Το γεγονός ότι με τις μάσκες, επειδή δεν μπορούμε να δούμε τα χείλη του συνομιλητή μας κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης, δυσκολευόμαστε και να ακούσουμε, είναι κάτι που όλοι αντιληφθήκαμε, άλλοι αμέσως, άλλοι λίγο καιρό αργότερα. Για παράδειγμα, αν σε ένα καφέ, στέκονται κοντά στον πάγκο διάφοροι πελάτες, οι οποίοι φορούν όλοι μάσκα και ακούγεται μουσική (έστω και απαλή), πώς θα καταλάβει ο/η υπάλληλος ποιος είναι εκείνος που ρωτά για την παραγγελία του;
Σε ένα διαφορετικό κοινωνικό περιβάλλον, φανταστείτε μια ομάδα ανθρώπων να έχουν μαζευτεί έξω για ένα κοκτέιλ πάρτι και χρησιμοποιούν καλαμάκια για να πίνουν το ποτό τους πίσω από τις μάσκες τους. Πώς θα μπορέσει το κάθε άτομο να εστιάσει την προσοχή του στο τι λέει ένας άλλος, ενώ ταυτόχρονα να καταφέρει να απομακρύνει τον θόρυβο και τις ομιλίες των γύρω του;
Advertisment
Μια νέα έρευνα από την Virginia Best στο Τμήμα Επιστημών του Λόγου, Γλώσσα και Ακοής αναφέρει ότι σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως αυτή του κοκτέιλ πάρτι, η θέση στην οποία βρίσκονται βοηθά τα μάτια να εστιάσουν, κάτι που με τη σειρά του καθοδηγεί την ακουστική προσοχή. Η έρευνά της δημοσιεύτηκε πριν λίγο καιρό στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the Acoustical Society of America.
Η «ακρόαση σε κοκτέιλ πάρτι» είναι μια φράση που χρησιμοποιούν οι ερευνητές για να περιγράψουν κάθε περίσταση όπου υπάρχουν τουλάχιστον 5 άνθρωποι και όπου ο δέκτης προσπαθεί να ακούσει τι λέει ο συνομιλητής του, απομονώνοντας τις φωνές και τον θόρυβο από τους υπόλοιπους.
Η θέση των ματιών, η οπτική προσοχή και η κατανόηση της ομιλίας αλληλοσυνδέονται
«Το πρωταρχικό μας κίνητρο ήταν μία διαίσθηση ότι η θέση των ματιών πρέπει να είναι εξαιρετικά σημαντική σε τέτοιες καταστάσεις, όπου υπάρχουν μάσκες», ανέφερε η Best στη συνέντευξη τύπου. «Το δευτερογενές μας κίνητρο ήταν το ενδιαφέρον μας για την οπτική καθοδήγηση, όπου τα μάτια χρησιμοποιούνται για να κατευθύνουν την ακοή».
Advertisment
Γι’ αυτή την έρευνα, η Best και οι συνεργάτες της τοποθέτησαν έναν συμμετέχοντα μπροστά από 5 ομιλητές που στέκονταν σε γωνία 0 βαθμών, ± 15 και ± 30 σε σχήμα καμπύλης, δηλαδή τριγύρω του. Αρχικά, ζητήθηκε από κάθε συμμετέχοντα να επαναλάβει τα ψηφία που παρουσίαζε ο κάθε ομιλητής – στόχος.
Στη δεύτερη φάση του πειράματος, ο κάθε συμμετέχων πήρε οδηγίες να κρατήσει το βλέμμα του σε έναν ομιλητή – στόχο ή σε έναν μη στόχο ομιλητή. Καθ’ όλη τη διάρκεια του πειράματος, η θέση του κεφαλιού σταθεροποιούταν και ειδικά γυαλιά παρακολουθούσαν τις κινήσεις των ματιών.
Σύμφωνα με την Best, αυτή η έρευνα βρήκε ότι η επίδοση ήταν καλύτερη όταν τα μάτια βρίσκονταν σταθερά πάνω στον ομιλητή- στόχο, ενώ ήταν χαμηλή όταν ήταν εκτός στόχου, ειδικά για τους στόχους που βρίσκονταν στο κέντρο.
Το κύριο συμπέρασμα όμως από αυτή την έρευνα είναι ότι η θέση των ματιών και η οπτική προσοχή επηρεάζουν την ακουστική μας προσοχή, ειδικά σε συνθήκες όπου υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι (και συγκεκριμένα πάνω από 4). Η ίδια η ερευνήτρια συμπέρανε: «Η εργασία μας αφορά θεωρητικά κάθε κατάσταση όπου υπάρχουν διάφορες φωνές από διαφορετικούς πομπούς, όπως σε πάρτι, εστιατόρια και αίθουσες συναντήσεων. Ο λόγος που περνάμε τόσο χρόνο μελετώντας αυτές τις καταστάσεις είναι επειδή αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο για ανθρώπους με δυσκολίες ακοής».
Οι ίδιοι αναφέρουν ότι ένας από τους στόχους τους είναι να αναπτύξουν καθοδηγούμενη ακουστική βοήθεια, όπου το βλέμμα θα στρέφεται προς την πηγή του ήχου ώστε να γίνεται καλύτερη εστίαση και συνεπώς να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα για τον δέκτη των πληροφοριών.
Πηγή:
Virginia Best. “An Effect of Eye Position in Cocktail Party Listening.” The Journal of the Acoustical Society of America
