Έχετε ποτέ αρχίσει να ονειρεύεστε και ξαφνικά να συνειδητοποιείτε ότι βρίσκεστε μέσα σε ένα όνειρο; Έχετε ποτέ καταφέρει να αποκτήσετε έλεγχο πάνω στην πλοκή των ονείρων σας; Αν η απάντηση είναι ναι, τότε έχετε βιώσει αυτό που ονομάζεται διαυγές ή συνειδητό όνειρο.
Τι είναι το συνειδητό όνειρο;
Τυπικά, όταν ονειρευόμαστε, δεν έχουμε συνείδηση ότι το όνειρο δεν είναι πραγματικό. Αυτό το αντιλαμβανόμαστε μόνο όταν ξυπνήσουμε. Ωστόσο, κάποιοι άνθρωποι μπορούν να εισέλθουν σε ένα όνειρο και να αποκτήσουν επίγνωση του γεγονότος ότι πράγματι ονειρεύονται. Η πρώτη καταγραφή του συνειδητού ονείρου φαίνεται να έγινε σε μια πραγματεία του Αριστοτέλη για τα όνειρα. Σε αυτή, περιγράφει μια στιγμή επίγνωσης κατά τη διάρκεια ενός ονείρου του.
Advertisment
Δεν είναι ξεκάθαρο πόσοι άνθρωποι μπορούν να βιώσουν αυτό το φαινόμενο, αν και ορισμένες μελέτες έχουν αποπειραθεί να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με την συχνότητά του και φαίνεται πως είναι πολλοί αυτοί που το εμφανίζουν. Για παράδειγμα, μια μελέτη που διεξήχθη στη Βραζιλία μελέτησε 3.427 συμμετέχοντες με μέσο όρο ηλικίας τα 25. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 77% των ερωτηθέντων έχει εμφανίσει συνειδητό όνειρο τουλάχιστον μία φορά.
Πότε συμβαίνει και πώς το νιώθουμε;
Όπως τα περισσότερα όνειρα, έτσι και τα διαυγή συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του REM ύπνου. Σε ορισμένους έρχεται αυθόρμητα και στιγμιαία. Ωστόσο, άλλοι εκπαιδεύουν τον εαυτό τους να το καταφέρουν ή να το βελτιώσουν, ελέγχοντάς το.
Ο βαθμός στον οποίο το άτομο μπορεί να επηρεάσει το όνειρό του όσο ονειρεύεται ποικίλει. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί απλά να ξυπνήσουν αμέσως αφού συνειδητοποιήσουν ότι βρίσκονται μέσα σε όνειρο. Υπάρχουν και άλλοι όμως που μπορούν να καθοδηγήσουν τις πράξεις τους μέσα στο όνειρο ή μέρη του ίδιου του ονείρου.
Advertisment
Ποιες είναι οι εφαρμογές του;
Το συνειδητό όνειρο αποτελεί ομολογουμένως ένα πολύ γοητευτικό ζήτημα – το να έχουμε τη δυνατότητα δηλαδή να εξερευνήσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο με πλήρη επίγνωση ότι βρισκόμαστε σε κατάσταση ονείρου. Όμως, μπορεί το διαυγές όνειρο να έχει κάποια πρακτική εφαρμογή; Η εμπειρία αυτή, υποστηρίζουν ορισμένοι επιστήμονες, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά θεραπευτική. Η κύρια εφαρμογή του θα μπορούσε να εστιάζει στους εφιάλτες, στους επαναλαμβανόμενους εφιάλτες που μπορούν να διαταράξουν την ποιότητα ζωής ενός ατόμου.
Η πρακτική της μάθησης που ακολουθούν κάποιοι για να σταματήσουν τους εφιάλτες ονομάζεται «θεραπεία συνειδητού ονείρου». Για παράδειγμα, ας πούμε ότι κάποιος μας επιτίθεται σε ένα όνειρο. Θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να περπατήσουμε προς το μέρος του δράστη. Θα μπορούσαμε να τον ρωτήσουμε γιατί εμφανίζεται στο όνειρό μας ή τι θέλει για να λυθεί αυτή η σύγκρουση χωρίς βία.
Ορισμένοι άνθρωποι, μάλιστα, παίρνουν υπερδυνάμεις ή τις ειδικές ικανότητες, ώστε να μπορούν να επιτεθούν στον δράστη. Άλλωστε, θα μπορούσαμε μέσω αυτών να πετάξουμε μακριά του. Τέλος, υπάρχει και η δυνατότητα να ξυπνήσουμε επίτηδες για να σταματήσουμε έναν εφιάλτη. Το συνειδητό όνειρο έχει επίσης τη δυνατότητα να βοηθήσει άτομα με φοβίες, όπως το φόβο του αεροπλάνου ή του φόβου για τα ζώα, όπως η αραχνοφοβία. Μπορεί να φτιάξει ένα τέτοιο περιβάλλον και μια τέτοια πλοκή που να είναι ασφαλής ως προς την έκθεσή του στα αντικείμενα της φοβίας.
