξάνεται στις γυναίκες, ερμηνεύεται από τους ερευνητές ως μια προσπάθεια της φύσης να μειώσει τις διαφορές μεταξύ των δύο!
Η δε μείωση των διαφορών, που προνοεί η φύση για τους ερωτευμένους, συμβάλλει στη σύναψη πιο στενών και ισχυρών σχέσεων μεταξύ τους. Και σε έρευνες με ερωτευμένους φάνηκε ότι υπάρχει αδρανοποίηση των κυκλωμάτων εκείνων που σχετίζονται με την άσκηση κριτικής προς τους άλλους ανθρώπους και την κοινωνία γενικότερα. Οι ορμονικές, λοιπόν, αλλαγές και η απενεργοποίηση της κριτικής διάθεσης του εγκεφάλου, βοηθούν στη διαμόρφωση καλύτερων και πιο στενών σχέσεων στο ερωτευμένο ζευγάρι.
Εξ άλλου ήδη είναι γνωστό ότι οι ερωτευμένοι τυφλώνονται από την αγάπη τους και δεν βλέπουν τα λάθη ή τις ατέλειες του αγαπημένου ή της αγαπημένης τους. Βιώνουν μια κατάσταση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως «στρεσογόνος». Ακριβώς, δηλαδή, όπως συμβαίνει σε περιόδους έντονου άγχους, ο οργανισμός απελευθερώνει κατεχολαμίνες, αυξάνονται τα επίπεδα της αδρεναλίνης και επομένως παρουσιάζεται ταχυκαρδία. Ως αποτέλεσμα, το ερωτευμένο άτομο συνήθως ιδρώνει, ανατριχιάζει και κοκκινίζει το πρόσωπό του. «Κόμπος» επίσης και το στομάχι, γιατί όταν είμαστε ερωτευμένοι, δεν έχουμε όρεξη να φάμε. Δεν είναι τυχαίο ότι η σεροτονίνη, που είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση του συναισθήματος, παίζει σημαντικό ρόλο και στις διεργασίες πρόσληψης της τροφής!
Τον πρώτο καιρόως ερωτευμένοι είμαστε έρμαια των σεξουαλικών ορμονών μας. Έπειτα από μερικούς μήνες, οπότε και θεωρείται ότι ξεκινάει το πραγματικό πάθος, τότε ο οργανισμός ενεργοποιεί το σύστημα παραγωγής ντοπαμίνης, ουσία η οποία κάνει κάθε άτομο να ποθεί το ταίρι του. Ταυτόχρονα, στον εγκέφαλο μειώνεται η συγκέντρωση σεροτονίνης, με αποτέλεσμα η έλλειψή της να δημιουργεί έμμονες σκέψεις. O ερωτευμένος σκέφτεται μόνο το άτομο που ποθεί.Γι’ αυτό και συχνά χρησιμοποιείται η έκφραση «τρελός από έρωτα». Oι επιστήμονες εξηγούν αυτό το φαινόμενο παρομοιάζοντας τους ερωτευμένους με τους καταθλιπτικούς, που εξαιτίας των χαμηλών επιπέδων σεροτονίνης σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου τους, παρουσιάζουν διάφορες εμμονές.
Σε αυτή την περίοδο, τα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη σωστή κρίση υπολειτουργούν, με αποτέλεσμα ο άνθρωπος που επιθυμούμε να φαίνεται ιδανικός και χωρίς κανένα ελάττωμα. Η κατάσταση αυτή δεν διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί δημιουργεί ένταση και πίεση. Όταν, λοιπόν, τα επίπεδα της υδροκορτιζόνης (ορμόνης που συνδέεται άμεσα με το στρες) αυξάνονται, έχει φτάσει η στιγμή να εδραιωθεί η σχέση. Τον ρόλο τότε αναλαμβάνουν η οξυτοκίνη και η βαζοπρεσίνη, που σχετίζονται με το συναίσθημα της οικειότητας και της τρυφερότητας.
Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι οι ευτυχισμένοι άνθρωποι, όπως είναι οι ερωτευμένοι, κινδυνεύουν λιγότερο από καρδιακή προσβολή και Διαβήτη Τύπου 2, ενώ παρουσιάζουν σπανιότερα υψηλή πίεση στη ζωή τους (και όχι στα πρώτα στάδια του έρωτα, που η πίεση ανεβαίνει λόγω αδρεναλίνης). Σύμφωνα μάλιστα με αμερικανικές έρευνες, τα ανοσοκύτταρα των ευτυχισμένων είναι περισσότερα από ό,τι των υπολοίπων ανθρώπων, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν καλύτερο ανοσοποιητικό, ενώ η χωρητικότητα των πνευμόνων τους είναι μεγαλύτερη.
Όταν η απόσταση με το αντικείμενο του πόθου μας μειώνεται, τα ηνία αναλαμβάνει… η μύτη! Συνηθίζουμε να λέμε: «Μήπως μας ‘’σέρνουν’’ από τη μύτη»; Σύμφωνα, λοιπόν, με επιστημονικά στοιχεία, η όσφρηση φαίνεται να έχει τον τελευταίο λόγο στην επιλογή της σχέσης.O κάθε άνθρωπος έχει μια μυρωδιά που αναδίδει το σώμα του, η οποία είναι μοναδική, όπως τα δαχτυλικά του αποτυπώματα. Αυτή ακριβώς η οσμή μπορεί να προκαλέσει ερωτική επιθυμία σε κάποιον ή να απωθήσει έναν άλλον. Μάλιστα, η οσμή συνδέεται άμεσα με την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τη συναισθηματική συμπεριφορά.
Υπεύθυνες για όλη αυτή τη διαδικασία είναι οι φερομόνες, ουσίες που παράγει το σώμα από αδένες που βρίσκονται στο στόμα, τις μασχάλες, το στήθος και τα γεννητικά όργανα. Παράγονται κατά την περίοδο της εφηβείας και σχετίζονται άμεσα με τη σεξουαλική διέγερση. Σύμφωνα μάλιστα με ερευνητές, η παραγωγή φερομονών σχετίζεται και με το ανοσοποιητικό σύστημα. Θεωρείται ότι πρόκειται για μια προσπάθεια του οργανισμού να επιλέξει –βάσει της μυρωδιάς– τον ιδανικό σύντροφο, ώστε να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή συμβατότητα των ανοσοποιητικών συστημάτων των δύο ατόμων, με απώτερο σκοπό να αποκτήσουν γερά παιδιά. Αυτή είναι η φύση! Βάζει σε χρήση όλους τους πιθανούς συνδυασμούς των λειτουργιών κάθε έμβιου όντος, όπως και του ανθρώπου, και κάνει ό,τι το δυνατόν καλύτερο για την διαιώνισή τους!
Από μια «τεχνολογική» βιολογική άποψη, ο άνθρωπος, όπως είδαμε, είναι «ρυθμισμένος» να αισθάνεται ευτυχής όταν αναλαμβάνει δύσκολες ψυχικές ή σωματικές αποστολές. Αυτό που λείπει σήμερα, είναι ένα σκίρτημα καρδιάς. Συνειδητοποιώντας την αξία της ζωής και της υγείας, είναι καλύτερα να αναζητήσουμε αυτό το σκίρτημα μέσα από τον έρωτα και την αγάπη, παρά μέσα από το «τρεχαλητό του Βέγγου» και τους πολέμους. Και μήπως ήρθε η ώρα να ξαναθυμηθούμε εκείνο το…«Κάντε έρωτα, όχι πόλεμο»;
Γνωρίζοντας ότι οι ορμόνες επηρεάζουν όλη την ψυχοσύνθεση, καθώς επίσης και την υγεία του σώματος, επεκτείνεται η κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς του εαυτού μας μα και των άλλων. Το παν, λοιπόν, είναι η σωστή διαχείριση των «θέλω» μας. Και αν αυτό υιοθετηθεί ως τρόπος ζωής, είναι η υγεία μας, καθώς και η αντίσταση στις μόδες και τις αρρώστιες του καιρού μας γιατί… αγαπάμε τη Ζωή!!!
ΣΑΣΗ ΧΟΤΖΟΓΛΟΥ: ψυχολόγος και ερευνήτρια εναλλακτικών μεθόδων θεραπείας.
Περιοδικό ΖΕΝΙΘ
