Τι είναι η κομπούχα; Ποτό υγείας και φυσικής θεραπείας από την Άνω Ανατολή
Ενδεχομένως να την ξέρετε και ως «τσάι της Μαντζουρίας». Οι «θαυματουργές» ιδιότητες της κομπούχα έφτασαν στο δυτικό κόσμο από την Ανατολή και διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα μέσω της εμπειρικής χρήσης, καθώς δεν έχουν ακόμα πραγματοποιηθεί επιστημονικές έρευνες που να τις επιβεβαιώνουν.
Πρόκειται για ένα ζυμομύκητα που αναπτύσσεται σε διάλυμα μαύρου ή πράσινου τσαγιού και ζάχαρης με τη βοήθεια
«μαγιάς» (που συνήθως είναι υγρό από προηγούμενη ζύμωση ή, αν δεν υπάρχει, αποσταγμένο ξίδι). Μέσω της ζύμωσης του μύκητα απελευθερώνονται πολλές θρεπτικές ουσίες, μεταξύ των οποίων, προβιοτικά στοιχεία που συμβάλλουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και στην εξισορρόπηση της λειτουργίας του ήπατος. Πολλοί πιστεύουν ότι μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό όσων πάσχουν από ασθένειες του ανοσοποιητικού.
Advertisment
Η Κομπούχα (Kombucha) -και κάποιες άλλες τροφές, όπως το γιαούρτι και το κεφίρ- περιέχει βακτηρίδια με μεγάλη θρεπτική αξία για τον οργανισμό, καθώς και ένζυμα, οργανικά οξέα και βιταμίνες. Από βιταμίνες, περιέχει όλες του συμπλέγματος Β και σε μεγαλύτερες ποσότητες τις Β1, Β2, Β6 και Β12, που τονώνουν τον οργανισμό, συμβάλλουν στο μετασχηματισμό των λιπών και των πρωτεϊνών και παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Περιέχει ακόμα και βιταμίνη C, που είναι γνωστή για την αποτοξινωτική της δράση και τα οφέλη της στο ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης, είναι πλούσια σε οργανικά οξέα, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται το γαλακτικό οξύ, που ρυθμίζει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, το οξικό οξύ, που θεωρείται αντισηπτικό και αναστέλλει την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών, το γλυκουρονικό οξύ, που έχει αποτοξινωτικές ιδιότητες, το βουτυρικό οξύ, που προστατεύει τα τοιχώματα των εντέρων, τα αμινοξέα, που είναι δομικά συστατικά των πρωτεϊνών και από τα οποία παράγονται ζωτικής σημασίας ένζυμα και άλλα, εξίσου σημαντικά για τον οργανισμό μας, οργανικά οξέα.
Καλό είναι σε κάθε περίπτωση να συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν πάρετε κομπούχα, ιδιαίτερα αν πάσχετε ή υποπτεύεστε ότι πάσχετε από κάποια ασθένεια. Χυμό κομπούχα δεν πρέπει να καταναλώνουν τα παιδιά κάτω των 4 ετών και οι γυναίκες σε περίοδο εγκυμοσύνης και θηλασμού.
Δεν είναι πολύ εύκολο να βρείτε μύκητα κομπούχα στο εμπόριο. Κάποια μεγάλα και εξοπλισμένα καταστήματα βιολογικών ειδών φέρνουν κατά καιρούς και ενδεχομένως μπορείτε να τον παραγγείλετε. Ένας άλλος τρόπος είναι να τον παραγγείλετε μέσω του Διαδικτύου. Το καλύτερο από όλα, βέβαια, είναι να σας τον χαρίσει κάποιος φίλος! Πάντως, θα βρείτε στα βιολογικά προϊόντα έτοιμο ρόφημα κομπούχα, σε περίπτωση που δεν βρίσκετε το μύκητα ή δεν έχετε χρόνο να το παρασκευάσετε μόνοι σας.
