“Συναισθηματικό συμβόλαιο”: Η αρχή μιας καλής σχέσης
Γράφει η Παναγιώτα Καπράλου – Κοινωνιολόγος
Advertisment
Γιατί πολλές ερωτικές σχέσεις, ενώ νιώθουμε να υπόσχονται πολλά, πέφτουν τελικά στο κενό; Γιατί η αρχή μιας καλής γνωριμίας συχνά δεν προχωρά στο επόμενο στάδιο; Ο σημαντικότερος λόγος, συνήθως, είναι η απουσία συναισθηματικού συμβολαίου.
Η λέξη συμβόλαιο ίσως μας φοβίζει γιατί παραπέμπει σε τυπικές διαδικασίες, χαρτιά και υπογραφές. Εδώ, όμως, η λέξη δεν χρησιμοποιείται με αυτή την έννοια αλλά με την έννοια μιας καλής συμφωνίας ανάμεσα στα δύο μέρη μιας ερωτικής γνωριμίας ή και βέβαια οποιουδήποτε άλλου είδους σχέσης. Μάλιστα, αυτή η συμφωνία είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος της άρρητη. Δηλαδή, οι κανόνες δεν θα ειπωθούν αλλά θα είναι μια εσωτερική θέση για τον καθένα. Φοβόμαστε έννοιες όπως κανόνες, όρια, συμφωνία λες και αφαιρούν από τη μαγεία της νέας ερωτικής γνωριμίας. Όταν, όμως, αυτά απουσιάζουν, ακολουθεί απογοήτευση.
Περιμέναμε περισσότερα από το άτομο, τα οποία ποτέ δεν ήρθαν. Θέλαμε εκείνο ή το άλλο αλλά ποτέ δεν το ζητήσαμε ή κυρίως δεν το δείξαμε με τη στάση μας. Ουσιαστικά όσο δεν υπάρχουν μέσα μας, στη στάση μας και στα λόγια μας (όπου χρειάζεται) συναισθηματικοί κανόνες καλής λειτουργίας μιας σχέσης βρίσκουν χώρο και τρυπώνουν οι προσδοκίες. Οι προσδοκίες είναι θολές επιθυμίες και άρα κατά βάση δεν καλύπτονται ποτέ. Νιώθουμε πως το άλλο άτομο δεν μας καταλαβαίνει, πως ενώ μπορεί να κάνει κάτι απλό για να μας χαροποιήσει δεν το κάνει κ.α.
Advertisment
Το συναισθηματικό συμβόλαιο έχει δύο επίπεδα.
Το πρώτο και σημαντικότερο είναι το συμβόλαιο μέσα μας. Αυτό απαιτεί από εμάς μια συνειδητή στάση απέναντι στη ζωή και στις σχέσεις. Με βάση την ιδιοσυγκρασία μου, τις προηγούμενες εμπειρίες μου και τις παροντικές μου ανάγκες τι χρειάζομαι σε μία σχέση για να νιώθω καλά; Είναι σημαντικό σε ένα βαθμό τουλάχιστον (μιας και οι ανθρώπινες επιθυμίες βιώνονται πολλές φορές ως περίπλοκες) να το ξεκαθαρίσουμε στον εσωτερικό μας διάλογο με τον εαυτό. Να γνωρίζουμε ποιες είναι οι συναισθηματικές μας ανάγκες που είναι ζωτικό για εμάς να καλύπτονται σε σημαντικό βαθμό για να υπάρχουμε και να παραμένουμε σε μία ερωτική σχέση.
Αυτή η διαδικασία είναι ταυτόχρονα διαδικασία ξεκαθαρίσματος των αληθινών μας επιθυμιών από τις προσδοκίες αλλά και μία διαδικασία απενοχοποίησης των επιθυμιών. Είναι εντάξει να χρειαζόμαστε μια καλή συναισθηματική βάση πάνω στην οποία θα σταθεί μια νέα σχέση. Φυσικά, με τον καιρό αυτή η συναισθηματική βάση θα εξελίσσεται και θα εμπλουτίζεται. Όμως, ένα μίνιμουμ αυτής, έστω στο επίπεδο της συνειδητής πρόθεσης είναι απαραίτητη εξ’ αρχής. Έτσι είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και μπορούμε χωρίς (όσο γίνεται) το διαστρεβλωτικό φακό των προσδοκιών μας να καταλάβουμε εάν αυτή η γνωριμία είναι κοντά στον αληθινό εαυτό μας.
Το δεύτερο επίπεδο του συναισθηματικού συμβολαίου έχει να κάνει με τη γενναιότητα του να μοιράζομαι με την άλλη πλευρά, όταν το αισθάνομαι, πως μια συμπεριφορά ή κατάσταση δεν με έκανε να αισθανθώ καλά. Ας μη φοβόμαστε τις λέξεις, ας μη φοβόμαστε ότι θα παρεξηγηθούμε. Άλλωστε ένας άνθρωπος που θα μας παρεξηγούσε γιατί είμαστε ειλικρινείς με τα συναισθήματα μας είναι μάλλον ένα ακατάλληλο ταίρι. Μπορώ να μιλήσω στο ταίρι μου ακόμα κι αν η γνωριμία είναι σε σχετικά αρχικό στάδιο. Μπορώ να πω αισθάνθηκα άβολα με αυτή την κατάσταση, ή αισθάνθηκα ανασφάλεια, ή με στενοχώρησε εκείνη η κουβέντα σου.
Είναι σημαντικό να μοιραζόμαστε τα συναισθήματα δυσαρέσκειας όταν προκύπτουν, χωρίς φόβο, γιατί έτσι τίθενται οι βάσεις, έτσι δίνεται η κατεύθυνση και ορίζεται η ποιότητα της σχέσης. Αντίστοιχα, βέβαια, είναι πολύ σημαντικό να μοιραζόμαστε εξίσου και τα όμορφα συναισθήματα που προκύπτουν. Για παράδειγμα, νιώθω όμορφα μαζί σου ή αυτή σου η κίνηση μου έδωσε πολύ χαρά. Ας είμαστε πρώτα ξεκάθαροι μέσα μας και έπειτα ας τολμάμε να είμαστε όπου χρειάζεται, δίχως υπερβολές, ξεκάθαροι με την άλλη πλευρά. Δε χωράνε παρεξηγήσεις και απογοητεύσεις σε μια ειλικρινή σχέση με τον εαυτό και τον άλλον. Ή κι αν προκύψουν λύνονται με μεγαλύτερη ευκολία.
Όλα όσα δεν είπαμε τη στιγμή που έπρεπε παραμένουν μέσα μας και συσσωρεύονται. Υπάρχει ο σωστός χρόνος να ειπωθούν όλα. Πάντα, βέβαια, με σεβασμό στον εαυτό μας και στον άλλο. Και μην ξεχνάμε σε μια σχέση είμαστε πριν απ’ όλα σύμμαχοι και όχι στρατιώτες σε αντίπαλα στρατόπεδα.
Photo: Author/Depositphotos
