«Ένα ταξίδι χιλίων μιλίων αρχίζει με ένα βήμα» – Λάο Τσε
Όταν ένας αθλητής τολµά ένα χτύπηµα, είναι επειδή έχει µάθει µια σειρά από απλές κινήσεις. Πρέπει να τις επαναλάβει και να τις επαναλάβει για να επιτρέψει στον εαυτό του να ξεφύγει από την επανάληψη.Ο Ζλάταν Ιµπραµοβιτς χαρακτηρίζεται από στόχους εκτός νόρµας, ασχολούµενος τόσο µε το ποδόσφαιρο και τις πολεµικές τέχνες, όσο και με τις μάχες δρόµου.
Advertisment
Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω στο Παρκ ντε Πρινς έναν αγώνα µεταξύ της Παρί Σεν Ζερµέν και της Μπάστια, που έµεινε στη µνήµη εξαιτίας µιας από τις χαρακτηριστικές κινήσεις του «Ζλάταν»: ένα γκολ στο «φτερό», χτυπώντας την µπάλα στην πλάτη του, από την εξωτερική και όχι την εσωτερική πλευρά του ποδιού, µε εξαιρετική λεπτότητα – σαν σε αργή κίνηση. Όποιος βλέπει αυτή την κίνηση έχει την εντύπωση ότι ποτέ δεν έχει ξαναδεί κάτι τέτοιο. Η τόλµη φαίνεται τρελή.
Ωστόσο, κατέστη δυνατή ύστερα από ώρες άσκησης στο τάε κβο ντο στα νιάτα του. Όλα αυτά τα χρόνια της µάθησης βρίσκονται µαζεµένα σε αυτή την κίνηση, όταν του έρχεται αυτή η καταπληκτική διαίσθηση να χαϊδέψει µε τέτοιο τρόπο την µπάλα. «Αυθόρμητη πράξη, στρατηγική πρόβλεψη», έγραψε ο Ρενέ Σαρ στα Φύλλα του Ύπνου. Θα πρέπει να επανεξετάσουµε το «φτερό» του Ζλάταν Ιµπραϊµοβιτς µε αυτόν τον όµορφο αφορισµό κατά νου. Όταν προπονείται, µπαίνει σε µια σωστή φάση, σκέφτεται µπροστά, «προβλέπει στρατηγικά». Αλλά τη στιγµή που, στο παιχνίδι µπροστά σε χιλιάδες θεατές, τολµά το «φτερό», «ενεργεί αυθόρμητα», ξεχνάει τα πάντα. Πραγµατοποιεί χωρίς απαραίτητα να σκέφτεται αυτό που προετοίµαζε για µεγάλο χρονικό διάστηµα.
Αυτή είναι η πρώτη προϋπόθεση για την τόλµη: να έχεις την εµπειρία, να αυξάνεις την ικανότητά σου, να ελέγχεις τη ζώνη άνεσής σου ώστε να βγεις έξω και να κάνεις «το παραπάνω βήµα». Αυτός που δεν έχει παρά µια µικρή εµπειρία τείνει να την επικαλείται συνεχώς. Δεν θα τολµήσει πολύ. Αυτός που έχει µια µεγάλη εµπειρία δεν µπορεί, εξ ορισµού, να βασίζεται εξ ολοκλήρου σε αυτή. Είναι διατεθειµένος να ακούσει τη διαίσθησή του.
Advertisment
Η τόλµη είναι ένα αποτέλεσµα, µια κατάκτηση. Δεν γεννιόµαστε τολµηροί, γινόµαστε. Βασικά, η πραγµατική εµπειρία είναι πάντα µια εµπειρία του εαυτού µας και µάλιστα σε τέτοιο βαθµό ώστε καθορίζει και το ρίσκο. Τη στιγµή της απόφασης, ο επιχειρηµατίας που γνωρίζει καλά τον εαυτό του µπορεί να είναι προσεκτικός στα συναισθήµατά του, στην επιρροή του. Αισθάνεται το ίδιο όπως όταν, κατά το παρελθόν, έπρεπε να δείξει το ταλέντο του; Μήπως αναγνωρίζει αυτή την αίσθηση της απόδειξης που τον διακατείχε κάθε φορά που έπρεπε να αρπάξει µια ευκαιρία;
Ο Ξαβιέ Νιελ ήταν ένα ήσυχο παιδί, διακριτικό, µέτριο στο σχολείο. Δεν ήταν τολµηρό, τίποτα δεν τον ενδιέφερε πραγµατικά. Η ανακάλυψη, στα δεκαπέντε του, κάτω από το δέντρο των Χριστουγέννων, του πρώτου υπολογιστή του θα αλλάξει τα πάντα. Παθιασµένος µε την πληροφορική, θα βρει ένα σηµείο αναφοράς και θα αναπτύξει µια δεξιότητα. Είναι αυτή που θα τον κάνει τολµηρό. Θα πρέπει να γίνει ικανός να υπερβεί τη δεξιότητά του και να αποδειχτεί ικανός να τολμήσει.
Γνωρίζουµε την περίφηµη φράση του Λίνο Βεντούρα στην ταινία Ο Γορίλας Εκδικείται: «Οι ηλίθιοι τολμούν τα πάντα, από αυτό τους αναγνωρίζουμε». Τολµούν τα πάντα διότι δεν ξέρουν τίποτα ή όχι πολλά. Στερούνται την εµπειρία, την ικανότητα. Επιπλέον, η τόλµη τους είναι πραγµατικά τόλµη; Μάλλον δεν είναι. Δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν το ρίσκο που αναλαµβάνουν.
Το να µάθεις να τολµάς σηµαίνει να µάθεις να µην τολµάς τα πάντα, να τολµάς όταν είναι απαραίτητο, όταν η ανάγκη της δράσης απαιτεί αυτό το άλµα πέρα απ’ ό,τι γνωρίζουµε. Έτσι, µπορούµε να αντιληφθούµε το άλλο νόηµα του στίχου του Ρενέ Σαρ: «Επίβαλλε την ευκαιρία σου, αγκάλιασε την ευτυχία σου και πήγαινε προς το ρίσκο σου». «Αγκάλιασε την ευτυχία σου»: απόλαυσε να κάνεις ό,τι ξέρεις να κάνεις, να µένεις στη ζώνη άνεσής σου, να µένεις εκεί όσο καιρό θα χρειαστεί.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Charles Pepin “Η ομορφιά της αποτυχίας” από τις εκδόσεις Διόπτρα
