Φανταστείτε αυτό: Όλη σας η πραγματικότητα είναι διαστρεβλωμένη. Στα χέρια κάποιου άλλου, ο οποίος σας κακομεταχειρίζεται, σας χειραγωγεί, σας λέει ψέματα, σας ντροπιάζει, σας υποβιβάζει και σας πείθει να πιστεύετε ότι φαντάζεστε πράγματα. Ο άνθρωπος που πιστεύατε ότι ξέρατε και η ζωή που χτίσατε μαζί έχει καταρρεύσει και έχει γίνει μικρά, άχρηστα κομμάτια.
Όταν βρισκόμαστε εν μέσω ενός φαύλου κύκλου κακοποίησης, είναι δύσκολο να εντοπίσουμε ακριβώς τι ζούμε, επειδή οι θύτες μπορούν να αλλάξουν, να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα, ώστε αυτή να εξυπηρετεί αποκλειστικά τις δικές τους ανάγκες. Αν βιώνετε τα έντεκα παρακάτω συμπτώματα και βρίσκεστε σε μια τοξική σχέση με έναν/μία σύντροφο που δεν σας σέβεται, σας υποβιβάζει, σας υποτιμά και σας κακομεταχειρίζεται, αντιμετωπίστε άμεσα την κατάσταση. Φύγετε από αυτή.
Advertisment
11 στοιχεία που μαρτυρούν ότι είστε θύμα ναρκισσιστικής κακοποίησης
1. Βιώνετε αποσύνδεση ως μηχανισμό επιβίωσης
Νιώθετε συναισθηματικά ή ακόμα και σωματικά αποσυνδεδεμένοι από το περιβάλλον σας, εμφανίζοντας κενά στη μνήμη σας, προβλήματα στην αντίληψη, στη συνείδηση και στην αίσθηση εαυτού. Η αποσύνδεση συνδέεται με ένα τραύμα. Η βαριά εμπειρία προκαλεί έναν κατακερματισμό, ώστε τα συναισθήματα, οι ήχοι, οι εικόνες, οι σκέψεις και οι σωματικές αισθήσεις ξεχωρίζονται από την πραγματική ζωή, απομονώνονται.
Η αποσύνδεση μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματικό μούδιασμα. Δραστηριότητες που νεκρώνουν τη σκέψη, εμμονές, εθισμοί και απώθηση μπορεί να γίνουν τρόπος ζωής, επειδή σας παρέχουν απόδραση από την τρέχουσα πραγματικότητα. Ο εγκέφαλός σας βρίσκει τρόπους να μπλοκάρει συναισθηματικά την επίδραση του πόνου, ώστε να μη χρειαστεί να αντιμετωπίσετε τις συνθήκες.
2. Νιώθετε συνεχώς ότι περπατάτε σε τεντωμένο σκοινί
Ένα συνηθισμένο σύμπτωμα του τραύματος είναι να αποφεύγετε οτιδήποτε μπορεί να ζωντανέψει ξανά το τραύμα, είτε αυτό είναι άνθρωποι, μέρη, δραστηριότητες. Είτε είτε φίλος, σύντροφος, μέλος της οικογένειας, συνάδελφος ή εργοδότης, συνεχώς προσέχετε τι λέτε ή κάνετε μπροστά σε εκείνο το άτομο μην τυχόν και τραβήξετε την προσοχή του και γίνετε αντικείμενο του φθόνου του.
Advertisment
Ωστόσο, ξέρετε καλά ότι αυτό δεν λειτουργεί, γιατί και πάλι γίνεστε στόχος του, κάθε φορά που νιώθει εκείνος ή εκείνη ότι έχει το δικαίωμα να σας κάνει σάκο του μποξ. Μπορεί επίσης να επεκτείνετε αυτή σας της συμπεριφορά και έξω από την κακοποιητική σχέση. Να χάσετε την ικανότητά σας να είστε αυθόρμητοι, να προσέχετε συνεχώς τι κάνετε και τι λέτε, ειδικά με ανθρώπους που μοιάζουν ή σχετίζονται με τον θύτη.
3. Βάζετε στην άκρη τις βασικές σας ανάγκες και επιθυμίες, θυσιάζοντας την συναισθηματική, ακόμα και σωματική ασφάλειά σας, για να ικανοποιήσετε τον θύτη
Μπορεί κάποτε να ήσασταν γεμάτοι ζωή και στόχους. Τώρα νιώθετε ότι απλά ζείτε για να εκπληρώνετε τις ανάγκες ενός άλλου ανθρώπου. Η ζωή του ναρκισσιστή φαίνεται να γυρνά γύρω από εσάς και η δική σας ζωή γύρω από τη δική του.
Μπορεί να έχετε τοποθετήσει τους στόχους, τα χόμπι, τις φιλίες και την προσωπική σας ασφάλεια στο πίσω κάθισμα, για να διασφαλίσετε ότι ο θύτης μένει «ικανοποιημένος» από τη σχέση. Φυσικά, σύντομα συνειδητοποιείτε ότι ποτέ δεν είναι πλήρως ικανοποιημένος ασχέτως του τι κάνετε ή δεν κάνετε.