Το συνειδητό όνειρο μπορεί να γίνει μια δημιουργική δραστηριότητα
Παράλληλα, το συνειδητό όνειρο είναι επίσης ελκυστικό και με άλλους τρόπους – είναι σαν μια ατέλειωτη εμπειρία εικονικής πραγματικότητας. Ένας έμπειρος διαυγής (συνειδητός) ονειρευτής μπορεί να προσδιορίσει την περιπέτεια που θέλει να ζήσει και να αλληλεπιδράσει με ανθρώπους και πράγματα με έναν τρόπο που ίσως να μην μπορεί στην πραγματική ζωή.
Ο συνειδητός ονειρευτής νιώθει σαν αφηγητής και πρωταγωνιστής μιας ιστορίας και έτσι μπορεί να ορίσει τα συναισθήματα που θα νιώσει όταν ξυπνήσει, χαρά ή στεναχώρια. Είναι σαν ένα είδος δημιουργικής δραστηριότητας που μπορεί να ικανοποιήσει το άτομο σε πολλαπλά συναισθηματικά επίπεδα μα κυρίως την απόλαυση.
Τεχνικές για συνειδητά όνειρα
Υπάρχουν πολλές τεχνικές που μπορεί κανείς να δοκιμάσει για να πετύχει το συνειδητό όνειρο. Μία πρόσφατη έρευνα έλεγξε την αποτελεσματικότητα τριών συνηθισμένων τεχνικών. Η πρώτη είναι γνωστή ως «έλεγχος πραγματικότητας». Σε αυτή μπορούμε να επιβεβαιώσουν αν ονειρευόμαστε τόσο στην πραγματική ζωή, όσο και κατά τη διάρκεια ενός ονείρου. Για παράδειγμα, μέσα στην ημέρα αναρωτιόμαστε αν ονειρευόμαστε μια δεδομένη στιγμή, καθώς προσπαθούμε να περάσουμε το χέρι μας μέσα από έναν τοίχο.
Αυτή η τεχνική βασίζεται στην πρόθεση. Στην πραγματική ζωή φυσικά αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε και έτσι καταλαβαίνουμε πότε βρισκόμαστε σε όνειρο ή όχι. Μια άλλη τεχνική ελέγχου της πραγματικότητας είναι η επαναληπτική ανάγνωση μιας πρότασης ενός κειμένου. Στην πραγματικότητα, αν διαβάσουμε ξανά μια πρόταση, αυτή θα παραμείνει ίδια. Στο όνειρο από την άλλη, το κείμενο αλλάζει συνεχώς.
Η επανάληψη αυτών των πειραμάτων μέσα στη μέρα μας διευκολύνει να θυμόμαστε να τα κάνουμε και μέσα στο όνειρό μας, επιτρέποντας στον ονειρευτή να αποκτήσει επίγνωση του ονείρου του. Μια άλλη τεχνική είναι η «επιστροφή στο κρεβάτι» και χρειάζεται ένα ξυπνητήρι το οποίο θα ξυπνήσει τον ονειρευτή μετά από 6 ή 6 ώρες ύπνου. Αφού ξυπνήσουμε, προσπαθούμε να παραμείνουμε ξύπνιοι πριν ξαναπάμε στο κρεβάτι. Αυτή η τεχνική υποτίθεται ότι μας βυθίζει αμέσως στον ύπνο REM, στη φάση εκείνη όπου είναι περισσότερο πιθανή η εμφάνιση του συνειδητού ονείρου.
Τέλος, το συνειδητό όνειρο μπορεί να επιτευχθεί και μέσω της «μνημονικής ενεργοποίησης. Όμως, αυτή η τεχνική απαιτεί αρκετή εξάσκηση. Μέσω αυτής, πρέπει να επαναλαμβάνουμε στον εαυτό μας, λίγο πριν ξαπλώσουμε, μια φράση όπως «απόψε, θα αντιληφθώ ότι ονειρεύομαι», ώστε να «προγραμματιστούμε για την επίτευξη του στόχου μας. Φαίνεται ωστόσο ότι η εξάσκηση του διαλογισμού και το ημερολόγιο ονείρων βοηθούν επίσης στην εμφάνιση των συνειδητών (διαυγών) ονείρων.
Photo: Author/Depositphotos
[toggle title="Πηγές"]
https://www.luciddreamingaustralia.com/
[/toggle]
