Βότανα, Γαϊδουράγκαθο, Διάβασέ το!, Φυσική Ζωή

Οι εξαιρετικές ιδιότητες του γαϊδουράγκαθου

Η σιλυμαρίνη, η οποία αποτελεί το δραστικό συστατικό του γαϊδουράγκαθου, είναι μια ουσία με πολλαπλά οφέλη για τον οργανισμό.

Το γαϊδουράγκαθο είναι ένα βότανο που έχει χρησιμοποιηθεί για χιλιάδες χρόνια για την ενίσχυση της υγείας του ήπατος, των νεφρών και της χοληδόχου κύστης. (1) Περιέχει το φλαβονοειδές σιλυμαρίνη, το οποίο πιστεύεται ότι διαθέτει πολλά οφέλη όπως είναι η προστασία του ήπατος, αλλά και αντιοξειδωτικές, αντιιικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Advertisment

Τι κάνει το γαϊδουράγκαθο τόσο ξεχωριστό;

Ευδοκιμεί στη Μεσόγειο, αλλά πλέον βρίσκεται σε όλο τον κόσμο και σε ορισμένες περιοχές θεωρείται ζιζάνιο παρά τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Όταν τα φύλλα του συνθλίβονται, απελευθερώνουν ένα γαλακτώδες υγρό που δίνει στο βότανο το χαρακτηριστικό του όνομα. (2)
Η σιλυμαρίνη, η οποία αποτελεί το δραστικό συστατικό του, στην πραγματικότητα είναι μια ομάδα ενώσεων (σιλιμπινίνη, σιλιδιανίνη και σιλικριστίνη) που συνδυάζονται προκειμένου να παρέχουν πολλαπλά οφέλη στην υγεία. Με ποιο τρόπο η σιλυμαρίνη προστατεύει το συκώτι σας;

Γαϊδουράγκαθο και οφέλη

Κατ’ αρχάς έχει αντιινώδεις ιδιότητες, που σημαίνει ότι εμποδίζει τη δημιουργία ουλώδους ιστού και πιστεύεται ότι δρα ως «παράγοντας αποκλεισμού τοξινών» αναστέλλοντας την πρόσδεση του τοξινών στους υποδοχείς των κυτταρικών μεμβρανών του συκωτιού. (3) Η σιλυμαρίνη δεν χρησιμοποιείται μόνο για τη θεραπεία της αλκοολικής ηπατοπάθειας, της οξείας και χρόνιας ιογενούς ηπατίτιδας και των ασθενειών του ήπατος που προκαλούνται από τις τοξίνες, αλλά έχει αποδειχτεί από μελέτες σε ζώα ότι αυτή η ισχυρή ένωση μειώνει την ηπατική βλάβη που προκαλείται από διάφορα φάρμακα και περιβαλλοντικές τοξίνες, όπως οι παρακάτω: (4)

Ακεταμινοφαίνη (Tylenol) Τετραχλωράνθακας (πιθανό καρκινογόνο που συνήθως βρίσκεται στα οικοδομικά υλικά και τα καθαριστικά)
Ακτινοβολία
Υπερσιδήρωση
Φαινυλυδραζίνη (ένα δηλητηριώδες υγρό)
Αλκοόλ
Αμανίτης ο φαλλοειδής (δηλητηριώδες μανιτάρι)
Χημειοθεραπεία
Ψυχοτρόπα φάρμακα

Το γαϊδουράγκαθο καταστέλλει την κυτταρική φλεγμονή χρησιμοποιώντας μια διαδικασία 2 φάσεων

Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του γαϊδουράγκαθου είναι από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματά του και πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι αυτό επιτυγχάνεται εν μέρει χρησιμοποιώντας μια διαδικασία 2 φάσεων παρόμοια με εκείνη που προκύπτει από άλλα ευεργετικά φυσικά συστατικά, όπως η κουρκουμίνη (που βρίσκεται στην κουρκούμη) και η EGCG (επιγαλλοκατεχίνη, ένα συστατικό του πράσινου τσαγιού). (5)

Advertisment

Η μελέτη αποκάλυψε ότι στην πρώτη φάση η κυτταρική απόκριση στη σιλυμαρίνη είναι μια ταχεία αύξηση της γονιδιακής έκφρασης που σχετίζεται με το κυτταρικό στρες και ειδικά το στρες του ενδοπλασματικού δικτύου (ER). Σε σοβαρές περιπτώσεις, αυτό το στρες μπορεί να οδηγήσει σε κυτταρικό θάνατο, ο οποίος μπορεί πράγματι να είναι ευεργετικός σε ορισμένες περιπτώσεις (όπως στον καρκίνο).

Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει μεγαλύτερη καταστολή της γονιδιακής έκφρασης που σχετίζεται με τη φλεγμονή. Εκτός από την αναστολή των φλεγμονωδών οδών σηματοδότησης, η σιλυμαρίνη επίσης: (6)

• Ενεργοποιεί την ΑΜΡ-ενεργοποιημένη πρωτεϊνική κινάση (AMPK): Η ΑΜΡΚ είναι ένα ένζυμο μέσα στα κύτταρα του σώματος. Μερικές φορές ονομάζεται «κύριος μεταβολικός διακόπτης» επειδή παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού. (7) Σύμφωνα με το περιοδικό «Natural Medicine Journal»: (8)

«Η ΑΜΡΚ προκαλεί μια πλημμύρα γεγονότων μέσα στα κύτταρα τα οποία εμπλέκονται στη διατήρηση της ενεργειακής ομοιόστασης…Η ΑΜΡΚ ρυθμίζει μια σειρά βιολογικών δραστηριοτήτων που ομαλοποιούν την ανισορροπία των λιπιδίων, της γλυκόζης και των επιπέδων ενέργειας.

Το μεταβολικό σύνδρομο (ΜΣ) εμφανίζεται όταν οι ΑΜΡΚ-ρυθμιζόμενες οδοί απενεργοποιούνται προκαλώντας ένα σύνδρομο που περιλαμβάνει υπεργλυκαιμία, διαβήτη, διαταραχές των λιπιδίων και ενεργειακή ανισορροπία… Η ΑΜΡΚ βοηθά στον συντονισμό της αντίδρασης σε αυτούς τους στρεσογόνους παράγοντες εξασφαλίζοντας ενέργεια για την κυτταρική επιδιόρθωση, συντήρηση ή επιστροφή στην ομοιόσταση καθώς και βελτιωμένες πιθανότητες επιβίωσης.

Οι ορμόνες λεπτίνη και αδιπονεκτίνη ενεργοποιούν την ΑΜΡΚ. Με άλλα λόγια, η ενεργοποίηση της ΑΜΡΚ μπορεί να προσφέρει παρόμοια οφέλη με την άσκηση, τη δίαιτα και την απώλεια βάρους, δηλαδή τις αλλαγές στον τρόπο ζωής που θεωρούνται ευεργετικές για διάφορες παθήσεις».

• Αναστέλλει τον στόχο της ραπαμυκίνης στα θηλαστικά (mTOR): Αυτό είναι ευεργετικό, αφού όταν η οδός mTOR ενεργοποιείται μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Αυτή η οδός είναι πολύ παλαιά αλλά εκτιμήθηκε σχετικά προσφάτως και είναι γνωστή λιγότερο από 20 χρόνια.

Οι πιθανότητες είναι πολύ υψηλές αλλά ο γιατρός σας ποτέ δεν το διδάχτηκε αυτό στην Ιατρική Σχολή και μάλλον δεν το γνωρίζει καν. Πολλά καινούρια φάρμακα κατά του καρκίνου χρησιμοποιούν αυτή την οδό. Τα συγκεκριμένα φάρμακα έχουν επίσης χορηγηθεί σε ζώα προκειμένου να επεκταθεί η διάρκεια ζωής τους.

Εκτός από τα οφέλη στο συκώτι τι άλλα πλεονεκτήματα έχει το γαϊδουράγκαθο;

Το γαϊδουράγκαθο περιέχει σιλυμαρίνη και σιλυβίνη, δύο αντιοξειδωτικά που είναι γνωστό ότι προστατεύουν το ήπαρ από τις τοξίνες, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων από το αλκοόλ. Έχει βρεθεί ότι η σιλυμαρίνη όχι μόνο αυξάνει τη γλουταθειόνη (ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό ζωτικής σημασίας για την αποτοξίνωση του ήπατος), αλλά βοηθά επίσης την αναγέννηση των ηπατικών κυττάρων. (9) Ωστόσο, το να θεωρηθεί ότι το γαϊδουράγκαθο είναι ένα βότανο που ωφελεί μόνο το ήπαρ είναι πολύ λίγο, δεδομένου ότι διαθέτει πολλά επιπλέον οφέλη.

Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και οι εν δυνάμει αντικαρκινικές του ιδιότητες. (10) Το Αμερικανικό Βοτανικό Συμβούλιο αναφέρει το εξής (ABC): (11) «Διάφορες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν τόσο in vitro όσο και in vivo δείχνουν ότι το γαϊδουράγκαθο είναι δυνητικά ευεργετικό στη θεραπεία ή την πρόληψη διαφόρων τύπων καρκίνου: αναστέλλει τα κύτταρα του καρκίνου του προστάτη και αυξάνει την απόπτωσή τους (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος) ενώ αναστέλλει την ανάπτυξη και ενισχύει την υποχώρηση των όγκων του δέρματος με τοπική εφαρμογή.

…Αναστέλλει την εμφάνιση του καρκινώματος πλακώδους επιθηλίου της γλώσσας, μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης νεοπλασμάτων της ουροδόχου κύστης, αναστέλλει την ανάπτυξη και τη σύνθεση του DNA των καρκινικών κύτταρων του μαστού και του τραχήλου, μειώνει τη συχνότητα του αδενοκαρκινώματος του παχέος εντέρου που προκαλείται από φάρμακα και αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων της λευχαιμίας.

Η σιλυβίνη είναι αποτελεσματική στον ορμονοάντοχο καρκίνο του προστάτη και ενισχύει την αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας με βάση τον παράγοντα νέκρωσης όγκου-α (TNF). Πράγματι, η βοήθειά της όσον αφορά την προστασία του ήπατος από τις χημειοθεραπείες και τις ακτινοβολίες είναι τόσο πολύτιμη για τους ασθενείς με καρκίνο όσο και οι αντινεοπλασματικές επιδράσεις της ιδίως σε καρκίνους ανθεκτικούς στα φάρμακα.

…Οι ασθενείς με μεταστατικούς όγκους στον εγκέφαλο που έλαβαν γαϊδουράγκαθο και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα πριν από τη θεραπεία με ακτινοβολία παρουσίασαν μεγαλύτερο χρόνο επιβίωσης και λιγότερες παρενέργειες.
Βασισμένοι σε ένα σύνολο φαρμακολογικών μελετών, οι συγγραφείς ισχυρίζονται ότι η τοπική εφαρμογή σιλυμαρίνης αποτελεί ευεργετική προσθήκη στα αντηλιακά όσον αφορά την προστασία απέναντι στους καρκίνους του δέρματος που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία Β.

Οι ειδικοί συστήνουν να περιλαμβάνονται τυποποιημένα προϊόντα γαϊδουράγκαθου στις θεραπευτικές μεθόδους κατά του καρκίνου και κυρίως όπου υπάρχει βλάβη ή πιθανή βλάβη στο συκώτι ή τα νεφρά από την αλλοπαθητική θεραπεία».
4 επιπλέον πιθανά οφέλη του γαϊδουράγκαθου στην υγεία

Εκτός από την ενίσχυση της υγείας του ήπατος και την προστασία από τον καρκίνο, το γαϊδουράγκαθο έχει και τα παρακάτω πιθανά οφέλη: (12)

Υγεία των νεφρών

Λέγεται ότι η επίδραση του γαϊδουράγκαθου στα νεφρά «καθρεφτίζει την επίδραση του βοτάνου στο ήπαρ». Είναι πολλά υποσχόμενο όσον αφορά την αναγέννηση των κυττάρων των νεφρών και αποδεικνύεται χρήσιμο ακόμη και σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση.

