Εκατομμύρια άνθρωποι που βιώνουν τα πρώτα σημάδια της νόσου Alzheimer αρχίζουν να νιώθουν ότι τους διαφεύγουν σταδιακά αναμνήσεις. Κατά τα προχωρημένα στάδια, οι ασθενείς συχνά είναι ανίκανοι να ανακαλέσουν τα ονόματα και τα πρόσωπα των αγαπημένων τους.
Η νόσος και οι τελευταίες εξελίξεις
«Ξέρω τι θέλω να πω, απλά δεν μπορώ να βρω τις λέξεις»
Η νόσος Alzheimer πρόκειται για μια εγκεφαλική πάθηση, η οποία προκαλεί αργή εξασθένιση της μνήμης και της σκέψης. Η επίδραση που έχει στον ασθενή, αλλά και στους αγαπημένους του αυτή η νευροεκφυλιστική νόσος είναι αρκετά μεγάλη και θα λέγαμε, τρομακτική. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 26.5 εκατομμύρια άνθρωποι περίπου σε όλο τον κόσμο πάσχουν από κάποια μορφή άνοιας, που φυσικά περιλαμβάνει και το Alzheimer. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι είναι περίπου 160.000 οι ασθενείς και η επίπτωση της διπλασιάζεται ανά 5 χρόνια.
Advertisment
Το βασικό πλαίσιο
Η νόσος ανακαλύφθηκε το 1906 από τον Dr. Alois Alzheimer σε μια από τις γυναίκες ασθενείς του, την Auguste Deter. Η κ. Deter παρουσίαζε «απώλεια μνήμης, παράνοια και ψυχολογικές αλλαγές». Μετά τον θάνατό της σε ηλικία 66 ετών, ο Alzheimer παρατήρησε τη συρρίκνωση των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου, κατά τη διάρκεια της νεκροψίας. Τόσο τα ψυχολογικά, όσο και τα σωματικά συμπτώματα, όπως περιγράφτηκαν από τον Alzheimer, προκαλούνται από πλάκες αμυλοειδούς πρωτεΐνης και νευροϊνιδιακά συμπλέγματα.
Το άμυλο πρόκειται για μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε όλο τον οργανισμό μας· αυτή, για άγνωστους ακόμα λόγους, τροποποιείται αφύσικα, παράγοντας μια μορφή βήτα- αμυλοειδούς, που είναι τοξική για τους νευρώνες του εγκεφάλου. Τα νευροϊνιδιακά συμπλέγματα αποτελούν μάζες πρωτεΐνης «ταυ» – ένα σταθεροποιητικό μόριο, άφθονο στο εσωτερικό των νευρώνων του κεντρικού, νευρικού συστήματος – που όμως στη νόσο Alzheimer συναθροίζονται πάλι αφύσικα. Αυτή η πρωτεΐνη, λοιπόν, δεν μπορεί πια να ρυθμίσει σωστά τη σημαντική διαδικασία των κυτταρικών δομών μεταφοράς, κάτι που διαταράσσει σοβαρά τη μεταφορά των θρεπτικών στοιχείων στον εγκέφαλο.
Αχτίδα ελπίδας
Από τότε που ο Alzheimer πρωτοανακάλυψε τη νόσο που φέρει από το 1906 το όνομά του, έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος. Όλες οι θεραπείες που κυρίως χρησιμοποιούνται, παρουσιάζουν κάποιο βαθμό επιτυχίας στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Κανένα φάρμακο ή θεραπεία, ωστόσο, δεν έχει επιτυχώς μεταβάλλει την καταστρεπτική πορεία της νόσου.
Advertisment
Το 2015, ερευνητές από το Queensland Brain Institute (QBI) του Πανεπιστημίου του Queensland στην Αυστραλία ανέπτυξαν μια καινοτόμα λύση για τον καθαρισμό του εγκεφάλου από τις νευροτοξικές πλάκες αμυλοειδών: την υπερηχητική τεχνολογία. Αυτή η τεχνολογία, που ονομάζεται εστιασμένη θεραπεία υπερήχων, προβάλλει μη-επεμβατικά ταχύτατα ηχητικά κύματα στον εγκεφαλικό ιστό. Η διακύμανση των σημάτων τους επιτρέπει να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, ο οποίος δρα ως ένα στρώμα προστασίας ενάντια σε βακτήρια και τοξίνες.
Ο ερεθισμός του αιματοεγκεφαλικού φραγμού ενεργοποιεί τα μακροφάγα, που ονομάζονται μικρογλοιακά κύτταρα και είναι αυτά που «καθαρίζουν» τους νευρώνες από άχρηστες ουσίες. Στην έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science Translational Medicine, οι ερευνητές αναφέρουν την «αποκατάσταση της μνημονικής λειτουργίας κατά 75% στα ποντίκια, με μηδενική βλάβη του τριγύρω εγκεφαλικού ιστού».
