Παρά το γεγονός ότι παρέχονται πολλές πληροφορίες και συνταγές από τις σύγχρονες μεθόδους διατροφής, οι άνθρωποι συνεχίζουν να παχαίνουν ολοένα και περισσότερο. Αυτό φανερώνει ότι οι γνώσεις μας για τον μεταβολισμό είναι ελλιπείς – ίσως λείπει κάτι από την παλιά σοφία που βοήθησε εκατοντάδες γενιές ανθρώπων να παραμείνουν αδύνατοι και υγιείς. Φυσικά, η πρόσβαση στις σύγχρονες επιστημονικές γνώσεις είναι ιδιαίτερα χρήσιμη. Το κλειδί βρίσκεται στον συνδυασμό αυτών των 2 και στην εφαρμογή τους προκειμένου να έχουμε καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας του οργανισμού μας.
1) Επίπεδο τοξικότητας
Οι τοξίνες αποτελούν ξεκάθαρο κίνδυνο από κάποιες πηγές που ούτε καν μας περνούν από το μυαλό και βλάπτουν σε μεγάλο βαθμό την υγεία μας.
Advertisment
Πολλές τοξίνες, όπως το βρώμιο, αποτελούν συνηθισμένους ενδοκρινικούς διαταράκτες και ανήκουν στην κατηγορία του αλογόνου, μια ομάδα στοιχείων που περιλαμβάνει το φθόριο και το χλώριο. Αυτό που τις καθιστά τόσο επικίνδυνες για τον μεταβολισμό μας είναι το ότι ανταγωνίζονται τους ίδιους υποδοχείς που χρησιμοποιούνται για την πρόσληψη ιωδίου.
Στην καθημερινότητά μας, αυτές οι τοξίνες βρίσκονται στα φυτοφάρμακα, τα πλαστικά, τα προϊόντα αρτοποιίας, τα αναψυκτικά, τα φάρμακα, τους επιβραδυντές φωτιάς και πολλά άλλα εμπορικά προϊόντα.
Καταναλώστε βιολογικά προϊόντα όσο το δυνατόν συχνότερα. Να πλένετε όλα τα προϊόντα καλά, διότι αυτό θα ελαχιστοποιήσει την έκθεσή σας στα φυτοφάρμακα. Αποφύγετε να τρώτε ή να πίνετε από (ή να αποθηκεύετε τρόφιμα και νερό) πλαστικά δοχεία. Χρησιμοποιήστε γυαλί και ασφαλή κεραμικά δοχεία. Ψάξτε για βιολογικό ψωμί και αλεύρι ολικής αλέσεως. Αν είναι δυνατόν, αλέστε τα δικά σας δημητριακά. Ψάξτε για προϊόντα που έχουν την ετικέτα «χωρίς βρώμιο» και αποφύγετε τα αναψυκτικά. Είναι προτιμότερο να πίνετε φυσικό, φιλτραρισμένο νερό. Ψάξτε για προϊόντα προσωπικής υγιεινής με όσο το δυνατόν λιγότερες χημικές ουσίες. Θυμηθείτε πως οτιδήποτε σας αγγίζει, απορροφάται από τον οργανισμό σας. Όταν βρίσκεστε στο αυτοκίνητο ή σε ένα κτήριο, κρατήστε τα παράθυρα όσο το δυνατόν συχνότερα ανοιχτά για καλό αερισμό.
Advertisment
8 τοξικά αντικείμενα που έχετε στο σπίτι σας και πως να τα αντικαταστήσετε
2) Διατροφή
Τα τρόφιμα μας προσφέρουν τα θρεπτικά συστατικά που είναι ζωτικής σημασίας για τον φυσιολογικό μεταβολισμό αλλά και για την υγεία γενικότερα: βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία, αμινοξέα, λιπαρά οξέα και προβιοτικά, πολλά από τα οποία δεν μπορούν να παραχθούν από το σώμα και επομένως πρέπει να προσλαμβάνονται από κάποια εξωτερική πηγή. Ακόμα και μια ουσιαστική θρεπτική ουσία να λείπει από τη διατροφή σας, αυτό θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον μεταβολισμό σας και τη γενικότερη υγεία σας, γι’ αυτό είναι σημαντικό να καταλάβουμε πώς ακριβώς λειτουργούν.
