Ήταν ο Carl Jung εκείνος που εξήγησε μία από τις γνωστότερες θεωρίες για την ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη των κοριτσιών: το σύμπλεγμα της Ηλέκτρας. Ο Ελβετός ψυχολόγος εμπνεύστηκε από την ιστορία και το συμβολισμό του Ελληνικού μύθου της Ηλέκτρας. Η Ηλέκτρα ήταν η κόρη του βασιλιά Αγαμέμνονα. Εκείνη σχεδίασε ένα πλάνο μαζί με τον αδελφό της, Ορέστη, για να εκδικηθούν το θάνατο του πατέρα τους. Περιελάμβανε τη δολοφονία της μητέρας και του εραστή της.
Η θεωρία του Jung
Ο Καρλ Γιουνγκ ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε αυτό το μυθολογικό χαρακτήρα από ψυχολογικής πλευράς, το 1912, η έννοια της Ηλέκτρας θα χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει την πρώιμη σχέση της κόρης με τους γονείς της και συγκεκριμένα με τον πατέρα της, με τον οποίο δημιουργείται μια κατά κάποιο τρόπο «εμμονική», κτητική σχέση.
Advertisment
Το σύμπλεγμα της Ηλέκτρας είναι επίσης το αντίστοιχο του Οιδιπόδειου συμπλέγματος, που αναπτύχθηκε από τον Sigmund Freud. Οι ψυχολόγοι βλέπουν αυτό το είδος έλξης (που μπορεί να φαίνεται ασυνήθιστο στο μέσο άνθρωπο) ως ένα φυσιολογικό στάδιο ψυχολογικής ανάπτυξης για όλα τα παιδιά ανάμεσα στα 3 και 6 έτη. Μετά από αυτή την ηλικία, αυτή η εμμονή ή αλλιώς προτίμηση ξεθωριάζει από μόνη της.
Αν και στην αρχή, η πρώτη επαφή του παιδιού με τον υπόλοιπο κόσμο γίνεται μέσω της μητέρας, στη συνέχεια αντιλαμβάνεται την ύπαρξη του πατέρα και στρέφεται προς αυτόν, που εκπροσωπεί το σύνδεσμο με τον έξω κόσμο. Ο πατέρας επιδρά σημαντικά στην κοινωνική και σεξουαλική ταυτότητα του κοριτσιού, καθώς και στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.
Σχηματικά, το κορίτσι επιθυμεί να “κατακτήσει” τον πατέρα και να “απομακρύνει” τη μητέρα, την οποία και βλέπει ανταγωνιστικά. Έπειτα, συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να “έχει” αποκλειστικά τον πατέρα της, ταυτιζόμενη με τη μητέρα της. Γίνεται το πρότυπό της, προσπαθεί να της μοιάσει με στόχο την πλήρη αποδοχή από τον πατέρα.
Advertisment
Στο πρόσωπό του, το κορίτσι βλέπει τον ιδανικό σύντροφο και έτσι εσωτερικά διαμορφώνει το πρότυπό της σύμφωνα με τα δικά του χαρακτηριστικά. Ο πατέρας εκπροσωπεί τη δύναμη και την εξουσία μέσα στην οικογένεια και έτσι έχει καθοριστικό ρόλο στις μελλοντικές προσωπικές επιλογές που θα κάνει η κόρη στις διαπροσωπικές και ερωτικές της σχέσεις.
Επίσης, η εικόνα που θα σχηματίσει η κόρη για τον εαυτό της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στάση του πατέρα της. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να λάβει την αποδοχή, την τρυφερότητα και την αγάπη που χρειάζεται σε αυτές τις κρίσιμες ηλικίες από τον πατέρα της. Με αυτό τον τρόπο, θα νιώσει ασφάλεια και θα καταφέρει να χτίσει μια ισχυρή αυτοεκτίμηση.
