Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν την ικανότητα να παραμένουν ψύχραιμοι υπό συνθήκες στρες. Όταν οι σύντροφοί τους ξεσπούν με θυμό και κατηγορίες, είναι λιγότερο πιθανό να πάρουν αυτές τις επιθέσεις προσωπικά και πιο πιθανό να επιλύσουν επιτυχώς το ζήτημα.
Αλλά η ικανότητα να μείνουμε μη-αντιδραστικοί σε μια συναισθηματικά δυσφορική κατάσταση δεν είναι εύκολη για όλους. Αν ένας άνθρωπος είναι συναισθηματικά εύθραυστος, θα δυσκολεύεται να κρατά την ψυχική του ισορροπία όταν κάποιος άλλος τον προκαλεί.
Advertisment
Όλοι εμφανίζουν περιστασιακές, παράλογες κρίσεις αν αντιμετωπίσουν πολλαπλούς στρεσογόνους παράγοντες. Οι περισσότεροι σύντροφοι μπορούν να αποδεχτούν αυτά τα γεγονότα μόλις η αρνητική αλληλεπίδραση σταματήσει. Αλλά αν ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι επιδεικνύουν επαναλαμβανόμενη, παρατεταμένη και έντονη αντιδραστικότητα, η σχέση θα καταρρεύσει υπό αυτό το βάρος.
Οι συναισθηματικά αντιδραστικοί άνθρωποι σπάνια έχουν πρόθεση να βλάψουν και να δημιουργήσουν τη σύγχυση που τελικά προκαλούν. Όταν η δυσφορία σταματά, συχνά μετανιώνουν και ζητούν συγγνώμη.
Οι σύντροφοί τους συχνά είναι συγχωρητικοί στα πρώτα στάδια της σχέσης, αλλά κουράζονται με τον καιρό. Αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου νιώθουν ότι τους τραβούν και τους απωθούν ταυτόχρονα. Όταν προσπαθούν να βοηθήσουν, απορρίπτονται. Αν αποσυνδεθούν, κατηγορούνται για παραμέληση.
Advertisment
Είναι αρκετά εύκολο να ρίξουμε όλες τις κατηγορίες γι’ αυτές τις θλιβερές καταστάσεις στους συναισθηματικά αντιδραστικούς ανθρώπους. Αλλά όταν εμφανίζονται ξανά και ξανά, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι εμπλέκονται δύο άνθρωποι σε αυτό. Και οι δύο πρέπει να είναι έτοιμοι να αναγνωρίσουν και να καταλάβουν τον ρόλο που εκείνοι παίζουν ώστε να αλλάξουν τη ροή των πραγμάτων.
Γιατί κάποιος γίνεται συναισθηματικά αντιδραστικός;
Κάποιες συναισθηματικά αντιδραστικές συμπεριφορές προκαλούνται από μια μακροχρόνια διαταραχή προσωπικότητας. Όσοι ταλαιπωρούνται από αυτή βρίσκονται στο έλεος των αντιδράσεών τους λόγω του φόβου που έχουν μήπως απορριφθούν ή παραμεληθούν. Είναι πιθανό να χρειάζονται ειδική θεραπεία έξω από τη σχέση τους.
Εντούτοις, όταν διερευνούμε το φαινόμενο πέρα από τη διάγνωση, συχνά βρίσκουμε ότι υπάρχουν κι άλλοι κρίσιμοι παράγοντες.
Ποιοι άλλοι παράγοντες προκαλούν έναν συναισθηματικά αντιδραστικό άνθρωπο
1. Ανασφάλεια και αυτο-αμφισβήτηση
«Ξέρω ότι θα με αφήσεις μια μέρα. Όλοι το ίδιο κάνουν. Ίσως εγώ σε σπρώχνω μακριά, επειδή, τουλάχιστον, θα έχω τον έλεγχο όταν συμβεί». «Κι αν δεν αξίζω την αγάπη;», «Μάλλον δεν πιστεύεις ότι αξίζω».
2. Αίσθηση αδικίας
«Είναι άδικο εσύ να παίρνεις αυτό που θες από τη σχέση μας ενώ εγώ όχι», «Γιατί εσύ δικαιούσαι να θυμώνεις και να με διώχνεις, ενώ αν το κάνω εγώ, εσύ θα με αφήσεις;», «Όσο κι αν προσπαθώ, ποτέ δεν θα είσαι δίκαιος/η μαζί μου».
3. Δικαιολόγηση
«Κάνω τα πάντα για να δουλέψει η σχέση και πλέον δεν μπορώ άλλο», «Είναι η ευκαιρία μου να ανταποδώσω για όλα όσα έχεις κάνει για να πληγώσεις», «Αν ενδιαφερόσουν για εμένα με τον τρόπο που το αξίζω, ποτέ δεν θα σου θύμωνα».
4. Εσωτερικός πόνος
«Πονάω τόσο πολύ μέσα μου και συνεχώς. Προσπαθώ να ανοιχτώ αλλά ξέρω ότι θα πληγωθώ ξανά», «Ξέρω ότι σαμποτάρω τον εαυτό μου, αλλά δεν μπορώ να κάνω αλλιώς», «Κανείς δεν καταλαβαίνει πόσο φοβάμαι. Έχω πληγωθεί τόσες φορές. Κανείς δεν με καταλαβαίνει».
5. Αλαζονεία
«Αν κάποιος με πληγώσει, τον πληγώνω διπλά. Είναι ο μόνος τρόπος που ξέρω», «Αν δεν σου αρέσει αυτό που κάνω όταν θυμώνω, τότε χρειάζεται να δουλέψεις πάνω στην αντίδρασή σου».
6. Αυτοεκπληρούμενες προφητείες
«Ξέρω ότι είναι ζήτημα χρόνου ο χαρακτήρας μου να σε απωθήσει. Ας τελειώνουμε μια ώρα αρχύτερα», «Θυμάσαι μόνο τις φορές που δεν μπορώ να ελέγξω τον θυμό μου. Οπότε, πες το, δεν το αξίζω. Πάντα έτσι θα είναι».
Randi Gunther, Ph.D, κλινική ψυχολόγος
