Η ενασχόληση με τον διαλογισμό παρέχει περισσότερα οφέλη με την πάροδο του χρόνου καθώς οι διαλογιζόμενοι φτάνουν στο μακροχρόνιο φάσμα του συνολικού αριθμού ωρών, περίπου 1.000 έως 10.000 ώρες. Αυτό σημαίνει διαλογισμό καθημερινά και ίσως ετήσια retreat με περαιτέρω οδηγίες για μία επιπλέον εβδομάδα, και όλα αυτά να γίνονται για πολλά χρόνια.
Τα πρώτα αποτελέσματα βαθαίνουν, ενώ αναδύονται κι άλλα. Για παράδειγμα, σε αυτό το επίπεδο βλέπουμε να εμφανίζονται νευρωνικοί και ορμονικοί δείκτες μειωμένης απόκρισης στο στρες. Επιπλέον, ενισχύεται η λειτουργική συνδετικότητα του εγκεφάλου σε ένα κύκλωμα σημαντικό για τη ρύθμιση των συναισθημάτων, ενώ μειώνεται η κορτιζόλη, η βασική ορμόνη που εκκρίνεται από τα επινεφρίδια ως απόκριση στο στρες.
Advertisment
Η μακροχρόνια άσκηση της στοργικής καλοσύνης και της συμπόνιας ενισχύει τη νευρωνική απήχηση στον πόνο των άλλων, σε συνδυασμό με την ανησυχία και τη μεγαλύτερη πιθανότητα προσφοράς βοήθειας. Με τη μακροχρόνια άσκηση ενισχύεται, επίσης, από πολλές απόψεις, η προσοχή: οξύνεται η επιλεκτική προσοχή, μειώνεται το ανοιγοκλείσιμο της προσοχής, η παρατεταμένη προσοχή επιτυγχάνεται ευκολότερα, ενώ αυξάνεται η ετοιμότητα για απόκριση.
Οι μακροχρόνια διαλογιζόμενοι δείχνουν βελτιωμένη ικανότητα μειορρύθμισης της περιπλάνησης του νου και των εμμονικά γύρω από τον εαυτό μας σκέψεων της προεπιλεγμένης λειτουργίας, καθώς και αποδυναμωμένη συνδετικότητα ανάμεσα σε αυτά τα κυκλώματα – γεγονός που σηματοδοτεί μικρότερη ανησυχία για τον εαυτό μας.
Αυτές οι βελτιώσεις συχνά εμφανίζονται κατά τη διάρκεια διαλογιστικών καταστάσεων και γενικά τείνουν να γίνουν χαρακτηριστικά. Οι αλλαγές σε πολύ βασικές βιολογικές διεργασίες, όπως η επιβράδυνση του ρυθμού της αναπνοής, προκύπτουν μόνο μετά από αρκετές χιλιάδες ώρες άσκησης.
Advertisment
Κάποιες από αυτές τις επιδράσεις φαίνονται να ενισχύονται περισσότερο με την εντατική εξάσκηση σε retreat και λιγότερο με την καθημερινή εξάσκηση. Παρότι τα στοιχεία παραμένουν ασαφή, η νευροπλαστικότητα που οφείλεται στη μακροχρόνια άσκηση δείχνει να δημιουργεί δομικές και λειτουργικές αλλαγές στον εγκέφαλο, όπως μεγαλύτερη λειτουργική σύνδεση της αμυγδαλής με τα ρυθμιστικά κυκλώματα στις προμετωπιαίες περιοχές.
Με τη μακροχρόνια άσκηση, επίσης, δείχνουν να συρρικνώνονται και τα νευρωνικά κυκλώματα του επικλινούς πυρήνα που συνδέονται με τα «θέλω» ή τις προσκολλήσεις. Ενώ γενικά βλέπουμε μια διαβάθμιση των αλλαγών ανάλογα με τις συνολικές ώρες διαλογισμού, υποψιαζόμαστε πως έχουν διαφορετικό ρυθμό και οι αλλαγές στα διάφορα νευρωνικά συστήματα. Για παράδειγμα, τα οφέλη της συμπόνιας έρχονται νωρίτερα από τον έλεγχο του στρες.
Προσδοκούμε ότι μελλοντικές έρευνες θα συμπληρώσουν τις λεπτομέρειες μιας δυναμικής δόσης – απόκρισης για διάφορα εγκεφαλικά κυκλώματα. Περίεργες ενδείξεις δείχνουν ότι οι μακροχρόνια διαλογιζόμενοι υφίστανται επιδράσεις κατάστασης σε χαρακτηριστικό οι οποίες ενισχύουν τη δύναμη της άσκησής τους.
Κάποια στοιχεία της διαλογιστικής κατάστασης, όπως τα κύματα γάμμα, ίσως εξακολουθούν να υπάρχουν και στον ύπνο. Επιπλέον, ένα ημερήσιο retreat ώριμων διαλογιζόμενων βελτίωσε την απόκριση του ανοσοποιητικού τους συστήματος σε γενετικό επίπεδο, ένα εύρημα που εξέπληξε το ιατρικό κατεστημένο.
Απόσπασμα από το βιβλίο των Daniel Goleman και Richard J. Davidson «Ο δρόμος προς τη μόνιμη μεταμόρφωση» από τις εκδόσεις Πεδίο