Ξεκινήστε πίνοντας μισό ποτήρι νερού χυμό κομπούχα την ημέρα. Καλύτερη ώρα για να πιείτε το ρόφημα κομπούχα είναι το πρωί. Μετά από μία εβδομάδα, προσθέστε μισό ακόμη ποτήρι νωρίς το βράδυ. Αυξήστε σταδιακά τη δοσολογία, μέχρι να φτάσετε στα 3 ποτήρια ημερησίως. Η αποτοξινωτική δράση του ροφήματος μπορεί να σας προκαλέσει αρχικά κάποιες παρενέργειες (όπως, διάρροια). Σε αυτή την περίπτωση, επιτρέψτε στον οργανισμό σας να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, μειώνοντας προσωρινά τη δόση. Κομπούχα μπορείτε ακόμα να χρησιμοποιήσετε και για την παρασκευή διάφορων καλλυντικών συνταγών.
Από τη βιβλιογραφία που αναφέρεται στην κομπούχα (π.χ. Κομπούχα, Το παραδοσιακό ελιξήριο της Ανατολής των Bartholomew Alick & Bartholomew Mari) και από το Διαδίκτυο (αριθμούν μερικές χιλιάδες) προκύπτουν μια σειρά από ιδιότητες τις οποίες σε μεγάλο βαθμό θα σας επιβεβαιώσουν όσοι γνωστοί και φίλοι τη χρησιμοποιούν:
Advertisment
• Αποτοξινώνει τον οργανισμό και συμβάλλει στην απομάκρυνση των επιβλαβών βαρέων μετάλλων.
• Ρυθμίζει και εξισορροπεί τη λειτουργία του ήπατος.
• Ρυθμίζει το μεταβολισμό και βοηθά στην απώλεια βάρους.
• Βοηθά την πέψη, ανακουφίζει από τη δυσκοιλιότητα.
• Αμβλύνει τα συμπτώματα του εκζέματος και του άσθματος.
• Βελτιώνει την όψη του δέρματος και των μαλλιών.
• Βοηθά στην καταπολέμηση της αϋπνίας.
• Λειτουργεί γενικά ως θαυμάσιο τονωτικό του οργανισμού.
Για να φτιάξετε κομπούχα μόνοι σας θα χρειαστείτε:
Ένα ανοξείδωτο δοχείο περίπου 5 λίτρων
Μια καθαρή, αποστειρωμένη πετσέτα ή ένα τουλπάνι, αρκετά μεγάλο, ώστε να τυλίγεται γύρω από το χείλος του δοχείου
Ένα μεγάλο ελαστικό επίδεσμο (για να συγκρατήσει το ύφασμα γύρω από το δοχείο)
Ένα θερμόμετρο (προαιρετικά)
4 λίτρα (+ 1 ποτήρι) βρασμένο ή φιλτραρισμένο νερό σε θερμοκρασία δωματίου
6 φακελάκια πράσινο ή μαύρο τσάι
320 γρ. άσπρη ζάχαρη
Έναν υγιή και καθαρό μύκητα κομπούχα
400 ml υγρό έτοιμης κομπούχα ή, εναλλακτικά, 4 κουταλάκια αποσταγμένο ξίδι
Μπουκάλια συνολικής χωρητικότητας 4 λίτρων
Μία κανάτα με μετρητή
Για να πετύχει η κομπούχα σας και να μην κινδυνέψει να μουχλιάσει ή να κολλήσει βλαβερούς μικροοργανισμούς, είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσετε τη διαδικασία έχοντας καθαρίσει -και ακόμα καλύτερα αποστειρώσει- ό,τι θα χρησιμοποιήσετε και να έχετε απολυμάνει τα χέρια σας. Προσοχή! Ποτέ μην αποθηκεύετε το υγρό της κομπούχα σε σκεύη κεραμικά, ζωγραφισμένα ή από αμμοβολημένο κρύσταλλο, καθώς τα οξέα ενδέχεται να εκλύσουν τοξικές ουσίες.