4. Παλεύετε με σωματικά συμπτώματα και προβλήματα υγείας που αναπαριστούν την ψυχική σας απόγνωση
Μπορεί να έχετε χάσει ή βάλει αρκετά κιλά, να έχετε εμφανίσει σοβαρά προβλήματα υγείας που πριν δεν είχατε και να παρατηρείτε σημάδια πρόωρης γήρανσης. Το στρες της χρόνιας κακοποίησης έχει αυξήσει τόσο τα επίπεδα κορτιζόλης και το ανοσοποιητικό σας σύστημα καταρρέει, αφήνοντάς σας ευάλωτους.
5. Ξαφνικά δεν εμπιστεύεστε κανέναν
Κάθε άνθρωπος τώρα αναπαριστά μια απειλή και αγχώνεστε συνεχώς για τις προθέσεις των άλλων. Η συνήθης προσοχή σας μετατρέπεται σε υπερεγρήγορση και υπερβολική επαγρύπνηση. Καθώς ο ναρκισσιστής θύτης σας έχει εργαστεί σκληρά για να σας πείσει ότι οι εμπειρίες σας δεν είναι έγκυρες, δυσκολεύεστε να εμπιστευθείτε τον οποιονδήποτε και φυσικά και εσάς.
6. Έχετε αυτοκτονικούς ιδεασμούς ή τάσεις αυτοτραυματισμού
Μαζί με την κατάθλιψη και το άγχος έρχεται και μια μεγάλη αίσθηση απόγνωσης. Οι συνθήκες είναι αφόρητες, σαν να μην μπορείτε να αποδράσετε, ακόμα κι αν το θέλατε. Αναπτύσσετε μια αίσθηση μαθημένης απόγνωσης που σας κάνει να νιώθετε ότι δεν θέλετε να ζήσετε άλλη μέρα. Μπορεί να προχωράτε σε περιστατικά αυτοτραυματισμού.
7. Αυτο-απομονώνεστε
Πολλοί θήτες απομονώνουν τα θύματά τους, αλλά επίσης τα θύματα απομονώνονται από μόνα τους, επειδή νιώθουν ντροπή γι’ αυτό που βιώνουν. Τα θύματα επίσης μπορεί να τραυματίζονται ψυχολογικά και επανειλημμένα από τις νομικές τρύπες, τα μέλη της οικογένειά τους, τους φίλους και τους φίλους του ναρκισσιστή θύτη. Φοβούνται ότι κανείς δεν θα τους καταλάβει ή πιστέψει, γι’ αυτό, αντί να αναζητήσου βοήθεια, αποφασίζουν να απομονωθούν από τους άλλους ως έναν τρόπο να αποφύγουν την κριτική και την εκδίκηση από τον θύτη τους.
8. Συγκρίνεστε συνεχώς με τους άλλους, καταλήγοντας συχνά να κατηγορείτε τον εαυτό σας για την κακοποίηση
Ένας ναρκισσιστής θύτης έχει εξαιρετικές δεξιότητες στο να «φέρνει» με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έναν άλλο άνθρωπο στη δυναμική της σχέσης, ώστε να τρομοκρατήσει περισσότερο το θύμα του. Ως αποτέλεσμα, τα θύματα εσωτερικεύουν το φόβο και συνεχώς μπαίνουν στη διαδικασία να ανταγωνιστούν τους άλλους για να πάρουν την προσοχή και την αποδοχή του θύτη.
Τα θύματα μπορεί επίσης να συγκρίνουν τους εαυτούς τους με άλλες πιο χαρούμενες, υγιείς σχέσεις ή να αναρωτιούνται αν εκείνα συμπεριφέρονται λάθος και προκαλούν τον θύτη. Η αλήθεια είναι όμως ότι ο θύτης είναι αυτός που πρέπει μόνο να κατηγορηθεί – εσείς δεν είστε σε καμία περίπτωση υπεύθυνοι για την κακοποίησή σας.
9. Σαμποτάρετε και καταστρέφετε τον ίδιο σας τον εαυτό
Τα θύματα αναμηρυκάζουν ξανά και ξανά την κακοποίηση, ακούνε τη φωνή του θύτη τους στο κεφάλι τους, ενισχύουν τις αρνητικές σκέψεις που τους μεταδίδει εκείνος και την τάση να αυτο-σαμποτάρονται. Οι ναρκισσιστές θύτες «προγραμματίζουν» τα θύματά τους να αυτοκαταστραφούν- ορισμένες φορές μέχρι το σημείο να αποπειραθούν να αυτοκτονήσουν.
