Η εμπιστοσύνη είναι ένα ιδιαίτερα επιθυμητό χαρακτηριστικό. Οι άνθρωποι που έχουν υψηλή βαθμολογία στην εμπιστοσύνη (αυτοί δηλαδή που πιστεύουν ότι οι άνθρωποι είναι γενικά ειλικρινείς, καλοπροαίρετοι και αξιόπιστοι) τείνουν να έχουν περισσότερους φίλους και να κερδίζουν περισσότερα χρήματα από την καριέρα τους. Με άλλα λόγια, η εμπιστοσύνη στους άλλους μπορεί να μας κάνει πιο δημοφιλείς, αλλά και πιο ευκατάστατους.
Ακόμη και οι οικονομολόγοι, οι οποίοι κατά κανόνα υποστηρίζουν τη σημασία του προσωπικού συμφέροντος, βλέπουν την αξία της εμπιστοσύνης στους άγνωστους. Οι χώρες με υψηλά ποσοστά εμπιστοσύνης τείνουν να έχουν ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη από τις χώρες με χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης.
Advertisment
Ποιο είναι όμως το μυστικό για να αποκτήσει κανείς μεγαλύτερη εμπιστοσύνη; Παρόλο που υπάρχουν δεκαετίες ερευνών για την εμπιστοσύνη και τη σημασία της, δεν είναι πολλά γνωστά για τα γεγονότα και τις επιλογές της ζωής που θα κάνουν ένα άτομο να είναι πιο ανοιχτό στην εμπιστοσύνη με την πάροδο του χρόνου.
Μια ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής την Dr. Olga Stavrova, εξέτασε τις επιπτώσεις της μετάβασης στη γονεϊκότητα σε σχέση με την εμπιστοσύνη. Το να γίνει κανείς γονιός είναι ένα από τα γεγονότα της ζωής που προκαλούν τις περισσότερες αλλαγές. Δεν είναι όμως πολλά γνωστά για το πώς η μετάβαση στη γονεϊκότητα αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και αλληλεπιδρούν με τον κοινωνικό κόσμο. Στη μελέτη αυτή, εξετάστηκε αν το να γίνει κανείς γονιός για πρώτη φορά τον κάνει περισσότερο (ή λιγότερο) πρόθυμο να εμπιστευτεί αγνώστους.
Γονεϊκότητα και εμπιστοσύνη
Πώς επηρεάζει η γονεϊκότητα την εμπιστοσύνη στους ξένους; Προηγούμενες έρευνες έχουν υποστηρίξει δύο αντικρουόμενες προβλέψεις: Η μία πρόβλεψη είναι πως η απόκτηση παιδιών μας κάνει πιο προσεκτικούς και απρόθυμους να εμπιστευτούμε άτομα που δεν γνωρίζουμε.
Advertisment
Αυτή η πρόβλεψη βασίζεται στην ιδέα ότι η απόκτηση παιδιών ενεργοποιεί ένα γενικό σύστημα κινήτρων που προσανατολίζεται στην προστασία του εαυτού μας και της άμεσης οικογένειάς μας. Υπάρχουν κάποια προηγούμενα στοιχεία (κυρίως από εργαστηριακά πειράματα) που υποστηρίζουν την ιδέα ότι οι γονείς είναι γενικά λιγότερο πρόθυμοι να αναλάβουν κινδύνους.
Από την άλλη πλευρά, άλλες έρευνες υποστηρίζουν την πρόβλεψη ότι η γονεϊκότητα κάνει τους ανθρώπους γενικά πιο περιποιητικούς και ότι η φροντίδα ενός βρέφους έχει θετικές δευτερογενείς επιδράσεις σε άλλες κοινωνικές σχέσεις. Η άποψη αυτή υποδηλώνει ότι η γονεϊκότητα κάνει τους ανθρώπους γενικά πιο κοινωνικούς και θετικούς απέναντι στους άλλους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι η γονεϊκότητα θα πρέπει να αυξάνει την εμπιστοσύνη προς τους αγνώστους.
Για να συγκρίνουν αυτές τις δύο αντικρουόμενες προβλέψεις, εξέτασαν πώς η μετάβαση στη γονεϊκότητα επηρέασε την εμπιστοσύνη με την πάροδο του χρόνου σε ένα δείγμα ενηλίκων από τις Κάτω Χώρες. Εξέτασαν πώς μεταβλήθηκαν τα επίπεδα εμπιστοσύνης των γονέων κατά τα έτη που προηγήθηκαν (και κατά τα έτη που ακολούθησαν) της μετάβασης στη γονεϊκότητα (τη γέννηση του πρώτου παιδιού).
Είναι σημαντικό ότι συνέκριναν επίσης νέους γονείς με μια ομάδα αντίστοιχων συμμετεχόντων ελέγχου. Αυτοί οι συμμετέχοντες ελέγχου ήταν άτεκνα άτομα που ήταν κατά τα άλλα παρόμοια με τους νέους γονείς (για παράδειγμα, όσον αφορά χαρακτηριστικά όπως η ηλικία, η κατάσταση σχέσης και το εισόδημα).
Το κύριο αποτέλεσμα της έρευνας ήταν ότι οι γονείς άρχισαν να νιώθουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη μετά τη γέννηση των πρώτων τους παιδιών. Αντί για μια ξαφνική αλλαγή στην προσωπικότητα, οι θετικές επιδράσεις της γονεϊκότητας στην εμπιστοσύνη συσσωρεύτηκαν σταδιακά με την πάροδο του χρόνου.
Αναμφισβήτητα, αυτές οι επιδράσεις της γονεϊκότητας μπορεί να συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου επειδή οι γονείς συσσωρεύουν όλο και περισσότερες θετικές κοινωνικές εμπειρίες, είτε με τα παιδιά τους είτε με τον κόσμο γενικότερα, οι οποίες ενισχύουν την ιδέα ότι τα ανθρώπινα όντα είναι γενικά καλοπροαίρετα.
Εξέτασαν επίσης αν η εμπιστοσύνη κάνει κάποιον πιο πιθανό να γίνει γονέας. Αναμφισβήτητα, οι άνθρωποι που είναι κυνικοί για τον κόσμο μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να φέρουν νέα ζωή σε αυτόν. Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε μια τεχνική που ονομάζεται ανάλυση επιβίωσης για να ελέγξουν αν η εμπιστοσύνη προβλέπει την πιθανότητα απόκτησης παιδιών.
Δεν βρήκαν καμία σχέση μεταξύ της εμπιστοσύνης και της απόφασης για την απόκτηση παιδιών, αν και διαπίστωσαν (χωρίς έκπληξη) ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συμμετέχοντες και οι συμμετέχοντες με συντρόφους είχαν λιγότερες πιθανότητες να παραμείνουν άτεκνοι.
Τι μας κάνει να εμπιστευόμαστε
Η έρευνα εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το πώς άλλα σημαντικά γεγονότα και μεταβάσεις της ζωής επηρεάζουν την εμπιστοσύνη.
Άλλα σημαντικά γεγονότα της ζωής, όπως ο γάμος, το διαζύγιο και η απόκτηση κατοικίδιου, μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε μακροπρόθεσμες αλλαγές στην εμπιστοσύνη με την πάροδο του χρόνου. Η εμπιστοσύνη είναι καλό πράγμα, αλλά εξακολουθούμε να γνωρίζουμε πολύ λίγα για το πώς να την καλλιεργούμε.
Πηγή:
www.psychologytoday.com/intl/blog/trust-games/202201/having-children-changes-how-you-think-about-human-nature
