Η αντιμετώπιση της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι δύσκολη – η συγκέντρωση φαίνεται αδύνατη τις περισσότερες φορές, ξεχνάω πολλά και δυσκολεύομαι να συνεχίσω για αρκετή ώρα συζητήσεις. Ωστόσο, όλα αυτά ωχριούν μπροστά σε αυτό που θεωρώ το δυσκολότερο μέρος της ΔΕΠΥ- η RSD ή η δυσφορία της ευαισθησίας στην απόρριψη, είναι ένα ελάχιστα γνωστό, ανεξερεύνητο και ανεπαρκώς αντιμετωπίσιμο κομμάτι της ΔΕΠΥ.
Είναι βασικά μια υπερευαισθησία στην απόρριψη, καθώς και η αντίληψη πραγμάτων που δεν είναι απόρριψη ως απόρριψη. Είναι εξαιρετικά εξουθενωτικό, επειδή τα συναισθήματα απόρριψης είναι τόσο έντονα και τόσο ξαφνικά που το να κάνει κανείς οτιδήποτε άλλο μοιάζει αδύνατο. Πιάνω τον εαυτό μου να παλεύει να αναπνεύσει όταν το RSD είναι έντονο, επειδή είναι σαν να με χτυπά στο στομάχι μια μπάλα του μπάσκετ.
Advertisment
Για μένα, μια από τις μεγαλύτερες εκδηλώσεις της RSD είναι όταν με αφήνουν στο «διαβάστηκε» – δηλαδή ένας φίλος βλέπει ένα μήνυμα και δεν απαντά, αφήνοντάς με απλώς με μια απόδειξη ανάγνωσης. Ενώ λογικά γνωρίζω ότι το να μείνει στο «διαβάστηκε» δεν είναι στην πραγματικότητα κάποιος που με απορρίπτει (καταλαβαίνω ότι μπορεί να είναι απασχολημένος, ή αφηρημένος, ή να σκέφτεται την απάντησή του), συναισθηματικά αισθάνομαι αμέσως απόρριψη και αρχίζω να κατρακυλώ. Σκέψεις του τύπου «μήπως είπα κάτι λάθος», «μήπως είναι θυμωμένοι μαζί μου», «μήπως έκανα λάθος», «πρέπει να με μισούν», «δεν θέλουν να μου μιλήσουν», «πρέπει να είναι ενοχλημένοι μαζί μου» ή «δεν αξίζω τον χρόνο τους» αρχίζουν να στριφογυρίζουν στο κεφάλι μου.
Η ευαισθησία αυτή είναι τόσο ισχυρή και τόσο έντονη που συχνά πιάνω τον εαυτό μου να κάνει τα πράγματα που μισώ περισσότερο για να αποφύγω το άγχος – θα αγνοήσω μηνύματα, θα αφήσω εγώ τους άλλους στο «διαβάστηκε» ή θα αποσυρθώ για να αποφύγω την πιθανότητα απόρριψης.
Ουσιαστικά, προκειμένου να αποφύγω να με απορρίψουν ή να αντιληφθώ ότι με απορρίπτουν, ενώ στην πραγματικότητα δεν με απορρίπτουν, καταλήγω να απορρίπτω τους άλλους. Και αυτό εμπεριέχει πολλή μοναξιά. Η ευαισθησία στην απόρριψη και οι συναφείς φόβοι με κάνουν επίσης λιγότερο πιθανό να μοιραστώ αυτό που νιώθω – για παράδειγμα, μπορεί να μου λείπει πολύ ένας φίλος, αλλά δεν θέλω να πω «μου λείπεις», επειδή ξέρω ότι αν δεν το ανταποδώσει, θα φρικάρω.
Advertisment
Μισώ επίσης να είμαι η πρώτη που θα πει «σ’ αγαπώ» σε κάποιον και θα το πω μόνο αν μπορώ να εγγυηθώ ότι θα μου το ανταποδώσουν ή αν το πουν εκείνοι πρώτοι. Και αυτό δεν είναι πραγματικά δίκαιο για τους ανθρώπους που με αγαπούν, επειδή πρέπει συνεχώς να αποδεικνύουν ότι νοιάζονται για μένα ή να το επαναλαμβάνουν. Μπορώ λογικά να ξέρω ότι κάποιος με αγαπά, αλλά αν δεν το πει όταν το πω εγώ ή δεν εκφράσει ότι του λείπω όταν μου λείπουν, σκέφτομαι αμέσως το χειρότερο.