3) Μεταλλικά στοιχεία
Τα μεταλλικά στοιχεία (ασβέστιο, μαγνήσιο, χαλκός και ψευδάργυρος) είναι σημαντικά για τη δομή των ιστών των οστών, του δέρματος και των μαλλιών. Έχουν επίσης ζωτικό ρόλο ως ηλεκτρολύτες, οι οποίοι ρυθμίζουν το ηλεκτρικό φορτίο του σώματος. Το ηλεκτρικό φορτίο είναι απαραίτητο για όλες τις κυτταρικές μεταβολικές λειτουργίες, αλλά κυρίως για την αφομοίωση των θρεπτικών συστατικών και την αποβολή των τοξινών.
Η σωστή ισορροπία των μεταλλικών στοιχείων βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων του νατρίου στον οργανισμό μας αποτρέποντας την κατακράτηση υγρών, τις φλεγμονές και το φούσκωμα. Βοηθούν επίσης στη σωστή όξινη / αλκαλική ισορροπία του σώματός μας (η υπερβολική οξύτητα οδηγεί σε αργό μεταβολισμό και κάνει το σώμα πιο ευάλωτο σε μολύνσεις και ασθένειες) και προστατεύουν τον οργανισμό μας από τις ραδιενεργές τοξίνες.
Επειδή η ανεπάρκεια μεταλλικών στοιχείων σχετίζεται με σοβαρά μεταβολικά προβλήματα (με συμπτώματα όπως δυσπεψία, πονοκέφαλο, νευρικότητα, κατάθλιψη, εξάντληση και ανικανότητα), καλό είναι να καταναλώνετε τρόφιμα, όπως φρούτα και λαχανικά, που καλλιεργούνται σε έδαφος πλούσιο σε μεταλλικά στοιχεία καθώς και θαλασσινά και ειδικά θαλάσσια λαχανικά.
10 μεταλλικά στοιχεία που είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία σας
4) Πρωτεΐνες
Οι πρωτεΐνες και τα απαραίτητα αμινοξέα που περιέχουν αποτελούν τα πρωταρχικά δομικά στοιχεία του σώματος. Οι επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών είναι απολύτως απαραίτητες για έναν υγιή μεταβολισμό. Ωστόσο, πρέπει να χωνεύονται και να αφομοιώνονται σωστά από τον οργανισμό.
Καλές πηγές πλήρων πρωτεϊνών (εκείνων δηλαδή που περιλαμβάνουν και τα 9 απαραίτητα αμινοξέα) είναι οι ζωικές τροφές όπως το κοτόπουλο, το βοδινό κρέας, τα αυγά, το τυρί, τα ψάρια και τα θαλασσινά. Σε περιόδους κατά τις οποίες η εύρεση κρέατος ήταν δύσκολη, οι άνθρωποι στην αρχαιότητα έκαναν συνδυασμό σιτηρών και οσπρίων (όπως ρύζι και φασόλια) για να φτιάξουν γεύματα με πλήρεις πρωτεΐνες. Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τα φασόλια θεωρούνταν το «κρέας των φτωχών» και επίσης αποτελούσαν την κύρια τροφή των μονομάχων.
Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα (ωμέγα-3 και ωμέγα-6) είναι ζωτικής σημασίας για όλες τις σωματικές λειτουργίες και αποτελούν τα δομικά στοιχεία των προσταγλανδινών (ορμόνες που ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση, ελέγχουν τις φλεγμονές και τον πόνο κι ενισχύουν την παραγωγή ενέργειας συμπεριλαμβανομένης της καύσης του λίπους).
