Κάθε φορά που μαθαίνουμε κάτι καινούριο ή νιώθουμε απόλαυση, το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου μας ενεργοποιείται. Με τη βοήθεια των φυσικών χημικών σημάτων, διάφορες περιοχές του εγκεφάλου επικοινωνούν μεταξύ τους για να μας βοηθήσουν να μάθουμε και να επαναλάβουμε συμπεριφορές που βελτιώνουν τη γνώση και την ευεξία μας.
Βασιζόμενο κυρίως στον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη, το σύστημα ανταμοιβής βοηθά να εξηγήσουμε διάφορες ανθρώπινες εμπειρίες, όπως τον έρωτα, την σεξουαλική απόλαυση και την διασκέδαση με τους φίλους μας.
Advertisment
Εντούτοις, ορισμένες ουσίες, όπως τα ναρκωτικά, καταλαμβάνουν το σύστημα αυτό, ενεργοποιώντας το όποτε το θέλουν εκείνα. Λένε στον εγκέφαλο να επαναλαμβάνει συνεχώς την αναζήτηση απόλαυσης και αυτός ο μηχανισμός κρύβεται πίσω από τον εθισμό. Αλλά είναι η ζάχαρη μια τέτοια ουσία; Και αν ναι, πως εξηγείται η έντονη λαχτάρα γι’ αυτή;
Μια νέα έρευνα μας βοηθά να ρίξουμε λίγο φως σε αυτό το θέμα, καθώς ο Michael Winterdahl από το τμήμα Κλινικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Aarhus στη Δανία και οι συνάδελφοί του εξέτασαν την επίδραση της ζάχαρης στο σύστημα ανταμοιβής στον εγκέφαλο χοίρων.
Οι επιδράσεις ήταν έντονες μετά από 12 μέρες
Οι επιστήμονες ανέλυσαν τις επιδράσεις της ζάχαρης σε 7 χοίρους, χρησιμοποιώντας τεχνικές νευροαπεικόνισης και για τον εντοπισμό των αντίστοιχων νευροδιαβιβαστών και για την εξέταση του συστήματος ανταμοιβής. Στους χοίρους δόθηκε πρόσβαση σε ένα διάλυμα σουκρόζης για 1 ώρα επί 12 συνεχόμενες μέρες και στη συνέχεια η ομάδα σκάναρε τους εγκεφάλους τους.
Advertisment
Η ερευνητική ομάδα δήλωσε ότι μετά από μόλις 12 μέρες πρόσληψης ζάχαρης, μπορούσαν να δουν μεγάλες αλλαγές στην ντοπαμίνη και στα συστήματα οπιοειδών του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα, το οπιοειδές σύστημα, το οποίο σχετίζεται κυρίως με την ευεξία και την απόλαυση, είχε ήδη ενεργοποιηθεί μετά την πρώτη πρόσληψη.
Γιατί η ζάχαρη είναι εθιστική τελικά;
Τα ευρήματα, συμπεραίνουν οι ειδικοί, δείχνουν ότι τροφές υψηλές σε σακχαρόζη επηρεάζουν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου με παρόμοιο τρόπο που παρατηρείται και σε όσους έχουν καταναλώσει εθιστικά ναρκωτικά.
Ο κύριος ερευνητής εξηγεί ότι τα ευρήματα αντικρούουν τις αρχικές του υποθέσεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ζάχαρη έχει επιδράσεις στη φυσιολογία μας και υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους αυτό δεν είναι υγιές. Οι άνθρωποι αναζητάμε την ενεργοποίηση της ντοπαμίνης και αν κάτι το κάνει εύκολα και γρηγορότερα, τότε θα επιλέξουμε αυτό τον τρόπο.
Οι χοίροι χρησιμοποιήθηκαν εδώ διότι οι ομοιοστατικοί τους μηχανισμοί μοιάζουν αρκετά με των ανθρώπων. Το ιδανικό θα ήταν να εξεταστεί απευθείας η επίδραση της ζάχαρης στους ανθρώπους, όμως αυτό είναι δύσκολο καθώς η ντοπαμίνη σε εμάς μπορεί να ενεργοποιηθεί από πολλούς άλλους παράγοντες.
Πηγή: www.nature.com/articles/s41598-019-53430-9#Abs1