Λόγω της λεκτικής κακοποίησης και της υπερβολικής κριτικής, τα θύματα αναπτύσσουν την τάση να τιμωρούν τον εαυτό τους, επειδή μεταφέρουν μια τόσο τοξική ντροπή. Μπορεί να σαμποτάρουν τους στόχους, τα όνειρα και τις ακαδημαϊκές τους φιλοδοξίες. Ο θύτης έχει ενσταλάξει μέσα τους μια αίσθηση αχρηστίας και ανικανότητας και αρχίζουν να πιστεύουν ότι δεν αξίζουν να τους συμβαίνουν καλά πράγματα.
10. Φοβάστε να κάνετε αυτό που αγαπάτε και να αναζητήσετε την επιτυχία
Καθώς οι παθολογικοί ναρκισσιστές ζηλεύουν ουσιαστικά τα θύματά τους, τα τιμωρούν για τις επιτυχίες τους. Έτσι τα θύματα συσχετίζουν τις χαρές, τα ενδιαφέροντα, τα ταλέντα και τις επιτυχίες τους με βίαιη και τιμωρητική συμπεριφορά. Γι’ αυτό και φοβούνται να κυνηγήσουν ή να επικοινωνήσουν την επιτυχία.
Το αποτέλεσμα είναι τα θύματα να εμφανίσουν άγχος, κατάθλιψη, έλλειψη αυτοπεποίθησης και να κρύβονται πίσω από τους θύτες τους, οι οποίοι κλέβουν γι’ άλλη μια φορά την παράσταση. Γι΄ αυτό να θυμάστε πάντα ότι φοβούνται τα ταλέντα και τα δώρα σας, επειδή απειλούν τον έλεγχο που έχουν πάνω τους.
11. Προστατεύετε το θύτη σας
Εκλογικεύετε, μειώνετε και αρνείστε την κακοποίηση. Είναι συχνοί μηχανισμοί επιβίωσης για τα θύματα μιας κακοποιητικής σχέσης. Για να μειώσετε τη γνωστική ασυμφωνία που εμφανίζεται, όταν ο άνθρωπος που ισχυρίζεται ότι σας αγαπά, σας κακομεταχειρίζεται, πείθετε τον εαυτό σας ότι ο θύτης δεν είναι και «τόσο κακός» ή ότι πρέπει να έχετε μάλλον κάνει κάτι που «προκαλεί» τον θύτη.
Είναι σημαντικό να μειώσετε αυτή τη γνωστική ασυμφωνία προς την άλλη κατεύθυνση, «διαβάζοντας» την ναρκισσιστική προσωπικότητα και τις τακτικές κακοποίησης. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσετε να συμφιλιώσετε την τρέχουσα πραγματικότητά σας με την ψευδή αίσθηση εαυτού του ναρκισσιστή, αναγνωρίζοντας ότι η κακοποιητική προσωπικότητα, όχι η γοητευτική βιτρίνα του, είναι ο πραγματικός του εαυτός.
Να θυμάστε ότι το θύμα και ο θύτης διαμορφώνουν ένα έντονο δέσιμο με πυρήνα το τραύμα, που όλο και βαθαίνει, επειδή το θύμα είναι «εκπαιδευμένο» να βασίζεται στον θύτη για την επιβίωσή του. Τα θύματα μπορεί να προστατεύουν πολλές φορές το θύτες τους από νομικές συνέπειες, να δείχνουν μια χαρούμενη εικόνα προς τα έξω ή να δικαιολογούν τον δράστη, παίρνοντας την ευθύνη.
Και μετά τι;
Αν βρίσκεστε σε μια κακοποιητική σχέση οποιουδήποτε είδους, μάθετε ότι δεν είστε μόνοι, ακόμα κι αν νιώθετε κάτι τέτοιο. Υπάρχουν εκατομμύρια επιζήσαντες σε όλο τον κόσμο, που έχουν βιώσει το ίδιο με εσάς. Αυτή η μορφή ψυχολογικού βασανισμού δεν εστιάζεται μόνο σε ένα φύλο, μια κουλτούρα, μια κοινωνική τάξη ή θρησκεία. Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσετε την πραγματικότητα, να την αντιληφθείτε – ακόμα κι αν ο θύτης σας προσπαθεί να σας πείσει για το αντίθετο ή σας απειλεί.
Αναζητήστε βοήθεια, ειδικά αν έχετε αυτοκτονικούς ιδεασμούς. Συμβουλευτείτε έναν ειδικό σε θέματα τραυμάτων, που κατανοεί και μπορεί να σας καθοδηγήσει. Φτιάξτε ένα σχέδιο ασφάλειας/ διαφυγής, αν υποπτεύεστε ότι ο θύτης σας μπορεί να γίνει βίαιος.
Δεν είναι εύκολο να αφήσετε μια κακοποιητική σχέση λόγω του έντονου δεσμού που έχετε δημιουργήσει, του τραύματος, της αίσθησης εξάρτησης που υπάρχει. Κι όμως, μπορείτε να φύγετε και να ξεκινήσετε ένα νέο ταξίδι, απελευθερωτικό. Μόνο για εσάς.