Η ανεπάρκεια των απαραίτητων λιπαρών οξέων μπορεί να προκαλέσει έλλειψη ευαισθησίας στην ινσουλίνη, η οποία επηρεάζει αρνητικά τη μετατροπή των υδατανθράκων σε ενέργεια. Πολλοί διατροφολόγοι συνιστούν την κατανάλωση λιπαρών ψαριών (όπως ο σολομός, ο τόνος και το σκουμπρί) ως φυσική πηγή τους. Ωστόσο, η σύσταση αυτή φαίνεται να αγνοεί το γεγονός ότι οι περισσότερες μέθοδοι μαγειρέματος (τηγάνισμα, βράσιμο και ψήσιμο) καταστρέφουν το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο των ευαίσθητων ελαίων των ψαριών.
Γι’ αυτό λοιπόν, συνιστάται η λήψη συμπληρωματικών ελαίων, όπως ο λιναρόσπορος και το νυχτολούλουδο.
5) Προβιοτικά
Τα προβιοτικά, όπως οι γαλακτοβάκιλλοι, αποτελούν τα ωφέλιμα βακτήρια που ζουν στο έντερό μας. Βοηθούν στη διαδικασία της πέψης και ταυτόχρονα εμποδίζουν την ανάπτυξη όλων των άλλων επικίνδυνων μικροοργανισμών στο πεπτικό σύστημα.
Τα προβιοτικά βοηθούν στην πέψη των πρωτεϊνών. Επίσης, εξουδετερώνουν τις τοξίνες στο έντερο. Όταν οι πρωτεΐνες δεν χωνευτούν πλήρως, μπορεί να φτάσουν στο έντερο και την κυκλοφορία του αίματος σε τοξική μορφή. Όταν συμβαίνει αυτό, ο μεταβολισμός τίθεται σε κίνδυνο. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να υπάρξουν αλλεργικές αντιδράσεις, συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου και άλλες επιπλοκές.
Τα τρόφιμα που έχουν υποστεί φυσική ζύμωση (όπως το γιαούρτι που περιέχει οξεόφιλο) είναι μια καλή πηγή φιλικών βακτηρίων. Τα συμπληρώματα προβιοτικών είναι μια άλλη καλή επιλογή.
Διαβάστε περισσότερα για τα προβιοτικά καθώς και για τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση
6) Ένζυμα
Τα ένζυμα συμμετέχουν σε όλες τις διεργασίες του μεταβολισμού. Αυτές οι ενώσεις πρωτεΐνης λειτουργούν ως καταλύτες για τη διάσπαση των τροφίμων σε θρεπτικά συστατικά τα οποία στη συνέχεια αφομοιώνονται ή μετατρέπονται σε ενέργεια. Λειτουργούν επίσης συστηματικά ως μεσολαβητές και καταλύτες για άλλες ορμονικές, αδενικές και σεξουαλικές διαδικασίες. Με την κατάλληλη και ισορροπημένη διατροφή, το σώμα παράγει δικά του ένζυμα. Ωστόσο, εμφανίζεται συχνά έλλειψη ενζύμων ως αποτέλεσμα μεγάλης κατανάλωσης επεξεργασμένων και μαγειρεμένων τροφίμων και μικρής κατανάλωσης ωμών τροφίμων.
Ορισμένες ελλείψεις ενζύμων οφείλονται στη γήρανση. Όσο μεγαλώνετε, τόσο λιγότερα ένζυμα παράγει το σώμα σας. Αντιθέτως, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι αν προμηθεύετε το σώμα σας με ένζυμα μπορεί να επιβραδυνθεί η διαδικασία γήρανσης.
Στο αίμα, τα ένζυμα λειτουργούν ως αντιοξειδωτικά και ως αντιφλεγμονώδεις ουσίες. Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα ένζυμα πρωτεάσης (ένζυμα που βοηθούν στην πέψη των πρωτεϊνών) έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες. Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι η λιπάση (ένα ένζυμο που διασπά το λίπος) βοηθά στη γρηγορότερη καύση του λίπους.
