Η σκοτεινή πλευρά της τελειομανίας
Μήπως θέτεις υπερβολικά υψηλά στάνταρ, προσπαθώντας να κάνεις τα πράγματα μόνο τέλεια και αυτό αποτελεί πηγή στρες για σένα; Αν και η τάση να προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο αποτελεί μια αρετή, η τελειομανία- δηλαδή η ικανοποίηση με τίποτε λιγότερο από το τέλειο- έχει και μια σκοτεινή πλευρά. Το πρόβλημα είναι ότι πολύς κόσμος μπερδεύει την τελειομανία με την μεγάλη προσπάθεια για το καλύτερο. Αλλά αυτά τα δύο πράγματα δεν είναι καθόλου ίδια. Η τελειομανία αποτελεί μια κακή συνήθεια και χρειάζεται να εξοντωθεί!
Advertisment
Στον πραγματικό κόσμο, η τελειομανία αποτελεί έτσι κι αλλιώς μια αδύνατη προσδοκία. Μπορεί μόνο να σε κρατήσει σε μια συνεχή και αέναη κατάσταση δυσαρέσκειας και μη ικανοποίησης, αφού πάντα η απαίτηση είναι να κάνεις το τέλειο και όχι το καλύτερο. Είναι αυτό πιθανό όμως; Κοπιάζοντας να πιάσεις το τέλειο είναι σαν να στοχεύεις έναν διαρκώς κινούμενο στόχο. Και όταν τον χάνεις, είναι πιθανό να αρνηθείς ο,τι έχεις καταφέρει ήδη και να επιπλήξεις τον εαυτό σου γι’ αυτό που δεν κατάφερες.
Κάντε εδώ το Τεστ της τελειομανίας
Γι’ αυτό και δεν είναι δύσκολο να αντιληφθείς ότι ο βαθμός στον οποίο είσαι τελειομανής, θα σε οδηγήσει πιθανώς σε αποτυχία. Η ειρωνεία της τελειομανίας είναι ότι συνήθως καταλήγουμε να τα κάνουμε χειρότερα, επειδή αναπόφευκτα θα συναντήσουμε τοίχο, θα απογοητευτούμε και ύστερα θα αποτύχουμε να κάνουμε το καλύτερο, εξαιτίας της αρνητικότητας που εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε για τον εαυτό μας. Τι λες στον εαυτό σου όταν δεν μπορείς να κάνεις κάτι απρόσκοπτα; Ίσως σκέφτεσαι ότι πρέπει να είσαι αλάνθαστος ή οτι «αν δεν τα καταφέρω τέλεια, σημαίνει ότι είμαι μια αποτυχία και δεν θα μπορώ να αντέξω την αποτυχία».
Advertisment
Αυτό το σκεπτικό, το «μαύρο- άσπρο» μπορεί να είναι ιδιαίτερα ψυχοφθόρο. Για παράδειγμα, ένας ομιλητής σε μια διάλεξη ο οποίος θα προσπαθεί να κάνει μια τέλεια αλάνθαστη παρουσίαση, μπορεί να είναι τόσο προσεκτικός, που καταλήγει να μην είναι τόσο καλός ή αληθινά παρών, ενώ θα μπορούσε. Ένα άλλο κλασικό παράδειγμα είναι η σεξουαλική επίδοση. Το άγχος που προέρχεται από την επιθυμία να είναι κάποιος τέλειος απέναντι στο/στη σύντροφο του αποτελεί την κύρια ψυχολογική αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας. Για κάποιον άλλο, ένα παρόμοιο μοτίβο μπορεί να εμφανίζεται στην εργασία, στην μητρότητα/πατρότητα ή σε όποιο σημαντικό στόχο έχει θέσει ο άλλος για τον εαυτό του.
Ο καλύτερος τρόπος να καταπολεμήσεις την τελειομανία είναι η παρέμβαση. Όταν δούμε την τελειότητα ξεκάθαρα, γι’ αυτό ακριβώς που είναι, τότε ο φαύλος κύκλος μπορεί να σπάσει. Αν πραγματικά δίνεις τον καλύτερο σου εαυτό, τότε είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις. Παρατήρησε αν έχεις το σκεπτικό του «μαύρο-άσπρο». Αν ναι, προσπάθησε να κινηθείς έστω λίγα εκατοστά προς την γκρι περιοχή. Για παράδειγμα, αν συνηθίζεις να λες στον εαυτό σου «αν αποτύχω εδώ, είμαι άχρηστος/η», τότε προσπάθησε να αντικαταστήσεις αυτή τη σκέψη με το «όσο και να προσπαθήσω, να μην ξεχνάω ότι όλοι κάνουμε λάθη» ή «έκανα ό,τι μπορούσα και αυτό ήταν το καλύτερο που μπορούσα για τώρα».