Υγεία της καρδιάς

Το γαϊδουράγκαθο φαίνεται ότι αυξάνει τα επίπεδα της ωφέλιμης HDL χοληστερίνης και μειώνει τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης. Η σιλυμαρίνη βοηθά επίσης στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Διαβήτης

Όσοι ασθενείς με διαβήτη έλαβαν σιλυμαρίνη για 4 μήνες παρουσίασαν βελτίωση του γλυκαιμικού προφίλ τους καθώς και σημαντική μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (η HbA1c αποτελεί τρόπο μέτρησης του μέσου όρου του σακχάρου στο αίμα κατά τη διάρκεια των 3 τελευταίων μηνών), της γλυκόζης νηστείας, της ολικής χοληστερίνης, της LDL χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν φάρμακο πλασέμπο. (13) Το γαϊδουράγκαθο βελτιώνει επίσης τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη. (14)

Υγεία του εγκεφάλου

Το γαϊδουράγκαθο φαίνεται ότι διαθέτει νευροπροστατευτικές ιδιότητες και πρώιμες έρευνες έδειξαν ότι είναι ευεργετικό στην αντιμετώπιση της σκλήρυνσης κατά πλάκας και της νόσου του Πάρκινσον. Μελέτες σε πειραματόζωα έδειξαν επίσης ότι η σιλυμαρίνη μπορεί να καταστείλει τον σχηματισμό της βήτα αμυλοειδούς πρωτεΐνης (μια τοξική πρωτεΐνη που συνδέεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ) βοηθώντας έτσι στην πρόληψη της συγκεκριμένης νόσου. (15)

Ενδεχόμενες παρενέργειες

Εκτός από όλα τα παραπάνω, το γαϊδουράγκαθο φαίνεται ότι είναι ασφαλές και καλά ανεκτό από τους περισσότερους ανθρώπους κι έχει ελάχιστες παρενέργειες. Το Αμερικανικό Βοτανικό Συμβούλιο αναφέρει: (16) «Σε γενικές γραμμές, το γαϊδουράγκαθο έχει αναγνωριστεί ως ένα ασφαλές και καλά ανεκτό βότανο με περιορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες παρόμοιες με αυτές του εικονικού φαρμάκου. Αν και δεν υπάρχουν βραχυπρόθεσμες δοκιμές χορήγησης μεγάλης ποσότητας σιλυμαρίνης σε υγιείς πληθυσμούς, είναι σαφές ότι υπό τις περιορισμένες συνθήκες των διαθέσιμων μελετών το γαϊδουράγκαθο φαίνεται αρκετά ασφαλές…Η από του στόματος λήψη ενός φαρμάκου που περιείχε από 70% ως 80% σιλυμαρίνη σε δοσολογία 420 mg ημερησίως ήταν ασφαλής μέχρι και 41 μήνες χρήσης ενώ δεν αναφέρθηκαν σημαντικές παρενέργειες.

Η πλειονότητα των αναφερθέντων ανεπιθύμητων ενεργειών δεν σχετίζονται με το προϊόν ή είναι δύσκολο να διαχωριστούν από την υπάρχουσα ασθένεια. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με τη χρήση του γαϊδουράγκαθου είναι σπάνιες και περιλαμβάνουν γαστρεντερικά προβλήματα…Σε δοσολογία μεγαλύτερη από 1,5 g την ημέρα είναι πιθανή η ύπαρξη καθαρτικής επίδρασης λόγω της αυξημένης έκκρισης της χολής. Επίσης, έχουν αναφερθεί ήπιες μη σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις».

Αν προβληματίζεστε για την υγεία του ήπατος ή των νεφρών σας ή ενδιαφέρεστε για οποιαδήποτε από τις αντικαρκινικές και αντιδιαβητικές ιδιότητες και την καρδιακή τόνωση που προσφέρει η σιλυμαρίνη, ίσως είναι καλό να σκεφτείτε το ενδεχόμενο λήψης ενός συμπληρώματος γαϊδουράγκαθου υψηλής ποιότητας. Σε διατροφικό επίπεδο, η σιλυμαρίνη βρίσκεται επίσης στις αγκινάρες, την κουρκούμη και τον κόλιανδρο, παρ’ όλο που το γαϊδουράγκαθο αποτελεί την πλουσιότερη γνωστή πηγή.

[toggle title="Πηγές"]

www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26186142

nccih.nih.gov/research/results/spotlight/071715?nav=rss

www.mayoclinic.org/drugs-supplements/milk-thistle/evidence/hrb-20059806

[1,2]. umm.edu/health/medical/altmed/herb/milk-thistle

[3,4]. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20564545

[5]. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26186142

[6]. nccih.nih.gov/research/results/spotlight/071715?nav=rss

[7]. authoritynutrition.com/berberine-powerful-supplement/

[8]. www.naturalmedicinejournal.com/journal/2012-12/clinical-applications-berberine

[9]. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17133738

[10]. www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17548789