Εκτέλεση:
Bράζετε 1 λίτρο νερό σε μια ανοξείδωτη κατσαρόλα ή σε ένα πυρίμαχο γυάλινο σκεύος. Μόλις το νερό πάρει βράση, το κατεβάζετε από τη φωτιά, προσθέτετε τη ζάχαρη και το τσάι και ανακατεύετε μέχρι να διαλυθεί τελείως η ζάχαρη. Αφήνετε το μείγμα για 15 λεπτά. Στο μεταξύ, προσθέτετε τα 3 λίτρα και το ένα επιπλέον ποτήρι νερό (σε θερμοκρασία δωματίου) στο δοχείο που θα χρησιμοποιήσετε για τη ζύμωση. Αφού περάσουν τα 15 λεπτά, αφαιρέστε τα φύλλα τσαγιού (ή τα φακελάκια) από το υγρό και προσθέστε το στο δοχείο ζύμωσης. Σ’ αυτό το σημείο, η θερμοκρασία του μείγματος μέσα στο δοχείο πρέπει να κυμαίνεται στους 20-30 βαθμούς Κελσίου. Το υγρό δεν πρέπει να είναι πολύ ζεστό, γιατί θα «σκοτώσει» την κομπούχα σας. Στη συνέχεια, τοποθετήστε το μύκητα κομπούχα στο υγρό και προσθέστε τα 400 ml από το έτοιμο υγρό κομπούχα (ή, αν δεν έχετε, τα 60 ml αποσταγμένο ξίδι). Καλύψτε την επιφάνεια του δοχείου με πετσέτα ή τουλπάνι –που αφήνει τον αέρα να περνά, αλλά όχι τους μικροοργανισμούς- και στερεώστε το με ένα μεγάλο λάστιχο ή έναν ελαστικό επίδεσμο.
Η ζύμωση:
Τοποθετήστε το δοχείο σε ένα σημείο χωρίς υγρασία ή υπερβολική ζέστη, μακριά από μυρωδιές. Το δοχείο πρέπει να μπορεί να παίρνει αέρα, ενώ δεν πρέπει να μετακινηθεί για μία περίπου εβδομάδα (μια αεριζόμενη ντουλάπα μακριά από την κουζίνα είναι ιδανική). Περίπου 1 εβδομάδα αργότερα, κάντε την πρώτη δοκιμή. Αν όλα έχουν πάει καλά, ήδη έχει δημιουργηθεί ένα «μωρό» κομπούχα στην κορυφή του μείγματος. Το μείγμα έχει έντονα όξινη μυρωδιά και η γεύση του πρέπει επίσης να είναι ελαφρώς όξινη – και όχι πια γλυκιά, αφού η ζάχαρη έχει απορροφηθεί από το μύκητα. Αν η γεύση δεν είναι η αναμενόμενη, αφήστε το 1-2 μέρες ακόμη. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν ακόμη και 2 εβδομάδες μέχρι να είναι έτοιμο το μείγμα, αν και συνήθως μία περίπου εβδομάδα είναι αρκετή (όσο πιο ζεστό είναι το σημείο όπου αφήνετε το δοχείο να γίνει η ζύμωση, τόσο πιο γρήγορα παρασκευάζεται). Όταν πια η κομπούχα σας είναι έτοιμη, ρίξτε το έτοιμο ρόφημα στα μπουκάλια (επειδή καλό είναι να μην περάσει αέρας μαζί με το υγρό, μεταγγίστε το πρώτα σε μία κανάτα με στενό στόμιο και από εκεί στα μπουκάλια) και κλείστε τα καλά.
Η αναπαραγωγή:
Με καθαρά χέρια, αφαιρέστε τον παλιό και το νέο μύκητα από το μείγμα και βάλτε τους σε ένα καθαρό πιάτο. Θυμηθείτε να κρατήσετε περίπου 400 ml από το υγρό σαν μαγιά για τη νέα κομπούχα που θα φτιάξετε στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας και τους δύο μύκητες. Μπορείτε πάντα να χαρίσετε το μικρό κομπούχα σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο! (κάθε μύκητας έχει ένα κύκλο ζωής, που δεν ξεπερνά τις 6 με 8 χρήσεις).
Το ρόφημα που παρασκευάσατε θα είναι αφρώδες, ιδιότητα που θα ενισχυθεί αν το αφήσετε εκτός ψυγείου τις επόμενες μέρες.
Διαβάστε: Κεφίρ ο ιαματικός. Ιδιότητες και συνταγή
