Όταν αναφερόμαστε στο ΔΕΠΥ – μια πάθηση που περιλαμβάνει τις λέξεις “ελλειμματική προσοχή” και “υπερκινητικότητα” – πιθανώς δεν φανταζόμαστε ένα άτομο που κάθεται ήσυχο και ακίνητο, εστιάζοντας μόνο στις σκέψεις του. Κι όμως, οι άνθρωποι που μπορεί να είναι απρόσεκτοι ή υπερκινητικοί (ή και τα δύο) μπορούν να επωφεληθούν από μια πρακτική διαλογισμού.
Ο διαλογισμός για τη ΔΕΠΥ μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικός, και υπόσχεται πολλά λειτουργώντας συμπληρωματικά στη φαρμακευτική αγωγή και τη θεραπεία. Εδώ θα δούμε αν η συγκεκριμένη πρακτική μπορεί να ωφελήσει εσάς ή τα αγαπημένα σας πρόσωπα με ΔΕΠΥ – καθώς και πώς να διαλογίζεστε αν έχετε ΔΕΠΥ.
Advertisment
Κατανοώντας το ΔΕΠΥ
Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα πρόβλημα προσοχής. Είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, μια κατάσταση που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος μεγαλώνει και αναπτύσσεται.
Είναι κάτι με το οποίο γεννιέσαι και επηρεάζει την ικανότητά σου να διαχειρίζεσαι τον εαυτό σου και τον κόσμο», εξηγεί η Lidia Zylowska, MD, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μινεσότα. «Είναι περισσότερο μια διαταραχή αυτορρύθμισης που επηρεάζει την προσοχή, το συναίσθημα και τη συμπεριφορά».
Όπως πολλές καταστάσεις υγείας, το ΔΕΠΥ υφίσταται σε ένα φάσμα. Υπολογίζεται ότι σχεδόν ένα στα 10 παιδιά και περίπου το 4% των ενηλίκων έχουν ΔΕΠΥ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορεί επίσης να συνυπάρχει με άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως άγχος, κατάθλιψη και κατάχρηση ουσιών. Η ΔΕΠΥ συνήθως αντιμετωπίζεται με συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμάκων.
Advertisment
Πώς επιδρά ο διαλογισμός στο ΔΕΠΥ
Όταν οι ειδικοί σε θέματα ΔΕΠΥ μιλούν για διαλογισμό, μιλούν κυρίως για διαλογισμό ενσυνειδητότητας. Ενώ ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι ο υπερβατικός διαλογισμός μπορεί να βελτιώσει το ΔΕΠΥ σε μαθητές μέσης εκπαίδευσης, υπάρχουν περισσότερα στοιχεία για το πώς οι πρακτικές ενσυνειδητότητας βοηθούν πιο αποτελεσματικά.
Ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας διδάσκει στους ανθρώπους να αποκτούν επίγνωση της παρούσας στιγμής. Μπορείτε να το κάνετε αυτό με διάφορους τρόπους – εστιάζοντας στην αναπνοή σας, στις αισθήσεις σας ή σε ό,τι υπάρχει γύρω σας. Στην πραγματικότητα, ένα από τα σπουδαία πράγματα σχετικά με την πρακτική της ενσυνειδητότητας είναι η ευελιξία της. Υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους μια πρακτική ενσυνειδητότητας μπορεί να βοηθήσει στο ΔΕΠΥ:
Βελτιωμένη ικανότητα συγκέντρωσης
Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι εστιάζετε στην αναπνοή σας κατά τη διάρκεια του διαλογισμού. Θα συγκεντρωθείτε καθώς εισπνέετε και εκπνέετε. Όταν αποσπάται η προσοχή σας, επαναφέρετε την προσοχή σας στην αναπνοή, ξανά και ξανά. Αυτό βοηθάει στο χτίσιμο της προσοχής σας, όπως η ενδυνάμωση ενός μυ.
Καλύτερος συναισθηματικός έλεγχος
Ο άλλος τρόπος με τον οποίο ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει το ΔΕΠΥ είναι ότι μας μαθαίνει να παρατηρούμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αισθήσεις στο σώμα μας από τη μία στιγμή στην άλλη χωρίς να τα κρίνουμε. Αυτό βοηθάει στην αυτορρύθμιση και ειδικότερα στη συναισθηματική ρύθμιση.
Τα οφέλη του διαλογισμού ενσυνειδητότητας
Τα οφέλη της ενσυνειδητότητας για τα άτομα με ΔΕΠΥ ισχύουν για ενήλικες και παιδιά, ακόμη και για παιδιά ηλικίας 8 ετών, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2020 στο Journal of Attention Disorders, Ολλανδοί ερευνητές μελέτησαν τις επιπτώσεις ενός προγράμματος mindfulness διάρκειας οκτώ εβδομάδων σε 69 οικογένειες με παιδιά που είχαν ΔΕΠΥ.
Τα παιδιά όχι μόνο παρουσίασαν βελτίωση στα συμπτώματα που σχετίζονται με το ΔΕΠΥ, όπως η γνωστική λειτουργία και ο έλεγχος των συναισθημάτων, αλλά και οι γονείς και τα παιδιά ήταν πιο ήρεμοι και συνειδητοποιημένοι, με αποτέλεσμα να έχουν καλύτερες σχέσεις μεταξύ τους. Άλλα οφέλη της ενσυνειδητότας περιλαμβάνουν:
– Βελτιωμένος έλεγχος των παρορμήσεων
– Αυξημένη παραγωγικότητα
– Μείωση της αυτοκριτικής
– Καλύτερη επίγνωση, λιγότερο στρες
Σε πόσο χρονικό διάστημα αναμένουμε αλλαγές;
Δυστυχώς, δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση γι’ αυτό – ή για το πόσο καιρό χρειάζεται να εξασκούμαστε σε καθημερινή βάση. Αλλά οι ειδικοί έχουν κάποια δεδομένα που μας δίνουν ορισμένες ενδείξεις.
Πολλά μαθήματα θεραπείας με βάση την ενσυνειδητότητα διαρκούν οκτώ εβδομάδες, όπως το πρόγραμμα Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR). Το MBSR λειτουργεί με ομάδες που κάνουν δίωρες συνεδρίες, και στη συνέχεια τα άτομα εξασκούνται στο σπίτι για πέντε έως 20 λεπτά την ημέρα.
Αν κοιτάξουμε τις μελέτες με MBSR, όσο περισσότερο εξασκούμαστε στο σπίτι, τόσο περισσότερο όφελος αποκομίζουμε. Αφού παρακολούθησαν ένα σεμινάριο ενσυνειδητότητας διάρκειας οκτώ εβδομάδων, Αμερικανοί πεζοναύτες που διαλογίζονταν καθημερινά ήταν καλύτεροι στον έλεγχο του «περιπλανώμενου» νου τους όταν έκαναν εργασίες που απαιτούσαν την προσοχή τους, σύμφωνα με μια μελέτη.
Η εκπαίδευση ενσυνειδητότητας της ξεκινά με πέντε λεπτά. Κατά τη διάρκεια οκτώ εβδομάδων, τα sessions ανεβαίνουν στα 15 λεπτά. Και αυτό έχει δείξει ότι βελτιώνει τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ καθώς και ορισμένους δείκτες της εκτελεστικής λειτουργίας.
Πηγή: www.thehealthy.com/adhd/how-meditation-can-help-adhd
