Ως επαγγελματίας στον κλάδο της ψυχικής υγείας, έρχομαι συχνά αντιμέτωπη στα πρώτα ραντεβού με την εξής ερώτηση: «Πόσες συνεδρίες θα χρειαστούν / Πόσο καιρό θα πάρει η θεραπεία;»
Αναγνωρίζω τις απορίες αυτές ως έγκυρες και άκρως φυσιολογικές, ειδικά σε άτομα που κάνουν τώρα την πρώτη τους επαφή με τον κλάδο, σε αυτές τις πρώτες συνεδρίες. Αλλά ακόμη και για εκείνους που έχουν κάποια εμπειρία με ψυχολόγους, κάθε προσέγγιση θεραπείας διαφέρει, κάνοντας έτσι και τη διάρκεια – καθώς και το πλαίσιο της συνεργασίας, να διαφέρουν αισθητά.
Advertisment
Για παράδειγμα, η διάρκεια θεραπείας με την γνωστική συμπεριφορική μέθοδο είναι ζήτημα μηνών, ενώ η ψυχαναλυτική μέθοδος μπορεί να διαρκέσει έτη. Ασφαλώς, το βάθος και η αποτελεσματικότητα της θεραπείας, είναι συνυφασμένα με την χρονική επένδυση του θεραπευόμενου. Θα ήθελα εδώ να αναφέρω πως ανήκω στο ψυχαναλυτικό ρεύμα, έτσι το άρθρο αυτό προσφέρει πληροφορίες ανάλογες της μεθόδου. Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά στην έννοια του χρόνου στην ψυχοθεραπεία.
Ένα παράδειγμα που μου αρέσει να χρησιμοποιώ στο γραφείο, καθώς έχει τις ρίζες του στην κοινή λογική, είναι το παρακάτω: Αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν, ένας άνθρωπος που έχει ηλικία 40 ετών να έχει την απαίτηση να αλλάξει μέσα σε μόνο λίγους μήνες, όλη του την χαρακτηρολογική ψυχοσύνθεση. Κατανοεί άραγε ο καθένας, το πόσο επικίνδυνο θα μπορούσε να αποβεί για τον κάθε αναλυόμενο, αν ο αναλυτής του ήταν ‘βιαστικός’;
Το να φέρουμε σε συνειδητό επίπεδο κομμάτια του ασυνείδητου που το άτομο δεν έχει ακόμη τις ανάλογες δυνάμεις ώστε να επεξεργαστεί, μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο στην επιδείνωση ενός συμπτώματος, αλλά ακόμη και στην τρέλα. Ο σεβασμός και η ορθή αξιολόγηση της αντοχής του ατόμου είναι υψίστης σημασίας. Ειδικά σε ζητήματα όπως κρίσεις πανικού, φοβίες και ψυχοσωματικά / αυτοάνοσα νοσήματα, όπου χρειάζεται πάντοτε κατάλληλη γνώση και ικανότητα.
Advertisment
Ασφαλώς και με το ξεκίνημα της ανάλυσης, ο αναλυόμενος θα βρει άμεση ανακούφιση στα συμπτώματά του από τις πρώτες κιόλας συνεδρίες. Το ζήτημα όμως της θεραπείας είναι η διάρκεια αυτής της ανακούφισης – η επίλυση του ζητήματος και όχι απλώς η πρόσκαιρη αποφόρτισή του. Ειδάλλως, το άτομο θα μπαινοβγαίνει στα γραφεία των ειδικών δίχως ελπίδα για ολοκλήρωση και θεραπεία.
Το κάθε σύμπτωμα προκύπτει από κάποια αιτία. Στην ανάλυση έχουμε ως σκοπό τον εντοπισμό αυτής της αιτίας και την αλλαγή της. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται χρόνος ώστε ο αναλυόμενος να χτίσει σχέση εμπιστοσύνης με τον ειδικό και έτσι να επιτρέψει την από κοινού ξενάγησή τους στα πιο βαθιά του κομμάτια.
Το πόσο καιρό θα πάρει για έναν άνθρωπο να εμπιστευτεί και να ανοιχτεί στον αναλυτή του, εξαρτάται από τον ίδιο και από τη χημεία που θα αναπτυχθεί με τον ειδικό. Το πόσο καιρό επίσης θα πάρει να εντοπίσει το άτομο την αιτία του, εξαρτάται από το πόσο ισχυρές ή αδύναμες είναι οι άμυνες που θα προβάλει, καθώς και το τι αντοχές έχει στην αρχή του ταξιδιού μας. Μέλημά μας είναι οι αντοχές του να ενισχυθούν και τα βάρη του να αποβληθούν.
Ανταποκρινόμενη λοιπόν στο ερώτημα «πόσο καιρό θα πάρει η θεραπεία» αρέσκομαι να απαντώ: «Όσο καιρό χρειάζεστε, όσο καιρό επιτρέψετε και όσο καιρό αποφασίσετε. Εσείς ορίζετε την πρόοδό σας σε αυτό το μαγικό ταξίδι. Εγώ αποτελώ συνοδοιπόρο και καθοδηγητή, ο ρυθμός όμως παραμένει πάντοτε δικός σας. Και έτσι είναι καλό να γίνεται. Χρειάζεται πάντοτε κάτι, να παραμένει δικό σας».
- Ο ρυθμός στα αντικείμενα, τη φύση και τους ανθρώπους - 26 Μαΐου 2022
- «Πόσο καιρό θα διαρκέσει η θεραπεία;» – Μια ψυχολόγος απαντά στην πιο συχνή ερώτηση - 13 Ιουλίου 2020
- Φόβος για το μέλλον (άγνωστο): Η επιδημία του σήμερα… - 1 Απριλίου 2020
