Από όλους τους πραγματικά καταστροφικούς μύθους που κυκλοφορούν για τις σχέσεις και την αγάπη, ένας από τις πιο ύπουλους είναι η πεποίθηση ότι η έντονη επιθυμία για αγάπη δηλώνει αδυναμία – ότι πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι είτε είμαστε ελεύθεροι, είτε σε σχέση. Για κάποιους από εμάς, αυτό μπορεί να ισχύει. Για τους υπόλοιπους όμως, είναι τελείως αναληθές.
Κατά την άποψή μου ως ψυχοθεραπευτής, η επιθυμία για αγάπη δεν αποτελεί αδυναμία. Αλλά σοφία. Το μούδιασμα σε μια μόνιμη κατάσταση μοναξιάς είναι ένα μονοπάτι που οδηγεί στην απόγνωση, η οποία κυριαρχεί πια στην κουλτούρα μας. Δεν είμαστε προορισμένοι να μένουμε μόνοι. Χωρίς αγάπη, μαραινόμαστε. Η συντροφικότητα είναι το οξυγόνο μας. Δεν χρειάζεται να θάβουμε την πείνα μας για αγάπη• χρειαζόμαστε να μάθουμε να την τιμάμε.
Advertisment
Με πολλούς τρόπους, η επιστήμη το επιβεβαιώνει. Ο Eli Finkel, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους ερευνητές στον τομέα των σχέσεων και της έλξης, δηλώνει πως η ποιότητα των διαπροσωπικών μας σχέσεων επηρεάζει την ευτυχία μας δύο φορές περισσότερο από την καριέρα, τις φιλίες μας ή ακόμα και την υγεία μας: ακόμα και το να κρατάμε το χέρι κάποιου μειώνει την αρτηριακή πίεση και τον πόνο.
Η αίσθηση της ανάγκης να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε έχει λάβει μια αρνητική χροιά. Έχουμε διδαχθεί ότι η ανάγκη είναι ένα ταπεινωτικό συναίσθημα, πηγή ντροπής. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι υπάρχει μια διάκριση ανάμεσα στην ανάγκη και στην εξάρτηση. Η εξάρτηση προσπαθεί να καταπιέσει ή να μεταμορφώσει το αυθεντικό συναίσθημα της ανάγκης. Κι αυτό ποτέ δεν λειτουργεί.
Στο τέλος, οι καταπιεσμένες ανάγκες μας εκφράζονται με χειριστικό, τιμωρητικό ή παθητικο – επιθετικό τρόπο. Η έντονη επιθυμία για σύνδεση είναι ένα δώρο. Ανήκει στα υγιή και απαραίτητα κομμάτια της ανθρωπότητας. Όταν καταπιέζουμε τις ανάγκες μας, αυτές αντεπιτίθενται: Οι καταπιεσμένες, απωθημένες ανάγκες μετατρέπονται σε εξάρτηση.
Advertisment
Ή ακόμα χειρότερα, οι ανάγκες μας θάβονται τόσο βαθιά που χάνουμε την πρόσβαση σε αυτές και απομονωνόμαστε και αποσυνδεόμαστε από την ανθρώπινη φύση μας. Βέβαια, είναι δύσκολο να ξαναδώσουμε τη χαμένη αξία στις ανάγκες μας, ειδικά όταν έχουμε νιώσει ντροπή γι’ αυτές στο παρελθόν. Η λύση συχνά βρίσκεται σε ένα είδος επικοινωνίας που χρειάζεται χρόνο και εξάσκηση για να αναπτυχθεί. Δοκιμάστε αυτή τη διαδικασία των τριών βημάτων την επόμενη φορά που θα βιώσετε μια αίσθηση ανάγκης σε μια σχέση:
Πρώτα και κύρια, ξεκινήστε αποδεχόμενοι την αίσθηση ανάγκης σας. Επικυρώστε τη. Μπορείτε να δοκιμάσετε να συμπληρώσετε τη φράση: «Είναι λογικό να έχω αυτή την ανάγκη επειδή…». Κατά δεύτερον, χωρίς να επικρίνετε την εμπειρία και τα συναισθήματά σας, δοκιμάστε να φανταστείτε τα πράγματα από την άλλη πλευρά, από την οπτική γωνία του άλλου ατόμου. Για παράδειγμα, «Είναι αρκετά τρυφερή μαζί μου, οπότε δεν νομίζω ότι χρειάζεται να ανησυχώ. Τώρα που το σκέφτομαι, φαινόταν κάτι να την απασχολεί σήμερα. Αναρωτιέμαι τι μπορεί να συμβαίνει».
Σε αυτό το βήμα, φέρνουμε την ενσυναίσθηση και στις δύο πλευρές – ξεκινάμε επικυρώνοντας τα δικά μας συναισθήματα ανάγκης και ύστερα σκεφτόμαστε και την εμπειρία του/της συντρόφου μας. Γιατί όταν ξεκινάμε, θάβοντας τις ανάγκες μας, σχεδόν πάντα καταλήγει άσχημα η κατάσταση. Και δυστυχώς, τα κοινωνικά πρέπει μας υποδεικνύουν να νιώθουμε ντροπή γι’ αυτές.
Το τρίτο βήμα εξελίσσεται από τα πρώτα δύο. Αφού έχουμε κάνει τα δύο πρώτα βήματα, συλλογιζόμαστε πώς θα θέλαμε να συνεχίσουμε. Αυτό απαιτεί προσπάθεια και είναι συχνά χρήσιμο να ζητήσουμε κάποια συμβουλή από φίλο. Απλά βεβαιωθείτε ότι αυτός ο φίλος δεν θα σας κατηγορήσει για εξάρτηση. Πρόκειται για ένα πολύ προσωπικό βήμα.
Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να αποφασίσει να μην κάνει κάποια κίνηση και απλά να περιμένει να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Κάποιος άλλος μπορεί να ανοίξει μια σοβαρή συζήτηση κατά τη διάρκεια του δείπνου. Το κύριο ζήτημα είναι ότι σε κάθε περίπτωση, δεν θα απωθήσουμε τις ανάγκες μας, αλλά θα τις εκφράσουμε με ήρεμο και ψύχραιμο τρόπο.
Αν μάθουμε να τιμάμε τις ανάγκες μας αντί να τις καταπιέζουμε, θα διαμορφώσουμε μια πλουσιότερη, ευτυχισμένη ζωή. Ο αξιοπρεπής τρόπος με τον οποίο θα χειριστούμε τις ανάγκες μας μπορεί να μας γεμίσει με αγάπη.
Ken Page, ψυχοθεραπευτής