Η ευαισθησία στην απόρριψη με κάνει επίσης υπερευαίσθητη στην κριτική, ειδικά στο εργασιακό περιβάλλον. Δυσκολεύομαι με την εποικοδομητική ανατροφοδότηση, παρόλο που ξέρω ότι είναι απαραίτητη για να αναπτυχθώ. Προσπαθώ πάντα να βελτιώνομαι και η αναζήτηση ανατροφοδότησης αποτελεί σημαντικό μέρος της βελτίωσης, αλλά αγχώνομαι τόσο πολύ για το τι θα πουν οι άλλοι.
Επιφανειακά, δέχομαι καλά την εποικοδομητική ανατροφοδότηση, αλλά κατά βάθος αρχίζω να επικρίνω τόσο πολύ τον εαυτό μου και η αίσθηση της μπάλας του μπάσκετ στο στομάχι επιστρέφει. Προκειμένου να αποφύγω να τυφλωθώ από κάθε είδους κριτική, καταλήγω να είμαι η πιο σκληρή με τον εαυτό μου και η πιο επικριτική σε οτιδήποτε κάνω. Αυτό καταλήγει να έχει τεράστιο αντίκτυπο στην αυτοεκτίμησή μου, επειδή συνεχώς κολλάω στα πράγματα που κάνω λάθος, ώστε να τα προλάβω πριν τα προλάβει κάποιος άλλος.
Υπολογίζεται ότι τα παιδιά με ΔΕΠΥ μπορεί να λάβουν 20.000 αρνητικά μηνύματα για τις ικανότητές τους μέχρι την ηλικία των 10 ετών, επειδή δεν είναι τυπικής ανάπτυξης, και αυτό μπορεί να συμβάλλει στην RSD. Συχνά σκέφτομαι πώς αυτός ο αριθμός ποικίλλει ανάλογα με άλλες «διαφορές» που έχουν αυτά τα παιδιά. Τι γίνεται με τα αρνητικά μηνύματα που σχετίζονται με το να είσαι έγχρωμο άτομο; Μια γυναίκα; Queer; Εκτός από το να έχουν ΔΕΠΥ, πόσα ακόμα αρνητικά μηνύματα θα έπαιρναν; Δεν είναι περίεργο που η ΔΕΠΥ αποτελεί τόσο μεγάλο μέρος της ζωής μου.
Αρχίζω να βρίσκω τρόπους να επικοινωνώ την ευαισθησία μου στην απόρριψη σε φίλους μου – είτε αυτό είναι το να τους ενημερώσω για το πόσο αρνητικό αντίκτυπο έχει το να μένω στο «διαβάστηκε», είτε τους ζητώ να με ενημερώνουν όταν είναι απασχολημένοι ή απορροφημένοι, ώστε να μην αναρωτιέμαι γιατί δεν θέλουν να μου μιλήσουν. Η RSD με κάνει να παίρνω τα πάντα προσωπικά και είναι δύσκολο να θυμάμαι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να με αγαπούν και να νοιάζονται για μένα – μπορεί απλώς να είναι απασχολημένοι ή κουρασμένοι. Εκτιμώ όταν οι φίλοι μου με ενημερώνουν για το τι αντιμετωπίζουν και τι συμβαίνει στη ζωή τους, γιατί με βοηθά να εξουδετερώνω όλες τις σκέψεις της RSD.
Η ευαισθησία στην απόρριψη είναι απογοητευτική επειδή είναι μια μοναχική εμπειρία. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν πόσο έντονη είναι, και μπορεί να βρίσκουν την ευαισθησία μου ή την ανάγκη μου για επιβεβαίωση ενοχλητική. Ελπίζω ότι καθώς θα γίνομαι λιγότερο ανασφαλής για τον εαυτό μου και θα ενισχύω την αυτοπεποίθησή μου, θα είμαι σε θέση να κρατήσω την RSD σε απόσταση περισσότερο ή τουλάχιστον να έχω μεγαλύτερη επιτυχία στην αντιμετώπισή του. Ελπίζω ότι είμαι σε θέση να με επικρίνω λιγότερο, ότι όταν αισθάνομαι κοντά σε κάποιον ή αποσυνδεδεμένη να κλίνω στη σύνδεση περισσότερο αντί να απομακρύνομαι για να αποφύγω τη μελλοντική απόρριψη.
Δεν είναι εύκολο, αλλά το να έχω υποστηρικτικούς φίλους που είναι υπομονετικοί και πρόθυμοι να με βοηθήσουν να το ξεπεράσω κάνει τεράστια διαφορά. Ένα απλό «Σε σκέφτομαι» ή «Θα σου απαντήσω μόλις σχολάσω» ή «Θα ήθελα πολύ να συζητήσουμε περισσότερο. Να σε πάρω τηλέφωνο;» μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά στο να με κάνει να νιώθω καλύτερα.
Πηγή:
themighty.com/2021/08/rejection-sensitive-dysphoria-hard-adhd