Για να ελέγξουν τις γνωστικές λειτουργίες, οι επιστήμονες ανέπτυξαν τρεις μεθόδους: έναν λαβύρινθο, την αναγνώριση αντικειμένων και την μέθοδο της αποφυγής. Όλα τα ποντίκια επέδειξαν βελτιωμένη επίδοση κατά τις παραπάνω μεθόδους ελέγχου. «Είμαστε εξαιρετικά ενθουσιασμένοι με αυτή την καινοτόμα μορφή θεραπείας του Alzheimer χωρίς τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής», σημείωσε ο Jürgen Götz, ένας από τους ερευνητές του πειράματος. «Συχνά, γίνεται κατάχρηση της λέξης «πρόοδος», αλλά σε αυτή την περίπτωση αυτό αλλάζει θεμελιωδώς τον τρόπο που κατανοούμε το πώς μπορούμε να θεραπεύσουμε αυτή τη νόσο και προβλέπω ένα σπουδαίο μέλλον γι’ αυτή την προσέγγιση».
Εστιασμένη θεραπεία υπερήχων: Σήμερα
Κάθε φορά που μια νέα θεραπευτική μέθοδος ανακαλύπτεται, χρειάζεται να υποβληθεί σε πολυάριθμες κλινικές δοκιμές. Οι κλινικές δοκιμές είναι απαραίτητες για τον καθορισμό όχι μόνο της θεραπευτικής εγκυρότητας, αλλά και της θεραπευτικής ασφάλειας. Σε αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται σήμερα η εστιασμένη θεραπεία υπερήχων.
Σύμφωνα με το ίδρυμα Εστιασμένων Υπερήχων, η θεραπεία σχεδιάζεται ως «μια πρώιμου σταδίου, μη επεμβατική, θεραπευτική τεχνολογία με τη δυνατότητα να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και να μειώσει το κόστος ιατρικών εξόδων για ασθενείς με τη νόσο Alzheimer».
Η εστιασμένη αυτή θεραπεία είναι εξαιρετικά ακριβής, επιτρέποντας στους γιατρούς να στοχεύσουν τις επηρεασμένες περιοχές του εγκεφάλου, χωρίς να βλάπτουν άλλα υγιή σημεία του. Οι επιστήμονες δηλώνουν ότι η θεραπεία υπερήχων μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή, καθώς η πρώτη επιτρέπει το προσωρινό άνοιγμα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, βασικό στάδιο για να περάσουν στον εγκέφαλο οι απαραίτητες φαρμακευτικές ουσίες.
Τελευταίες σκέψεις: Μην ξεχνάτε τα ωμέγα- 3!
Η νόσος Alzheimer αποτελεί μια καταστρεπτική πάθηση. Αν και συνεχίζουμε να ελπίζουμε σε μια αποτελεσματική θεραπευτική εναλλακτική, αξίζει να σημειώσουμε ότι τα συμπληρώματα με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη κατά της νόσου.
Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Alzheimer’s Disease: «η νευροαπεικόνιση δείχνει αυξημένη αιματική ροή σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και τη μάθηση σε άτομα με υψηλά επίπεδα ωμέγα-3». Επιπλέον, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα «έχουν επιδείξει αντι-αμυλοειδής, αντι- ταυ και αντι- φλεγμονώδης δράση στους εγκεφάλους ζώων».
Ο πολύ γνωστός νευροεπιστήμονας Dr. Daniel Amen, συγγραφέας του Change Your Brain, Change Your Life μας λέει:
«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική έρευνα, επειδή παρουσιάζει μια συσχέτιση ανάμεσα στα χαμηλότερα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και στη μειωμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο σε σημαντικές περιοχές για τη μάθηση, τη μνήμη, την κατάθλιψη και την άνοια»
Τροφές που είναι πλούσιες σε ωμέγα-3 αποτελούν ο λιναρόσπορος, τα καρύδια, το κάλε, το σπανάκι, ο σολομός και το σκουμπρί. Επίσης, στα φαρμακεία μπορείτε να βρείτε αξιόπιστα συμπληρώματα διατροφής ωμέγα-3.
[toggle title="Πηγές"]
HTTP://WWW.SCIENCEALERT.COM/NEW-ALZHEIMER-S-TREATMENT-FULLY-RESTORES-MEMORY-FUNCTION
HTTPS://EN.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/MICROTUBULE
HTTPS://EN.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/TAU_PROTEIN
HTTPS://ALZHEIMERSNEWSTODAY.COM/2017/10/12/POTENTIAL-ALZHEIMERS-TREATMENTS-MOVING-FORWARD-BREAKTHROUGHS-LIKELY-TWO-SCIENTISTS-SAY/
HTTPS://WWW.FUSFOUNDATION.ORG/DISEASES-AND-CONDITIONS/NEUROLOGICAL/ALZHEIMERS-DISEASE
HTTPS://WWW.J-ALZ.COM/CONTENT/CAN-OMEGA-3-HELP-PREVENT-ALZHEIMERS-DISEASE
[/toggle]