Τα ωμά τρόφιμα περιέχουν όλα εκείνα τα ένζυμα που είναι απαραίτητα για την πέψη τους. Έτσι λοιπόν, φυσικές πηγές λιπάσης είναι τα ωμά τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, όπως το αβοκάντο, τα καρύδια και οι σπόροι. Όσοι θέλουν να μεγιστοποιήσουν την πρόσληψη ενζύμων μπορούν να λαμβάνουν συμπληρώματα φυτικών ενζύμων.
7) Βιταμίνες
«Vita» στα λατινικά σημαίνει ζωή. Οι βιταμίνες, όπως φαίνεται κι από τη ρίζα της λέξης, είναι φορείς ζωής. Αποτελούν μέρος όλων των μεταβολικών διεργασιών, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας και της αφομοίωσης των θρεπτικών συστατικών για την αναγέννηση των ιστών. Μία από τις κύριες λειτουργίες τους είναι η προστασία του σώματος από τις βλαβερές ελεύθερες ρίζες και τις τοξίνες που αποτελούν τα φυσικά υποπροϊόντα του μεταβολισμού.
Οι βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία συνεργάζονται με ακριβή βιολογική ισορροπία. Η ανεπάρκεια βιταμινών θέτει σε κίνδυνο όλες τις μεταβολικές διεργασίες και κάνει το σώμα πιο ευάλωτο στις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν σε διάσπαση των ιστών, ασθένειες και γήρανση.
8) Φυτοθρεπτικά συστατικά
Τα φυτοθρεπτικά συστατικά, όπως η χλωροφύλλη, οι πολυσακχαρίτες, οι στερόλες, οι σαπωνίνες και οι λακτόνες, αποτελούν μέρος μιας τεράστιας ποικιλίας ενώσεων των φυτών που ενισχύουν ορισμένες μεταβολικές διεργασίες. Υπάρχουν χιλιάδες γνωστά φυτοθρεπτικά συστατικά και έχουν γίνει πολλές έρευνες για τις δυνατότητες χρήσης τους για ιατρικούς σκοπούς.
Τα βότανα, μια πλούσια πηγή φυτοθρεπτικών συστατικών, χρησιμοποιούνται εδώ και χιλιάδες χρόνια για την ενίσχυση του μεταβολισμού αλλά και ως τονωτικά για την ανάρρωση από ασθένειες. Θα χρειάζονταν πολλές σελίδες για να περιγράψουμε τις διάφορες λειτουργίες των βοτάνων, γι’ αυτό θα αναφέρουμε εν συντομία μόνο μερικές. Ορισμένα βότανα, όπως το τζίνσενγκ ή το σιβηριανό τζίνσενγκ συμβάλλουν στην εξισορρόπηση των μεταβολικών διαταραχών και στην ανακούφιση από το άγχος και τα σεξουαλικά προβλήματα. Άλλα βότανα, όπως η εφέδρα, δίνουν ενέργεια και βοηθούν στην καύση του λίπους.
Ο καφές και το μαύρο τσάι είναι οι πιο δημοφιλείς τονωτικές ουσίες στον κόσμο. Το πράσινο τσάι έχει ηπιότερη διεγερτική δράση, αλλά περιέχει πολύ ισχυρά αντιοξειδωτικά (πολυφαινόλες).
Πριν χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε βότανο, κάντε μια έρευνα σχετικά με την επεξεργασία, την ισχύ και τις πιθανές παρενέργειές του.
9) Ίνες
Οι ίνες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πέψη, την αφόδευση και την παραγωγή ενέργειας. Εκτός από την αποτοξίνωση του σώματος μέσω της αφόδευσης των αποβλήτων και των τοξινών, οι ίνες επηρεάζουν ορισμένες μεταβολικές διεργασίες, συμπεριλαμβανομένης της μετατροπής των υδατανθράκων και του λίπους σε ενέργεια. Οι ίνες επιβραδύνουν την απορρόφηση των απλών σακχάρων βοηθώντας έτσι στη σταθεροποίηση του σακχάρου στο αίμα, ρυθμίζουν τη λειτουργία της ινσουλίνης και παρέχουν σταθερή ροή ενέργειας στο σώμα. Ορισμένες ίνες (όπως το γλίσχρασμα και η πηκτίνη) λειτουργούν σαν σφουγγάρια απομακρύνοντας τις τοξίνες και το λίπος από το σώμα ώστε να εξαλειφθούν πιο γρήγορα ως απόβλητα. Για όσους δεν ξέρουν πότε πρέπει να σταματήσουν να τρώνε, τα τρόφιμα με ίνες δημιουργούν αίσθημα πληρότητας.
Παρά το γεγονός ότι τα δημητριακά και τα συμπληρώματα είναι ένας καλός τρόπος για να ενισχύσετε την πρόσληψη φυτικών ινών, είναι προτιμότερη η κατανάλωση ολοκληρωμένων τροφών. Ο οργανισμός μας είναι προγραμματισμένος για να μεταβολίζει ολοκληρωμένες τροφές, οι οποίες είναι φυσικά πλούσιες σε φυτικές ίνες και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Σοβαρά προβλήματα μεταβολισμού, όπως η υπερβολική αύξηση του σωματικού λίπους, είναι συχνά το αποτέλεσμα της χρόνιας κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφών. Μια διατροφή με ανεπάρκεια σε φυτικές ίνες και μεταλλικά στοιχεία προκαλεί έντονη επιθυμία για τα θρεπτικά συστατικά που λείπουν, η οποία οδηγεί σε μια σχεδόν μόνιμη αίσθηση πείνας και μερικές φορές σε ψυχαναγκαστική πολυφαγία.
10) Άσκηση
Η άσκηση είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την άμεση τόνωση του μεταβολισμού. Ο συνδυασμός άσκησης και σωστής διατροφής οδηγεί στη μέγιστη μεταβολική αποτελεσματικότητα.
Και τα 2 είναι απολύτως απαραίτητα, με τη διατροφή να αποτελεί τη νούμερο 1 προτεραιότητα. Και να γιατί: τόσο η ικανότητά σας να ασκήστε όσο και τα αποτελέσματα της άσκησης επιταχύνονται φυσικά με τη σωστή διατροφή. Χωρίς αυτή, δεν θα έχετε αρκετά ενεργειακά αποθέματα, ούτε θα είστε σε θέση να αντικαταστήσετε τα θρεπτικά συστατικά που χάνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης. Όταν συμβαίνει αυτό, ο μεταβολισμός μειώνεται.
Φυσικά, τα γονίδια αποτελούν έναν βασικό παράγοντα. Το ίδιο συμβαίνει όμως και με τον μεταβολισμό, και ο μεταβολισμός εξαρτάται από τον τρόπο που αντιμετωπίζετε το σώμα σας. Αν επιχειρήσετε να ασκήστε εντατικά χωρίς να δίνετε σημασία στις διατροφικές ανάγκες του σώματός σας, δεν θα έχετε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Αν θέλετε να αποκτήσετε ένα νεανικό, δυνατό και λεπτό σώμα, απλώς δώστε του ό,τι χρειάζεται για να επιτύχετε την καλύτερη δυνατή κατάσταση του μεταβολισμού σας: να τρώτε καλά, να γυμνάζεστε και να ξεκουράζεστε αρκετά. Το πιο σημαντικό είναι να γνωρίσετε το σώμα σας από μέσα προς τα έξω. Χαρείτε και σεβαστείτε τη δύναμη και την πολυπλοκότητά του και θα σας το ανταποδώσει πλουσιοπάροχα.
